Bonae litterae
Boekaankondigingen
Rencontres Internationales de Genève, L'Esprit Européen 1947
Van 2-16 September 1946 kwam in Genève de eerste na-oorlogse conferentie bijeen van intellectuelen uit verschillende Europese landen - een Zwitsers initiatief ten einde inzake het wezen en de waarde-bepaling van de ‘Europese geest’, en de crisis waarin hij is komen te verkeren, veelzijdige voorlichting te doen geven en hierbij een uitvoerige discussie te doen aansluiten. Negen voordrachten door wat men zo niet de keur dan toch een keur van het Europese intellect, althans in zijn litterair-filosofische sector, kan noemen - drie Fransen (Benda, Guéhenno, Bernanos), twee Frans-Zwitsers (De Rougemont, De Salis), één Engelsman (Bender), één Italiaan (Flora), één in Rusland geacclimatiseerde Hongaar (Lukacs) en één Duitser (Jaspers) - vormden het uitgangspunt van de discussies, waarvoor afzonderlijke bijeenkomsten werden belegd en waaraan behalve door de sprekers ook - voor zover de tijd het toeliet - kon worden deelgenomen door de bezoekers en door een twintigtal hunner deelgenomen werd. Representatief voor belangrijke geestesstromingen waren vooral De Rougemont, Lukacs en Jaspers, in wie resp. het personalisme, het marxisme en het existentialisme aan het woord kwam, en de belangwekkende discussies naderden hun hoogtepunt in de antithese Lukacs-Jaspers, juist door de pogingen - waarbij wij Merleau-Ponty, redacteur van ‘Les Temps Modernes’, willen noemen - om tussen beider denkrichtingen een brug te slaan. Niettemin gaf het geheel een beeld van verdeeldheid, zodat een gezamenlijk manifest, waarmee deze Europese élite zich tot de Europese publieke opinie had kunnen richten, achterwege moest blijven. Maar de vruchtbaarheid van dit eerste na-oorlogs contact, dat tot verheldering en althans enigermate tot beter wederzijds begrip bijdroeg, verdiende inderdaad de vastlegging in boekvorm.
Bij de uitgeverij ‘Vrij Nederland’ verscheen onder de titel Rekenschap van Europa een, door Dr. Ernst von Schenck ingeleide, vertaling van de in Genève gehouden voordrachten, benevens een verdienstelijk samenvattend overzicht van de discussies.
J.S.