Randstad 11-12

[p. 345]

Sheldon Cholst, M.D.
Manifest

Dit is de Konstitutie van de Wereld, met de Verklaring van de Rechten van de Mens.

De mens werd niet in de wieg gelegd om te lijden. Zijn behoeften moeten zoveel mogelijk bevredigd worden, zodat hij een gelukkig schepsel kan worden in plaats van één voor wie het leven een lijdensweg is.

Het is daarom zaak tot de erkenning te komen dat de belangrijkste faktor in zijn leven zijn waardigheid is. Hij moet in staat zijn zijn eigen leven te leiden en niet onderworpen zijn aan de machtswillekeur van iemand anders. Dit kan alleen bereikt worden door hem eerst van ekonomische zekerheid te verzekeren. Hij dient de verzekering te krijgen dat hij als Menselijk Wezen een onvervreemd baar Geboorterecht heeft op voedsel en een onderkomen, een recht dat hem onder geen voorwaarde ontnomen kan worden. Dit zal hem in staat stellen en geheel vrij laten te leven met wie hij wil, het werk te verrichten waar hij behagen in schept, en te leven in willekeurig welk deel van de wereld, waar hij dat op elk gegeven moment ook wil. Dit wil niet zeggen dat hij deze vrijheid niet kan of zal opgeven, maar als hij dat doet, dan is het uit eigen vrije wil, en niet afhankelijk van een beslissing genomen door iemand anders die de macht heeft hem zijn primaire levensbehoeften te ontnemen.

Dit is een absolute noodzaak en het is de minimale rechtszekerheid die men hem moet kunnen verschaffen wil hij kunnen blijven voortbestaan als een enigszins tevreden menselijk wezen. Zijn leven zal natuurlijk blijven schommelen tussen tevredenheid en ontevredenheid, maar er zal een eind gemaakt zijn aan de Macht die anderen hebben over zijn leven en voortbestaan. Het kan natuurlijk zijn dat de Nieuwe Wereld niet goed zou funktioneren, maar we moeten

[p. 346]

blijven vertrouwen op het verlangen van de mens om vrij te zijn en gelukkig. Zonder dit absolute Vertrouwen komen we nergens, terwijl dit Vertrouwen ook het vertrouwen geeft dat de Nieuwe Wereld wél goed zal funktioneren.

Men kan voorts gevoeglijk aannemen dat zij die er geen behoefte aan hebben enige produktieve arbeid te verrichten dit toch niet doen, en dat dezen in hun frustratie de maatschappij al veel last en narigheid hebben veroorzaakt, en dat ook in de toekomst zullen doen, ook al verrichten ze soms ogenschijnlijk produktieve werkzaamheden.^*

Men moet erop vertrouwen dat deze eerste stap het voortbestaan mogelijk zal maken, niet alleen van een bepaalde groep die het moeilijk vindt zich ekonomisch het hoofd boven water te houden in een korrupte wereld vol narigheid, maar van alle mensen, ongeacht hun aard. Er zal dan aanzienlijk minder kwaad en korruptie bedreven worden omdat de noodzaak ervoor is weggenomen, en er zal aanzienlijk meer gelegenheid geschapen zijn voor het verrichten van voor de samenleving zinvolle en heilzame daden.

Om te beginnen zou men tien procent van al het werkkapitaal van de industrie en de openbare lichamen in een Algemeen Fonds moeten storten. De opbrengst aan rente van dit geld moet dan verdeeld worden over alle mensen in de wereld. De levensstandaard verschilt per plaats en per tijd, maar overal geldt, althans op het ogenblik, een bepaalde als redelijk beschouwde minimum levensstandaard, waarop elk individu een onvervreemdbaar recht heeft. De hoeveelheid geld die aan iedereen kan worden verstrekt moet in elk geval voldoende zijn om hem een redelijke levensstandaard te verschaffen, en als ekonomen vinden dat het percentage dat in het Algemene Fonds gestort moet worden hoger dient te zijn, dan moet het ook hoger wórden. Als het om aan een zeker minimum te komen noodzakelijk is dat er geleend wordt uit een gebied met een grotere welstand, dan moeten deze leningen ook afgesloten kunnen worden. Er is geen enkele reden waarom dit de man die beweert een motorjacht nodig te hebben zou uitsluiten. Dit kan bijvoorbeeld voor hem betekenen dat hij meer uren per dag zal moeten

