De Revisor. Jaargang 6

[p. 18]

[Titaantjes (vervolg)]

onze bazen waren zulke tochten heel slecht. Want ik was er op kantoor nog slaperig van en Bekker die er beter tegen kon, zat den geheelen dag over die zon te suffen en erger dan ooit naar de verlichte boomtoppen aan de overzij van de tuinen te staren en meer dan ooit naar zes uur te verlangen.

Waar we ook heel sterk in waren, dat waren, na kantoor, tochten naar de Ringdijk. Daar zaten we in 't welige gras tusschen de boterbloemetjes beneden aan den dijk en dan kwamen de nieuwsgierige koeien met hun groote oogen en keken naar ons en wij keken naar de koeien. En dan kon je er van op aan dat Bavink over Lien begon. Op de een of andere manier moeten die koeienoogen daar iets mee uit te staan gehad hebben. En dan begon 't te schemeren, de kikkers gingen kwaken, een ging er vreeselijk te keer vlak bij mijn schoen, m'n eene voet lag bijna in de sloot. Andere hoorde je zachtjes ver, heel ver weg. Een koe die je nauwelijks meer kon zien in de halve duisternis hoorde je 't gras afscheuren. In de verte begon er een klagelijk te loeien. Een paard begon heen en weer te hollen, je hoorde 't maar zag 't niet. De koe bij ons blies en werd onrustig. Bekker zei: ‘'t Is hier goeie. Zoo moest 't maar blijven.’ Bavink stond overeind en breidde z'n armen uit en luisterde en ging daarna weer zitten en zei: ‘Dat we der ook nooit iets van zouden snappen, hij zelf ook niet, en dat we eigenlijk niet veel beter waren dan al die andere lui’, en ik geloof dat i daar heel na aan de waarheid was.

Neen we deden eigenlijk niets. Ons werk op kantoor deden we niet al te best, en onze bazen verachtten we, behalve Bavink en Hoyer, die geen bazen hadden en niet begrepen waarom we iederen dag weer naar die bazen toegingen.

We wachtten maar. Waarop? Dat hebben we nooit geweten. Bekker zei: ‘Op 't koninkrijk Gods.’ Dat wil zeggen, dat heeft i een keer gezegd zonder zich nader te verklaren. Bavink had 't altijd over ‘het einde dat meteen 't begin zou wezen’. Wij vonden dat allemaal volkomen duidelijk en weidden er niet verder over uit.

IV

Op den zolder van Kees kwamen we dien zomer bijna iederen avond bij elkaar. Kees had ook een ‘hok’ moeten hebben. Zijn hok was 't grootste en voor allen makkelijk te bereiken. De buren vonden 't nix leuk iederen avond dat geloop op de trap. Kees z'n vader begreep er nix van. Tegenwoordig groet i me heel beleefd en noemt me ‘mijnheer Koekebakker’ omdat i m'n naam in 't Handelsblad heeft gezien. Bekker had Kees gezegd hoe i 't doen moest. Ze hadden goedkoop bloemetjesbehangsel van 3 centen de rol gekocht en dat achterstevoren tegen de muur geplakt, de effen groene achterkant buiten. Bekker had een spreuk geschreven met sierletters en die aan de muur geplakt naast de deur. ‘J'ai attendu le Seigneur avec une grande patience, enfin il s'est abaissé jusqu'à moi.’

Ik weet niet meer waari dat vandaan had gehaald. Kees kon 't niet lezen. Maar Kees had ook iets gedaan. Hij had een spa gemaakt en Bekker had die diagonaalsgewijs aan de muur geprakkizeerd in 't aangezicht van de spreuk. Het was eerst niet duidelijk wat dat moest beteekenen, maar naderhand bleek dat Bekker zich in z'n hoofd had gehaald dat i metdertijd op de hei zou gaan wonen en daar een brokje land bewerken, dan hoefde i niet meer naar kantoor. Bavink vond dat een mooi idee maar i was bang dat Lien er geen zin in zou hebben en Hoyer zat liever in de kroeg.

Daar zaten we dan en lieten niets heel. Ten minste niet veel. Ik herinner me dat Zola en Jaap Maris tamelijk ongeschonden bleven en misschien nog wel de een of ander. Bekker las uit Dante voor, de Prediker en 't Hooglied en 't boek Job kende i uit z'n hoofd. 't Was heel indrukwekkend. Van de buitenwereld merkte je niet veel op dat hok. Het eenige raam was bijna schouderhoog van den grond, als je aan tafel zat zag je niet veel meer dan een stuk lucht, waar langzamerhand de kleur uit week en wat sterren als 't donker was.

