Nieuw Letterkundig Magazijn. Jaargang 19

Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis

Het achtste Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis (216 pagina's, geïllustreerd), een uitgave van de Nederlandse Boekhistorische Vereniging, zal op 9 juni 2001 worden gepresenteerd in het Legermuseum te Delft. Dit jaarboek - een themanummer - is gewijd aan boekdistributie en verschijnt onder de titel ‘Het kompt altemael aen op het distribuweeren’. Eerder gaf de boekhistoricus Bert van Selm dit citaat als titel mee aan een in 1991 verschenen artikel waarin hij meer aandacht voor de boekdistributie bepleitte. Kennis van de distributie, zo betoogde hij, is onmisbaar voor een goed begrip van de vorming van een fonds alsook voor inzicht in de voorraadvorming in grote en kleine boekwinkels. Het laatste is weer bepalend voor de keuzes die de kopers konden maken en daarmee voor de geschiedenis van het lezen en de leescultuur. De redactie koos dit thema voor het Jaarboek 2001 niet alleen om nieuw onderzoek op dit terrein te entameren, maar ook als eerbetoon aan deze tien jaar geleden overleden boekhistoricus, die zovelen wist te inspireren.

In tien van de opgenomen artikelen komen aspecten als publiciteit, handelsusances en de verkrijgbaarheid van boeken aan de orde. De wijze van verspreiding van boeken wordt mede bepaald door factoren als prijs, inhoud, doel en beoogde lezers. Zo speelde bijvoorbeeld bij de distributie van goedkoop drukwerk de ambulante handel een voorname rol, zowel in de stad als op het platteland. Voor boeken voor kerkelijk gebruik, muziekboeken, schoolboeken of boeken die als prijzen werden uitgereikt aan veelbelovende jongelingen op de Latijnse scholen, bestonden naast de reguliere boekhandel afwijkende distributiekanalen om een beter bereik van de beoogde

[p. 31]

consumenten te bewerkstelligen. In het openingsartikel wordt de intrigerende vraag aan de orde gesteld of elektronisch geproduceerde teksten behoren toe het terrein van de boekwetenschap.

Het Jaarboek 2001 bevat de volgende bijdragen:

-	Adriaan van der Weel, ‘The communications circuit revisited’
-	Chris Coppens, ‘Fondscatalogi als marketingstrategie. Een onderzoek naar lijsten van drukkers & boekhandelaren tot 1600’
-	Koen Goudriaan, ‘Boekdistributie langs kerkelijke kanalen in de late Middeleeuwen’
-	Kees Gnirrep, ‘De intekenaren op de Reizen door Klein Azië van Cornelis de Bruijn (1698)’
-	Jeroen Salman, ‘ “Vreemde lopers en kramers”. De ambulante boekhandel in de Republiek’
-	Rudolf Rasch, ‘ “Aux adresses ordinaires”. Waar muziek te koop was in de Nederlandse Republiek’
-	J. Spoelder, ‘ “De praemia gelevert ten dienste der Latynsche schoolen”. Over het Leidse uitgevers- en boekhandelaarshuis Luchtmans als distributeur van prijsboeken in de achttiende eeuw’
-	José de Kruif, ‘ “Het nut van de kennis der prijzen van oude boeken”. De boekenprijs in de negentiende eeuw’
-	Harry van der Laan, ‘Nederlandse schoolboeken in de vroege negentiende eeuw. De productie en verspreiding van schoolboeken tijdens de onderwijshervormingen’
-	J. Vree, ‘Den Ouden en Van Benthem. Een casus betreffende de verspreiding van gereformeerde lectuur in Zeeland (1823-1836)’.
-	Pierre Delsaerdt, ‘De leesrevolutie en de empirie van de Republiek in de achttiende eeuw: twee contrasterende benaderingen’
-	Bart Op de Beeck, ‘Rond de wieg’ [reviewartikel over drie recent verschenen incunabelbibliografieën]

Voor ƒ 45 kunt u lid worden van de NBV en ontvangt u het jaarboek. Studenten betalen ƒ 30. In de losse verkoop kost het jaarboek ƒ 60. U kunt zich opgeven als lid door een kaartje te sturen naar de secretaris: dr. J. Salman, Kerkstraat 4, 2181 JE Hillegom, 0252-517905 of 030-2536693.