* Improduktieve personen weten soms verrassend goed de indruk te wekken dat ze aan het werk zijn, ondertussen echter anderen van hun werk houdend, ze veroorzaken storende opwinding en ongelukken en maken op velerlei wijze goed werk ongedaan of houden anderen ervan af zinvolle aktiviteiten te verrichten.

[p. 347]

werken of werk verrichten dat hij eigenlijk niet prettig vindt. Maar in ieder geval zal zijn beslissing om dit te doen niet gebaseerd zijn op een angst voor het niet verkrijgen van zijn noodzakelijke levensbehoeften. Het is daarom geen kwalijk kompromis maar een uit eigen vrije wil genomen besluit dat voor hem niet langer bindend is dan hij zelf wil, en dat hem volledig in zijn waardigheid laat.

We moeten erop vertrouwen dat de mens, wanneer hij zal zijn bevrijd van de noodzaak zorg te dragen voor zijn primaire levensbehoeften, een betere en meer weloverwogen partnerkeuze zal doen en dat hij, mocht hij toch ooit overwegen van levenspartner te veranderen, tenminste de zekerheid zal hebben dat noch hijzelf, noch zijn partner, noch hun kinderen materieel te lijden zal hebben onder deze verandering, zodat zijn waardigheid onaangetast blijft. Hij kan zo onbevreesd hopen op een verandering ten goede.

Het spreekt vanzelf dat bevrijding van materiële zorgen op zich iemand nog niet gelukkig maakt, maar het laat ieder individu wel het Recht zijn waardigheid te behouden, om eerlijke waardering te ontvangen, en om te zoeken naar de Waarheid en naar zijn éigen Waarheid.

We kunnen er ook op vertrouwen dat ekonomische vrijheid ook de behoefte zal doen afnemen, zo niet opheffen, aan geld en energie opslorpende instellingen als gevangenissen en ziekenhuizen voor lichamelijke, psychische en psychosomatische kwalen, dat het verschijnsel oorlog zal zijn verdwenen - want als er ekonomische zekerheid is kunnen de politici de mensen niet meer ophitsen om elkaar te doden. Het verschijnsel politiek zal uitsterven evenals de politici die trachten deze ekonomische vrijheid te verwerven voor hun eigen mensen, of dezen gebruiken hetzij om hun eigen voortbestaan veilig te stellen, hetzij om hun behoefte aan bezitsuitbreiding en machtsvergroting te bevredigen, hetzij allebei.

Men kan veilig aannemen dat, gelet op de besparingen op de overbodig geworden instituten, die niet meer doen dan het verplegen en beter maken van zieken, gekwetsten en gestoorden, en gelet op de vrijheid voor de mens om het werk te doen dat hem bevalt zonder dat hij bevreesd hoeft te zijn dat een of andere politicus of directeur hem zijn leven onmogelijk zal maken, dat dit systeem wel beter moet zijn dan dat welk op het ogenblik het meest in zwang is.

Er zijn in het verleden talloze politieke systemen geweest. Het is duidelijk dat ze allemaal te kort zijn geschoten, want geen ervan heeft de mens de vrijheid weten te geven waar hij recht op heeft.