Schilderen? Wie kon er nog schilderen, als je Bavink hoorde? Alles lieten de lui zich voorzetten, letterlijk alles. Ik moest maar eens een schilderij maken. Dat was ik zelf, Koekebakker. Hij zou me zeggen wat ik doen moest. ‘Je schildert twee horizontale banen, onder elkaar, even breed, een blauwe en een goudgele en in 't midden van die blauwe baan maak je een ronde goudgele vlek. En dan zetten we in den catalogus: No. 666 De Gedachte, schilderij. En dan zenden we 't in op mijn naam: Johannes Bavink, 2e Jan Steenstraat nummer zooveel en we prijzen 't voor f 800. Je zult eens zien wat ze der in ontdekken. Van alles, waar je zelf nooit een flauw benul van gehad hebt.’

Bavink was toen nog erg jong. Naderhand kwam Lien daar ook en zette thee. Een keer heeft ze de grond geboend en alles afgestoft, maar dat was heel ongezellig. Kees kwam er door in verlegenheid, want tegen die juffrouw had de ouwe heer bepaald bezwaar. En Bavink was niet zooals we hem graag zagen wanneer Lien er bij was en had een neiging om haar voortdurend in allerlei lichaamsdeelen te knijpen. Dat was hinderlijk. Gelukkig liet hij haar al heel gauw weer thuis omdat i dacht dat Lien mij oogjes gaf. Bekker zei: ‘meiden dat is nix’ en rookte met bizonder welbehagen z'n steenen pijpje toen ze er voor 't eerst weer niet bij was. Het was dien avond ook heel genoegelijk. Uren lang zaten we in donker. De lamp was gaandeweg gaan zakken en daarna uitgegaan. We bleven maar zitten en rookten uren lang, af en toe zei er iemand eens wat. Bavink vond schilderen 't stomste dat iemand doen kon. Kees begreep er weer nix van. ‘Je moest zoo maar stilletjes blijven zitten,’ zei Bavink en keek naar de lucht. Een groote groenachtige ster stond daar te flonkeren. ‘Je moest zoo maar stilletjes blijven zitten te verlangen zonder te weten waarnaar.’ En hij stopte een versche pijp.

V

Als we daar zoo zaten, dan leek 't alsof dat altijd zoo door zou gaan. Maar in 't najaar kreeg Kees gedaan, hij was te langzaam. Toen i z'n ontslag gekregen had bedierf i nog opzette-

[p. 19]

lijk een aantal klokken met inpakken, ‘een baas is toch geen mensch’. Enkele weken gaf z'n vader 'm mopperend de kost. Toen ging i met een groote blikken drinkenskan, een groot rood en witgeruit pak, twee schoppen een boek van van Eeden, naar 't Muiderpoortstationnetje. Een paar waterlaarzen had i aan z'n schoppen gebonden. Op de een of andere manier hatti werk gekregen bij den aanleg van een lokaal spoortje achter in Overijsel, als zandschepper.

Bavink was al eer weggebleven. Lien had 'm verlaten en Bavink was vreeselijk hard gaan schilderen en lag voor de rest op z'n brits. En Hoyer zat dan meestal bij hem en praatte over prijzen en kerels die niet schilderen konden en meiden en drank en goedkoope eetgelegenheden.

Daarna stierf mijn vader en ik meubileerde voor mezelf een bovenhuis aan den buitenkant van de stad en leefde daar heel alleen. Den eersten tijd hattik gemeenlijk 's avonds gezelschap aan Bekker die bijzonder ingenomen was met m'n inrichting en zich niet genoeg kon te goed doen aan de stilte en de ruimte die je er had. Je kon je er omdraaien zonder iets ergens af of om te gooien en op de stoelen lagen nooit kleeren. Als je twintig jaren hebt doorgebracht in een kleine woning met vader, moeder en 8 broers die 's morgens allemaal tegelijk bij de kraan en op 't privaat moesten, dan is dat een heel ding.

Samen zetten we de affaire op den ouden voet voort. We verlangden naar betere tijden en hoopten dat ‘'t nog ergens op uit zou loopen.’

Ik schreef een reeks opstelletjes over de omstreken van Amsterdam en las ze Bekker voor en Bekker zat te prakkizeeren over de hei en z'n brokje land. Ik had een vaag idee dat 't op die hei nix mee zou vallen in den winter en geen tractement te ontvangen op de laatste van den maand. Maar Bekker schudde z'n hoofd en zei, hij had nix noodig. Nu weet hij wel beter. God alleen heeft nix noodig en dat is nu juist 't verschil tusschen hem en ons.

Tweede afdeeling

VI

Ik had er meer dan genoeg van. In de stad zaten wij boven, maar het was aan den kant, er was een vaart voor 't huis en aan den overkant was het weiland. Achter 't huis was de stad en het lamplicht in vele vensters, maar dat zagen wij niet, want wij zaten voor en keken over 't land, waar het laatste licht de hooge lucht verliet; over de aarde was 't reeds donker.

Het was lente. Het leek nog winter maar 't was lente. Wij zaten voor de haard en keken in 't vuur en dachten aan betere tijden. Het sneeuwde nog wat in die dagen, maar 't was zoo erg niet gemeend, 't was nog wat koud en vroor nu en dan