Reis van Jan van Mandeville

Noch enen anderen wech te babylonien daer die soudaen woent.

Nv willic wederkeren, eer ic vorder ga, om v te segghen enen anderen wech, die tote babylonien waert gaet, daer die soudaen woont, welke babilonie staet int ingaende van egypten. Ende dit wil ic doen daer om, dat vele lieden eerstwerf gaen daer ende dan ten berghe van synai ende dan int wederkeren doer jherusalem, also jc hier voer hebbe gheseit. Ende vele lieden gaen ooc eerstwerf lieuer

[fol. 27vb]

ten meerren waerdichsten steden als jherusalem is, want ghene andre pelegrinage en heeft gheliken\nisse

[p. 45]

van waerdicheden als jherusalem, mer om alle die weghe te voldoene met meerre rusten ende ghenuechten ende met meerre sekerheit, so gaetmen lieuer eerstwerf ten verresten, dan ten naesten. Die dan te babylonien waert wil trecken door ander weghe ende corter vten lande vander wester ziden, alse wt enghelant, yerlant, scotlant ofte vut noorweghen of wt enighen anderen landen daer omtrent, hi moet gaen door vrancrike, door burgongien, door lombardyen. Van desen landen en darf men niet noemen die steden noch die dorpen, daer men door liden moet, want si sijn gheweten ende bekent in menighen

[fol. 28ra]

lande. Het sijn vele hauenen, daermen op die zee zitten mach om over te scepene: zulke sitten in die zee van jeneuen, sulke te venegien ende liden door die zee adriake diemen heet glouf van venegien, die wilke deelt ende scheedt ytalien ende grieken in die zide ende somighe gaen te napels ende somighe te romen ende van romen te brandijs ende daer so setten si hem in die zee ende in vele anderen steden, daer hauenen sijn. Ende men gheet door tusschien ende door campanien, door calabren, door apuillien ende door die eylanden van ytalien, door torisken, door sadinguen ende door cecilien, dat een groot eylant is ende een goet. In dit eylant van cecilien daer staet een boom gaert daer menigherande vrucht an staet ende is

[fol. 28rb]

altoos groen ende ghebloeyt tallen tiden vanden jare, also wel inden winter als inden somer. Dit eylant hout wel iij^c en l milen ommegaens. Ende tusschen cecilien ende ytalen so gaet vter zee een clein water als een arm vander zee dat men heyt loffoorde messine. Ende cecilien is tusschen der zee adriadike ende die zee van lombardijen. Ende van cecilien tot in calabren en sijn mar viij lombaerdscher milen. Jn cecilien is ooc een maniere van serpenten, met welken men proeft die kindere, of si bastaert sijn of van ghetrouweden bedde. Want sijn si van ghetrouweden bedde, die serpenten en doen hem gheen quaet ende sijn si bastaert, die serpenten bitense ende veniinse ooc. Ende aldus menich ghehuwet

[fol. 28va]

man prooft, oft die kindere sine zijn. Jtem in dit eylant van cecilien is een berch van olimpiar, die altoos bernt, diemen heet die berch van gibbe ende daer sijn ooc die wlcane, dat sijn ander berghe, die hebben zeuen steden, daer si wt werpen menigherande vierighe vlamme van menighen ghedaenten. Ende naden ghedaenten van desen vierighen vlammen weten die liede wel van dien lande, wanneer het dier tijt sal sijn ofte goet tijt ofte heet weder ofte coudt droghe weder ofte nat ende hoe hem die tijt hebben sal in allen anderen mannieren. Ende van ytalien tote desen wlcanen, dats gheberchte, en sijn mer xxv. milen ende men seit dat scoorstenen sijn vander

[fol. 28vb]

hellen. Jtem die door pisen gheet, als sulke liede doen, daer een arm vander zee is, die coomt in andren hauenen, die aldaer gheleghen sijn. Ende men sit dus in die zee. Ende men lijdt door teylant van grief, dat den jeneuoysen toe behoort. Ende so lantmen in griken ter hauen vander stat van mirot ofter hauen van valone ofter hauenen van duras, die den hertoghe van duras toe behoort ofte enigher ander hauenen daer omtrent. Ende so gaetmen van daen tot constantinoplen ende van daer vaert men weder te watere totten eylande van creyten ende ten eylande van rodes ende totten eylande van cypers. Ende van venegyen te scepene den rechten wech te constantinoplen toe so

[fol. 29ra]

sijn wel m viij^c ende lxxx lombaerdsche milen. Ende dan coomtmen van constantinoplen te rodes, daer wel tusschen sijn viij^c milen ter zee. Ende van rodes tote cypers soe sijn v^c. milen ende dan so coomtmen ende gheetmen van cypers ter zee latende jherusalem ende al tlant daer omtrent ter slincker ziden toet in egypten. Ende dan so lantmen totter hauenen van dametten, dat een herde scone ende een sterke stat plach te sijn ende is gheleghen int ingaen van egypten. Ende van damietten so coomtmen te alexanderien, die oec op die zee is gheleghen. In dese stat van alexandrien was sinte katherine onthouet ende ghemartelijt ende ooc sinte marcus die ewangelist begrauen, mar die keyser leo dede sijn ghebeente al tot venegyen draghen. Ende noch is te alexandrien een scoen kerke

[fol. 29rb]

van hem, die al wit binnen is zonder enich ghescrifte ofte picture. Ende also sijn alle ander kerken, die den kerstenen toe behoren, want die heydine hebbense alle doen witten omme die beelden ende hystorien vanden heylighen ofte doene, die binnen an die mure ghescreuen waren. Dese stede van alexandrien heeft wel xxx stadien inder lingheden, mer si en heefter mer x inder breeden ende het is een herde eerlike stat ende rike. Ende in dese stat so valt die riuiere van nil in die zee. In dese riuiere so vintmen vele dierbaerre ghesteynte ende men vinter ooc in lignum aloes, dat is een maniere van houte, dat comt vten aerdschen paradyse, dat herde goet is in menigher manieren te medicinen ende is herde diere. Van

[fol. 29va]

alexandrien coomtmen te babylonien, daer die soudaen woont, die op die riuiere van nil gheleghen is. Ende dese weech is corter om te gaen rechte te babylonien toe.