[p. 348]

Verlichte monarchie en geïnspireerd kommunisme hebben gefaald omdat ze geen rekening hielden met het feit dat ook een goed mens sterfelijk is, en dat de volgende leider weleens een slechte zou kunnen zijn. Dit systeem lost elke behoefte aan leiders op, het laat het individu de vrijheid zichzelf te zijn en het geeft hem de waardigheid en al wat verder nodig is voor het streven naar en zelfs op eerlijke manier verkrijgen van een individueel geluk.

Men moet er vertrouwen in hebben dat dit Systeem zodanig gericht is op het verschaffen van echte menselijke waardigheid en de mogelijkheid om gelukkig te worden (binnen de beperkingen van het Lot en de Omstandigheden, zowel van het individu als van de mensen in zijn omgeving) dat het goed zal funktioneren.

Amendement 1:

Het komt ons voor dat op dit ogenblik het kapitalistische systeem het gemakkelijkst te gebruiken is, tenminste als een voorlopig kader waarbinnen een ekonomie kan worden ontwikkeld die erop gericht is het individu ekonomische vrijheid te verschaffen.

Wat de kommunistische landen of volken of volksgroepen doen of niet doen met deze vrijheid die wordt gegarandeerd indien, en in de mate waarin, noodzakelijk en mogelijk, door de rijkere kapitalistische staten, is een kwestie van tijdelijke noodzaak. Men kan gevoeglijk aannemen dat personen of groepen zich vrij soepel en zonder veel moeilijkheden zullen gaan inpassen in het Systeem zodra ze niet meer bang hoeven te zijn dat ze beroofd zullen worden van hun levensonderhoud.

Amendement 2:

Met het nemen van ekonomische beslissingen moet gewacht worden tot het ogenblik wraarop de mensheid het erover eens is dat dit de enig mogelijke volgbare koers is die leidt tot de uiteindelijke verwerkelijking van menselijk geluk.

Dit is maar een eerste, maar zeer belangrijke stap. Op dat ogenblik zullen beslissingen over voeding en huisvesting genomen worden, niet door hen die geïnteresseerd zijn in een uitbreiding van hun macht, maar door hen die vrijwillig afzien van hun behoefte aan macht (het beheer over andermans brood) ten gunste van een groter goed - het geluk en welzijn van de mensheid. Zij die aan de macht zijn zullen het grootste obstakel blijven want zij, en allen, moeten, terwille van hun kinderen en terwille van alle toekomstige

[p. 349]

kinderen, deze macht opgeven uit liefde voor hun kinderen en voor alle toekomstige kinderen. Wanneer zij zich gaan realiseren dat hun macht een tijdelijke is, en dat zij deze niet kunnen overdragen op hun kinderen, die misschien in een nog korrupter systeem zullen moeten leven, en die mogelijk zelf geen honger naar macht hebben, dan zal het te bezien zijn of hun liefde voor hun kinderen niet groter is dan hun behoefte aan direkte en tijdelijke macht.

Hun zal gevraagd worden: ‘Wat heb je liever? Macht over jezelf waarmee je werd geboren, die je aan je kinderen zal proberen te geven of te leren, of liefde voor je kinderen en je kindskinderen die al dan niet met het vermogen om macht uit te oefenen geboren werden? Houd je genoeg van je kinderen en nog ongeboren generaties om ze te bevrijden van de Macht, zodat ze met hun eigen vrije wil het geluk kunnen nastreven? Of ben je zo zelfzuchtig en egocentrisch dat je het alleen maar voor jezelf wilt en het je niet kan schelen of de helft van je kinderen, of misschien allemaal, in het verderf gestort worden? En als het je kinderen dan misschien niet overkomt hoe staat het dan met de generaties die uit hun voortspruiten? Want het moet toch duidelijk zijn dat je kinderen naar hun vader kunnen aarden, maar dat het ook heel anders kan zijn. Maar houd je werkelijk van ze zoals ze zijn?’ Dit is de vraag, en aan u het antwoord, mannen aan de macht.

