Reis van Jan van Mandeville
(1998)–Anoniem Reis van Jan van Mandeville–
Auteursrechtelijk beschermd
[Folio 65rb]
| |
weghe sijn, na dien dat die landen gheleghen zijn daermen wt trect, nochtan comen si alle tenen eynde. Het is noch een ander wech, daer men gaen mach ten lande ende niet ter zee tot jherusalem, mar dat es met groter pinen ende daer omme so gaenre luttel liede. Desen wech es te gaen door almangen, door behem ende alsoe voort tot in prusen ende men gaet door tartarien tot jherusalem. Dit tartarien es onder den groten can, daer jc hier na of spreken sal, want tote daer toe so duert sijn heerscapie, want alle die princhen van tartarien gheuen hem tribuut. Dit es een herde keytiuich lant, sauelachtich ende luttel vruchtbarich want daer wast luttel goeds van coorne, van | |
[Folio 65va]
| |
wine, van froyte, van erweten ofte van bonen. Mer daer sijn herde vele beesten ende daer omme etense luttel anders dan vleesch zonder broet ende supen vanden sope ende drincken zuete melc van beesten ende eten ooc honden ende catten ende ratten ende alle andre beesten. Ende si en hebben luttel ofte gheen hout en daer om wermen si hem ende sieden haer spise met paerds messche ende met ander beesten messche in die zonne ghedroocht. Ende dit moeten doen princhen ende ander heren ende en eten mer een weruen des daghes ende dat selue luttel ende zijn herde vule liede van quader naturen. Jn dit lant van tartarien valt dicwile groten teempeest in den zomer van | |
[Folio 65vb]
| |
donder ende ander ghewederte, so dat dicwile die lieden werden ghedoot. Ende herde haes\telike werdet daer op enen tijt heet ende dan weder herde haestelike cout, so dat vule lant es ende arm ende quaet. Hare princhen van dien lande ende hare heren, dien si heten bathri, woont in die stat van orda. Ende seker gheen goet man noch vroom en soude in dit lant wonen, want dit lant en es niet waerdich datter honden in wonen souden. Het soude een goet lant sijn om te sayen brem stekelen ende haghedoren, want het en dooch te ghenen andren dinghen. Mer tot sulker stat so vintmen goet lant, mer dat en is niet | |
[Folio 66ra]
| |
te menigher stat. Jn desen wech so en hebbic niet gheweest, mer jc hebbe gheweest in andren landen die daer an paelden, alse int lant van rousen van jnflan ende int conincrike van cracouwen ende lettouwen ende int conincrike van rasten ende in vele andre landen daer omtrent, mer jc en ghinc noit al hier door desen wech te jherusalem waert, waer bi jc niet en soude connen ghesegghen. Ende heeft yement door dit lant ghegaen, hi mochter of ende toe doen om der gheenre wille diene gaen wouden. Mer ist dat enich goet man, die in desen wech heeft ghegaen te jherusalem waert, die dese materie beha\ghelike | |
[Folio 66rb]
| |
es, hi mach hier neuen toe scriuen, dat hi ghesien heeft, op dat die ghene die desen wech doen wouden claerlijc nochtan mochten weten hoe ende waer si liden souden. Men mach desen wech niet doen dan te winter tiden alst herde zeer vriest, om die watere ende dolinghe ende broeke die daer zijn, diemen niet gheliden en can ten vriesde herde zere ende ten si daer op seer ghesnuwet. Want en waert daer niet ghesnuwet noch wijf noch man en soude dan ouer tijs ghegaen connen. Ende aldus gedaen wech sijn daer wel drie dachuaerde te liden van prusen tot int lant vanden | |
[Folio 66va]
| |
sarrasinen, dat daer wonachtich es. Ende die kersten die daer comen om jeghen hem te vechten ende te stridene si moeten alle haer vitaelge met hem draghen, want daer en souden si niet goeds vinden. Ende si doen voeren hare vitaelge met waghenen ouer tijs zonder radere, die sleiden heten. Also lange als haer vitaelge duert moghen si daer bliuen ende niet meer, want si en vinden daer niement die hem yet vercoopt. Ende als daer heydensche waerders manne ofte spiers kerstene sien comen te hem waert, so lopen si ten steden waert ende ten castelen ende roepen: kera kera | |
[Folio 66vb]
| |
ende staphants so wapen si hem ende vergaderen. Ende weet, datter vele meer in dat lant vriest dan in dit lant. Ende daer om heeft een yghelijc stouen staende in sijn huus ende daer in eten si ende doen haren oorbaer, die si te doen hebben. Want int lant van septentrionen, dats noorden waert daer ist sonderlinghe cout, want die sonne mach hem luttel ofte niet ghenaken. Ende daer omme int rechte septentrioen, dats int rechte noerden daer ist tlant so cout, datter nement in en soude wonen moghen. Ende daer jeghen ten rechten middaghe waert, dats ten suden waert, ist so herde heet, datter niement | |
[Folio 67ra]
| |
en can gheduren noch ghewonen, om dat die zonne recht hare radyen dar waert werpt, als si is in midden den troon. |
|