De kunst te Parijs
VERDEDIGING DER ONAFHANKELIKEN
Het is uit traditionele gewoonte dat het publiek naar het Salon Des Indépendants gaat, vooral met het doel om er vrij en overvloedig te lachen of zich te verontwaardigen, naar gelang de persoonlike geluimdheid. Nauweliks binnen valt men stil voor het eerste doek, en de manifestaties beginnen. Ook komt men er graag in gezelschap om indrukken te kunnen wisselen en de buitengewone geestigheden uit te drukken die men ieder ogenblik vindt. Iedereen gaat heen, tegen de avend ring, tevreden over zichzelf, tevreden over de andere, maar wanhopend voor de nieuwe schilderkunst.
Geregeld sinds vier en dertig jaar, hernieuwt zich dat toneel en het is niet zonder een zekere verbaasdheid dat een spottende of verontwaardigde bezoeker van weleer verneemt dat hij de grootste vijandelikheid toonde tegenover een werk dat hij voor twee of driehonderd frank had kunnen kopen en er nu twintig- of dertigduizend waard is. De cijfers dienen hier enkel om de breedte te illustreren van het misverstand, dat evenzeer bestaat in de letterkunde en in de muziek. De paarden steigeren voor ieder nieuw voorwerp, maar spijts Swift lijkt ons het paarden-mysonéism geen te volgen ideaal.
En is een argumentering die gemakkelik te doen gelden is in het voordeel der eeuwige Onafhankeliken van de kunst. Werkelik, alles wat telt als esthetiese individualiteit sinds drie-kwaart eeuws is uit hunne rangen gekomen. En allen nochtans, zonder er éne uit te zonderen, werden zij gelaafd met de sarkasmen en beledigingen van een vijandelike menigte. Zal de kalvarieberg dan altijd moeten beklommen worden door degene die een te schitterende nieuwigheid brengt? Dat tenminste de mensen met smaak en verstand begaafd, zich overtuigen sympathie schuldig te zijn aan de nieuwbrengers. Hun rol moet de go de Simon van Syrene zijn die het kruis hielp dragen, en Veronika die het bloed en het zweet afdroogde dat langs het aangezicht van Christus vloeide!
Grappenmakerijen zegt men van deze nieuwigheden. Eigenaardige grappenmakerijen weliswaar, aan de ontwikkeling derwelke zich gehele levens opofferen. Gekke uitspattingen van slecht geëkilibreede geesten, zegt men nog. Eigenaardige uitspattingen weliswaar, die men een halve eeuw later erkent als de echtste en waardevolste glorietitels van de geest! Op duizend die vertrekken, zijn er geen tien die de eindpaal genaken, voegt men er ten slotte bij. Wat wonder! was het niet altijd zó. En aan wie vraagt men bewondering in groep van een ganse generatie, vurig en kwistig voorzeker, maar waarin de genieën en zelfs de grote talenten maar de kostbare minderheid vormen, - zij door wie de loopkoers roemrijk zal zijn onder alle.
Een der plichten, een der verplichtingen van hem die zijn tijd wil begrijpen en intens genieten van wat hij onophoudelik met een wonderbare vruchtbaarheid schept, is ontegensprekelik de kritiek. En de taak van hem die als kritikus dienst doet dat is niet, naar ons inzien, zijn oordeel op te dringen, maar de kunstliefhebber te helpen in zijn eigen redenering en een eerste keus te doen door uit de steengroef - (waar de edelgesteenten verdoofd worden door de aarde en de gewone steen) - de amethysten, de saphieren en de diamanten te delven, die slechts bij zonnelicht beginnen te leven.
Het Salon Des Indépendants is de grote steengroef van de levende kunst. Geen jury, geen uitsluitingen in naam van deze esthetiese kredo of gene formele traditie. Hier manifesteert met open kaarten de huidige toestand van de schilderkunst, niet alleen in Frankrijk maar in geheel de wereld.
Door de onafhankelikheid van deze bezitten de andere grote tentoonstellingen nog enige waarde. Enkel als afgezonderde hoofdstukken van de Onafhankeliken hebben de heden zo talrijke biezondere tentoonstellingen een zo grote betekenis! Ten slotte is het de nieuwe kunstprodukties met een onafhankelike geest, onderzoekend en kritikerend dat men mag hopen de nieuwe talenten te onderscheiden en getrouw de voortgaande evolutie te volgen van de kunst, voor de dewelke alle stilstand de dood zou betekenen.
P.D.
Auteursrechtelijk beschermd