Amendement 3:

Macht is het vermogen en de bekwaamheid een ander leed te berokkenen. Liefde is het vermogen en de bekwaamheid een ander geen leed te berokkenen. Leed en pijn is hetzelfde. De afwezigheid van pijn heet geluk. Bent u bereid, machtige mannen, uw vermogen leed te berokkenen (of u dat vermogen nu al dan niet gebruikt, op te geven) teneinde er zorg voor te dragen dat uw eigen kroost zullen leven in een wereld die niet in pijn gelooft. Uw echte kinderen en broeders zijn anderen net als u aan wie macht gegeven is of die het genomen hebben om zichzelf te beschermen en die het gebruiken ten goede of ten kwade. Maar genetisch bezien is het even goed mogelijk dat uw eigen kroost helemaal niet op u lijkt. Zult u verwoed blijven pogen genoeg geld of genoeg macht bijeen te brengen, of een onwerkzaam systeem ver genoeg uit te breiden om uzelf de illusie te verschaffen dat u en de uwen voor eeuwig veilig gesteld zijn, of zult u dit persoonlijke genoegen en deze valse illusie opofferen voor het Geloof dat alle mensen het verdienen gelukkig te zijn

[p. 350]

en op het pad daarheen gezet kunnen worden door ingrijpende en onzelfzuchtige maatregelen? U zou dit moeten doen al was het maar terwille van uw eigen onsterfelijkheid door middel van uw nageslacht. Bent u redelijk genoeg om u hiervan bewust te zijn, of bent u zo van het leven om u heen vervreemd dat u uzelf en alle anderen vernietigt door een oneerlijkheid die het leven van uzelf en anderen waarschijnlijk al aan de vernietiging heeft prijsgegeven? Kunt u nog zien hoe de zaken ervoor staan?

Amendement 4:

O, Machtige Mannen, hoort mijn stem waar ge ook zijt. Al gij mannen en vrouwen die de toekomst van de mensheid in uw hand hebt. Al gij stervelingen die het beheer voert over bedrijven, fabrieken, ziekenhuizen, universiteiten, legers, landen. Ik roep u op om uw wapenen neer te leggen en van nu af te werken, niet voor uw eigen macht en de illusie van macht voor uw kinderen, maar voor uw eigen onsterfelijkheid zoals degenen die, met veel persoonlijke moed, de toestand op de Aarde anno 1966 realiseerden, en hun eigen persoonlijke en uiterst tijdelijke macht voor het welzijn van allen opgaven, zodat van dit ogenblik af de bestemming van de mens bepaald worde door zijn eigen persoonlijke verlangens en behoeften zonder de konstante en voortdurende vrees voor het verliezen van zijn ekonomische zekerheid, een vrees die hem zichzelf doet kompromitteren, hem doet liegen, en maakt dat hij, alleen al om in leven te blijven, zo oneerzaam moet leven, dat hij nauwelijks nog in staat is een eerlijk leven te leiden, die weinigen te vinden die een mens waarlijk lief kan hebben, het werk te doen waar hij werkelijk plezier in heeft en te leven waar hij eigenlijk leven wil.

Onze kinderen groeien op temidden van oneerlijke mensen die voor het merendeel wel liever eerlijk zouden willen zijn maar hun toevlucht hebben genomen tot oneerlijkheid om ekonomisch overeind te blijven en dit heeft ook zijn liefdeleven en zijn gezinsleven aangetast zodat er mensen zijn die op een oneerlijke manier hun partner kiezen (op andere gronden dan liefde), en op een oneerlijke manier werken (niet puur voor het genoegen, maar om redenen van strikt ekonomische aard). En zelfs al hebben ze de illusie dat hun keuze een eerlijke keuze is, dan zijn ze zodanig gebrainwashed door de behoefte aan ekonomische zekerheid dat ze zich uit gewoonte oneerlijk gedragen.

