Passionate. Jaargang 5
(1998)– [tijdschrift] Passionate–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 14]
| |
poetry international '98 | |
[pagina 15]
| |
Gro Dahle (Oslo, 1962) was onlangs te gast op Poetry International '98. Zij woont ‘met man, drie kinderen, twee konijnen, vijf vissen, een duif, een papegaai, een schildpad, negen witte muizen, een varken, een halve hond en drie miljoen mieren’ op het eilandje Tjøme in de Oslofjord. Al in haar debuutbundel Audiens (Audiëntie, 1987) geeft zij het alledaagse leven een onverwachte, bizarre lading. Dahle confronteert de lezer met raadsels die onopgelost blijven. Dat blijkt onder meer uit de titels van veel van haar gedichten, die de vorm van een vraag hebben. Zij speurt naar kennis die is zoekgeraakt. In haar eigen woorden: ‘Iedere tekst is een nieuwe poging om te schrijven, een nieuwe manier om iets te benaderen dat ik de moeite waard vind. Een spel en een experiment op weg naar een onbekende kern. Wat die kern is? Het leven, de dood, de wereld. De mens, het gezin, de liefde. Al die grote, abstracte en lege woorden die ik op mijn manier, met mijn eigen concrete woorden probeer te vullen.’ Gro Dahle publiceerde de dichtbundels Audiens (1987), Apenes Evangelium (1988), Linneapasjonen (1992), Regnvaersgåter (1994), Hundre tusen timer (1996), Velkommen til speilet (1997) en Gjendiktning av Anna Achmatova (1997). In 1997 ontving zij vanwege haar vernieuwende poëzie de Obstfelderprijs.
Janke Klok | |
[pagina 16]
| |
Hvem er det som velter sidelengs over bordet?
Er de du?
Har du satt en rosenkål i halsen, kanskje?
Glassene som faller
rødvinsflekkene på duken
Ertene ut av bollen
som et røket perlekjede
Er det du som gisper etter luft?
Foroverlent
med brystet mot bordkanten
Armene
Gir du opp?
Hviler du pannen mot steken?
Haken ned i potetene som du moste i saus
Du som hadde gledet deg til den sausen
tyttebaersyltetøyet
Du som hadde gledet deg til desserten
De fylte eplene, kremdotten og rosinene
Til sommeren med måker
Hva gjør vi da?
Dunker vi deg i ryggen?
Stikker vi fingrene inn i halsen på deg?
Prøver vi å gripe rundt livet ditt
og presse knyttneven
inn mot mellomgulvet?
Eller blir vi bare stående og se på
Legger gaffelen pent ned
ved siden av tallerkenen
Retter på duken som skrukker seg
Slutter å snakke
Er det du som kveles?
Hvorfor ser du på meg?
Tror du jeg kan hjelpe?
Burde jeg finne tapetkniven
og skjaere en snarvei for pusten?
Åpne brystet, halsen
og fjerne rosenkålen med en pinsett
Tenk, en rosenkål
Ville du heller valgt å falle?
Stupe framover ned skrenten?
Eller brenne inne?
Med røyken som en madrass over munnen
eller bare en fredagsmorgen
å ikke våkne til vekkerklokken
ikke våkne til dørbjellen
bare strekke søvnen, strekke søvnen
inn i ingenting
| |
[pagina 17]
| |
Wie is het die zijdelings op de tafel valt?
Ben jij dat?
Heb je je soms in een spruitje verslikt?
Glazen vallen
wijnvlekken op het tafelkleed
Erwten uit de schaal
als een geknapte parelketting
Ben jij het die naar adem hapt?
Voorovergebogen
met je borst tegen de tafelrand
Je armen
Geef je het op?
Leg je je voorhoofd op het vlees?
Je kin in de aardappels die je in de saus had geprakt
En je had je nog zo op die saus verheugd
op de vossebessencompote
En je had je nog zo op het toetje verheugd
De gevulde appels, de slagroom en de rozijnen
bij de zomer met meeuwen
Wat doen we nu?
Kloppen we je op de rug?
Steken we onze vinger in je keel?
Proberen we je vast te houden
en onze vuist
in je middenrif te drukken?
Of blijven we alleen maar staan kijken
Leggen onze vork netjes naast het bord
Trekken het tafelkleed recht
Stoppen met praten
Ben jij het die stikt?
Waarom kijk je mij aan?
Denk je dat ik je kan helpen?
Moet ik een stanleymes pakken
en een doorsteek maken voor je adem?
Je borst openen, je keel
en het spruitje met een pincet verwijderen
Stel je voor, een spruitje
Of als het aan jou lag
Zou je dan liever vallen?
Voorover in een afgrond storten?
Levend verbranden?
De rook als een matras over je mond
of zo maar op een vrijdagochtend
niet meer wakker worden
de wekker, de bel niet horen
gewoon de slaap wat rekken
het niets in strekken
| |
[pagina 18]
| |
Si at du stapper moren din
opp i en koffert Hva får du da? En håndbagasje
du må slite med opp trappene
inn gatene
over plassene
gjennom byene
Kanskje du vil sette kofferten din igjen
glemme den på flyplassen
låse den vekk i oppbevaringen
Som om du virkelig skulle gjøre det
Som om det ville vaere nok
Ta en buss eller løpe
Bytte navn
Skifte adresse
Som om det ville hjelpe
Moren din er der
Moren din ser deg
Du trodde du la henne igjen
med kofferten
men hun er fortsatt med
halvt skjult
mellom øyebrynene dine
| |
[pagina 19]
| |
Stel dat je je moeder
in een koffer stopt Wat krijg je dan? Handbagage
die je met je mee de trappen op zeult
de straten door
de pleinen over
dwars door de steden
Misschien wil je je koffer laten staan
wil je hem vergeten op het vliegveld
wegsluiten in een bagagekluis
Alsof je dat werkelijk zou doen
Alsof dat genoeg zou zijn
De bus nemen of weglopen
Van naam veranderen
Adres wijzigen
Alsof dat zou helpen
Je moeder is er
Je moeder ziet je
Je dacht dat je haar
achterliet
met de koffer
maar ze is nog steeds bij je
half verscholen
tussen je wenkbrauwen
| |
[pagina 20]
| |
Hva er likheten mellom en hukommelse og en glemsel?
Konturene av en halvtenkt tanke
er fordypningen i asfalten
Eller såret i veggen
der murpussen er borte
Det sylinderformede hjertet
Synlig, tydelig
Skal noe noen gang bli forklart?
I bakgården
står en grønn damesykkel uten sete
Innved veggen:
en rød og hvit plastpose som er knyttet igjen
Alt hvisker til meg
Hyssingen
og de åtte knutene på hyssingen
Flasken i hjørnet. Og pappesken
Jeg hører noe jeg ikke hører
Suset i rørene. Regnet i oppgangen
Trappen som synger
| |
[pagina 21]
| |
Wat is de overeenkomst tussen herinneren en vergeten?
De contouren van een halve gedachte
zoals de kuil in het asfalt
Of de wond in de muur
waar de pleisterkalk af is
Het cylindervormige hart
Zichtbaar, onmiskenbaar
Wordt er ooit iets verklaard?
Op de binnenplaats
staat een groene damesfiets zonder zadel
Tegen de muur:
een rood met witte plastic tas die is dichtgebonden
Alles fluistert me toe
Het touw
en de acht knopen in het touw
De fles in de hoek. En de kartonnen doos
Ik hoor iets wat ik niet hoor
Het gesuis in de leidingen. De regen in het trappenhuis
De trap die zingt
Gro Dahle vertaling: Janke Klok |
|