Zult u er persoonlijk op toezien dat er een nieuwe en betere we-

[p. 351]

reld komt door de mens te helpen oprecht te leven en lief te hebben of zult u blijven steken in uw belachelijke en onhoudbare illusie die klaarblijkelijk gefaald heeft (anders zouden er niet zoveel mensen ongelukkig zijn, zouden er niet zoveel ongelukkige huwelijken zijn, zoveel mensen werk verrichten waar ze een hekel aan hebben of dat ze niet prettig vinden, zouden er niet zoveel mensen in de grote steden leven terwijl ze liever op een boerderij leefden en vice-versa)?

Onthoudt dit: de mens werd niet in de wieg gelegd om te lijden. De rest is uw zaak.

Amendement 5:

Als deze Konstitutie van de Mens spoedig wordt aanvaard dan is de eerste hindernis genomen. Talloze faktoren maken dat het nog wel een jaar of vijf à tien kan duren voordat hij op volle kracht kan werken. Maar het is dringend noodzakelijk dat deze Konstitutie binnen een paar jaar in principe aanvaard en in praktijk gebracht wordt, aangezien het al wel eens te laat zou kunnen zijn, aangezien de weg terug misschien al wel is afgesloten. Maar, eerlijk, als hij aanvaard wordt, zal dat op zichzelf de wereld bevrijden.

Amendement 6:

O, Machtige Mannen die de bestemming der mensen in uw macht hebt, ik roep u op die macht op te geven en deze aan hen terug te geven zodat ze op eerzame wijze over hun eigen toekomst kunnen beschikken, op welke manier ze dat ook willen doen, en om erop te vertrouwen dat dat de wereld echt gelukkiger zal maken. Menselijk geluk is het doel van de mens op aarde en bent u bereid uw behoefte aan macht op te geven, zodat hij niets tekort komt? Zult u het vertrouwen hebben dat menselijk geluk belangrijker is dan produktiviteit en het risiko nemen dat de produktiviteit zal afnemen, dat er chaos zal heersen, dat de mens alles weer zal vernielen, dat de mens gedoemd is te lijden en alleen maar een andere manier om dat te doen zal vinden? Zult u erop vertrouwen dat de mens met de appel van de boom der kennis toch in het Paradijs zal blijven, zult u erop vertrouwen dat het huidige systeem niet deugt, en dat dit nieuwe systeem beter is? Geeft u de mensheid nog deze laatste kans? Zult u hem op het pad van de vrijheid en de oprechtheid zetten en erop vertrouwen dat hij niet nog erger zal verdwralen dan voorheen? Zult u geloven dat de mens op een tweesprong staat, en dat het pad waarop hij zich nu bevindt hem alleen maar dieper

[p. 352]

en dieper in het drijfzand van onoprechtheid en leed kan brengen en dat het aan u, en aan u alleen, is te beslissen of hij weer het rechte pad in zal slaan? Want zij die lijden zijn zwak en hulpeloos en niet bij machte en u die sterk staat moet uw kracht belangeloos aanwenden om hen gelukkig te maken. Dit is een verzoek aan u om te doen wat niet meer dan uw plicht is, om uw eigen leven veil te geven voor het leven van de mensheid - voordat het te laat is. Zult u, Machtige Mannen, mannen die macht hebt en in staat bent in dienst te nemen en te ontslaan, boeken te drukken of niet te drukken, anderen wel of niet te voeden en te kleden, zult u die macht van u, welke nu bijna absoluut is, opgeven? Hebt u genoeg van die macht en kunt u er afstand van doen nu zij zo goed als absoluut is, en de mens zijn vrijheid hergeven?

Dit is een uitdaging. Een waardige uitdaging. Gedurende eeuwen hebt u dit weten te vergaren. O.K. Geef het nu allemaal weer terug. Een uitdaging waardiger nog dan u voorheen vermoedde. Het is een uitdaging om macht te verkrijgen. U hebt nu bijna alles. Gebruik nu de rest van uw leven om het weer uit handen te geven. Geef niet maar een beetje prijs, alleen om het later weer terug te grissen, geef het nu allemaal op, en doe meer voor de mensheid dan iemand ooit deed of kon doen voor de mensheid.

Weet u dat u gelukkiger zult zijn wanneer u mensen niet gebruikt naar het u uitkomt maar ze vrij laat zich oprecht en met genoegen onder uw wil te stellen. Evenals liefde alleen kan ontstaan als je geen mensen op oneerlijke manier gebruikt, zo ook wanneer je geen mensen op oneerlijke wijze gebruikt door iemand in dienst te nemen die u kunt gebruiken maar die eigenlijk helemaal geen zin heeft om voor u te werken of die het gevoel heeft dat u daar niet echt op gesteld bent, maar dan zult u mensen vinden die werkelijk voor u willen werken en uw verhouding tot hen zal oprecht en gelukkig zijn. U realiseert zich dat waarschijnlijk niet - maar de ketenen waarin u de mensen houdt zijn de zelfde waarin ook u gekluisterd bent, dus hebt u niets te verliezen dan uw ketenen. Het is onvermijdelijk. De bewaker lijdt even erg als de gevangene, en wanneer er geen bewakers zijn en geen gevangenen, is het geluk een feit.

Amendement 7:

Laten we geen doekjes winden om deze Humanitaire Konstitutie. Het gaat er niet om om meer of betere banen of een betere levensstandaard te kreëren. Het gaat erom de mens te geven het Recht

[p. 353]

Niet Te Hoeven Werken Voor Levensonderhoud. Wanneer een kind opgroeit in het besef dat hij vrij is om niets te doen als hij daar zin in heeft, dan zal het gaan zoeken naar iets dat het prettig vindt om te doen en zal niet bang zijn in het begin een verkeerde keus te doen, en kan het eerlijk en open zijn werk doen. Hij kan erop staan eerlijk behandeld te worden door zijn baas omdat hij er anders mee ophoudt. Zijn baas moet hem goed behandelen anders raakt hij zijn employee kwijt. Overal in de wereld zal men mensen werk zien doen dat ze bevalt of, als ze meer luxe willen, misschien niet zo goed bevalt, maar dat ze doen omdat ze met zichzelf dit kompromis hebben gesloten. Salarissen zullen worden uitgekeerd volgens de wet van vraag en aanbod. Dus, als een baan onaangenaam is en er zijn weinig gegadigden, stijgt het aangeboden loon tot het met de eisen van eventuele gegadigden overeenkomt. Dan werkt hij die een prettige baan heeft voor weinig geld en voor veel plezier. Dit is zijn eigen vrije keus. Er zijn geen wetten nodig omdat er geen bonden nodig zijn om de werknemers te beschermen omdat werkgevers hun employees niet anders dan fair kunnen behandelen. Werknemers met een dienstverlenende taak kunnen zich beklagen omdat ze hun baan gekozen hebben voor hun genoegen of voor de luxe die ze zich dientengevolge kunnen permitteren, maar nooit daartoe gedreven werden uit angst. In de straten zal het vredig zijn en de mensheid van goeden wille bezield. De keus die de mens doet in zijn liefdeleven zal onvermijdelijk ook oprechter zijn omdat er geen vrees voor ekonomische onzekerheid een rol bij kan spelen. Hij zal niet meer kankeren op het weer aangezien hij vrij is om te leven waar hij maar wil.

De hieruit resulterende afname van spanningen, ziekten, misdaden en pijn van allerhande aard zal door de mens als een kostbaar goed geapprecieerd en gekoesterd worden. O, Machtige Mannen, is dit geen betere wereld dan die waarin u voortdurend bevreeds bent voor het verliezen van uw macht, waarin u de wrevel en verbittering voelt van hen die u onderworpen zijn en die u uw wrevel en verbittering doet voelen.

Stellig, u bent bekwaam, maar u hebt uw bekwaamheid al bewezen. In feite beheerst u de wereld. Gebruik nu uw macht om hem voorgoed op te geven en de hele mensheid, uzelf inbegrepen, een ongelooflijk gelukkig leven te schenken.

[p. 354]

Amendement 8:

In de Verenigde Staten en andere landen waar bijna de hele industrie en het grootste deel van de handel publiek bezit is, dw.z. te koop op de beurs en niet in privé bezit, kan door de regering een reusachtig koöperatief beleggingskonsortium worden georganiseerd dat obligaties uitschrijft die weer zullen dienen om geld te verschaffen voor de aanschaf van kleine percentages van het totale aandelenkapitaal van elk fonds. De dividenden van deze aandelen zullen aan iedereen worden uitgedeeld en dienen gelijk te zijn aan de minimum levensstandaard. Het inkomen zal hoger zijn in inflatoire perioden en lager tijdens de deflatie, maar crisis zullen worden vermeden want er zal altijd geput kunnen worden uit het gestort kapitaal.

Het programma zou kalmpjes aan kunnen beginnen door voor elk pasgeboren kind elk jaar aandelen te kopen ter waarde van bijvoorbeeld $ 100.000.- tot het kind twintig jaar is, en de waarde van de op zijn naam staande aandelen gemiddeld zozeer zal zijn toegenomen dat aan het fonds de jaarlijkse $ 100.000.- kan worden terugbetaald en er toch een zeker basisinkomen behouden blijft. De geleidelijke uitbreiding van dit programma zal tenslotte bewerkstelligen dat iedereen mede-eigenaar is van alle aspekten van de ekonomie, van de telefoonmaatschappij, als van het gas- en waterbedrijf, van de levensmiddelenbedrijven en van de automobielindustrie. De ekonomie zal nog steeds relatief het gunstigst zijn voor hen die veel winst maken in de industrie, maar er zullen aanzienlijke sommen bespaard worden op allerhande sociale voorzieningen, maar dit systeem zal ook een ekonomie die vroeger te kampen had met grote ups en downs stabiliseren en verstevigen.

Door vergaande mechanisering van de landbouw en door het benutten van al de beschikbare grond door mensen die hetzij plezier hebben in het boerenbedrijf, hetzij wat extra geld willen verdienen voor het aanschaffen van luxe goederen, kunnen er voor de bevolking makkelijk genoeg voedsel, andere noodzakelijke levensbehoeften en zelfs luxe-goederen worden geproduceerd.

In landen waar de bevolking enorm is toegenomen zal de redelijke minimumlevensstandaard als effekt hebben dat de bevolkingsaanwas niet te groot wordt want het zijn de verpauperden die zich het hardst vermenigvuldigen als veiligheidsmaatregel en als psychologisch vluchtmechanisme (genoegen geput uit sex en uit het hebben van kinderen wanneer andere individuele driften en be-

[p. 355]

hoeften worden gefrustreerd onder druk van ekonomische onzekerheid). Het is een bekend verschijnsel dat degene met een ekonomisch betrekkelijk zekere positie zijn gezin beperkt houdt teneinde zijn ekonomische zekerheid te behouden, een maatregel die door de mens automatisch wordt getroffen zodra hij bemerkt hoe voldoeninggevend het leven kan zijn onder een zelf opgelegde geboortebeperking. Ook dit is een kwestie van vertrouwen, en er is alle historische en natuurwetenschappelijke reden om te geloven dat deze veronderstellingen juist zijn en dat ze zullen uitkomen. Bevolkingen zullen blijven toenemen, niet volgens een meetkundige reeks echter, maar volgens een rekenkundige, en zullen gelijke tred gaan houden met nieuwe wetenschappelijk ontdekkingen en de eksploratie van de wereldruimte die geen moeilijkheden zullen opleveren voor een wereld die niet langer leeft onder het juk van armoede, oorlog, ziekten, misdaad en de destruktieve elementen van een op macht gebaseerde maatschappij.

Zodra het programma in werking is getreden^*, zal de hoop op een betere toekomst die erin besloten ligt ontspannend genoeg werken om de wereld met een gevoel van optimisme in plaats van pessimisme te bezielen, zodat een steeds sterker wordend geluksgevoel elke menselijke aktiviteit tot uitgangspunt en begeleiding zal dienen.

* De kosten van dit programma zouden in het eerste jaar ongeveer overeenkomen met die van één atoomonderzeeër. Wat er met een investering op deze wijze uiteindelijk gewonnen wordt valt met geen mogelijkheid te schatten. Geluk is niet te koop, en de gelegenheid om het te verkrijgen zou elke willekeurige prijs meer dan waard zijn. Kan men zeggen dat zijn geluk één miljoen of twee miljoen dollar waard is, of is het niet in geldswaarden uit te drukken? Er kan geen twijfel bestaan aan de praktische waarde van dit systeem. Niet alleen is het praktisch en eenvoudig maar bovendien is het volkomen onpraktisch om te lijden, tenzij men aanneemt dat de mens in de wieg gelegd is om te lijden. Het feit dat de mens heel goed in staat is tot lijden, en dit ook dan op grote schaal doet, wil nog niet zeggen dat het een erg praktische levenswijze is. Veeleer is het een toestand waaraan men gewend is geraakt, maar die geen enkel profijt oplevert, net zoals een slecht geleid bedrijf dat er nog steeds in slaagt het hoofd boven water te houden. Dit vermogen het diep ongelukkige hoofd boven water te houden, is geworden tot een slechte gewoonte die de mens het spoor bijster doet raken naar datgene wat hij zou kunnen presteren als hij erin slaagde het lijden te elimineren.

[p. 356]

Bronnen van studie en onderzoek:

Al Hansen: A Primer of Happenings & Time/Space Art, (Something Else Press, Inc., New York, Parijs, Keulen, 1965)

Michael Kirby: Happenings, An Illustrated Anthology (scripts and productions by Jime Dine, Red Grooms, Allan Kaprow, Claes Oldenburg, Robert Whitman), E.P. Dutton & Co., Inc., New York, 1965.

Jean-Jacques Lebel: Le happening (Dossiers des Lettres Nouvelles, Denoël, Parijs, 1966.

Jean-Jacques Lebel, Lettre ouverte au regardeur, Editions de la Librairie Anglaise, Parijs, 1966.

Happenings/Fluxus Pop Art Nouveau Réalisme, Eine Dokumentation Herausgegeben von Jürgen Becker und Wolf Vostell.

De bulletins van de Internationale Situationniste, Boîte Postale 307-03, Parijs, Frankrijk.

The Something Else Newsletter, Something Else Press, Inc., 160 Fifth Avenue, New York, NY 10010, usa.

Décollage 4 en 5, alsmede andere uitgaven van Typos Verlag, 6 Frankfurt am Main, Grüneburgweg 118, Duitsland.

De Nieuwe Stijl, werk van de internationale avant-garde, Bezige Bij, Amsterdam, 1965/1966.

City Lights Annuals (1 en 2), City Lights, Columbus Avenue, San Francisco, Californië, usa.

International Times, 102 Southampton Row, Londen W.C. 1, Engeland.

East Village Other, Box 571, Stuyvesant Station, New York, usa.

Evergreen Review, Grove Press, 80 University Place, New York, N.Y. 10003, usa.

European Mail-Order House, Postbox 245, Amsterdam, Holland.

De New Babylon Informaties, Henri Polaklaan 25, Amsterdam.

Alsmede een groeiend aantal little magazines en manifestaties in Nederland, Vlaanderen, Frankrijk, Duitsland, Engeland, de V.S., India, Japan, en elders.