Nieuw Vlaams Tijdschrift. Jaargang 29

[p. 544]

Ga maar eens dood

Ga maar eens dood. Je zult er versteld van staan hoeveel vrienden je opeens blijkt te hebben. En dat is zeker het geval als je enige bekendheid geniet.

Omdat ik me altijd in gunstige zin wil onderscheiden zal ik dus maar onmiddellijk duidelijk maken dat ik me niet direct als een vriend van H.C. Pernath wil voorstellen. We hebben elkaar voor het eerst ontmoet in 1950, even na de oprichting van de culturele beweging ‘De Nevelvlek’, waarin we beiden enige tijd actief waren, ik heb hem sindsdien altijd gewaardeerd, niet altijd begrepen, ik kon best met hem opschieten maar onze contacten en ontmoetingen waren te weinig talrijk en vooral eigenlijk te oppervlakkig om werkelijk van een vriendschapsrelatie te kunnen spreken.

Toch was hij meer dan zomaar een kennis. Ik ben erg nieuwsgierig van aard, jawel, maar er zijn talrijke zaken in zijn leven die voor mij gesloten bleven, en waar ik ook nooit ben proberen achter te komen, waar ik hem zelfs nooit over gesproken heb, al had dat best gekund, waarschijnlijk alleen maar uit een zekere schroom of respect, en dat is een bewijs van het feit dat hij voor mijn gevoelens niet thuishoort in de schrikbarend lang wordende stoet gewone kennissen, collega's, relaties en bekenden waar men mee opstapt, onbekende einders tegemoet.

Thuis heb ik een kiekje waar we beiden op staan, op een balkon van gesmeed ijzer dat doet denken aan een schaalmodel van een perronoverkapping uit een spoorwegstation van de 19e eeuw. Ik heb duidelijk mijn keurigste pak aan, hij is [en dat maakt het een eerder zeldzaam document] gehuld in vormeloze lappen textiel, voorzien van zakken en mouwen. Die foto werd genomen in het Militair Hospitaal van Antwerpen, in de beginjaren vijftig, toen hij daar eens gedurende enkele dagen [weken?] werd opgenomen. Ik herinner me nog dat ik bij dat bezoek ook optrad als postillon d'amour, dat ik hem een briefje moest overhandigen van een eerder frele juffrouw uit de Antwerpse Kempen die zwaar verliefd was op hem. Het werd niks. Het was in die periode dat ik hem het meest ontmoette, en als ik nu aan hem terugdenk herinner ik me hem ook eigenlijk altijd als toen. In die tijd dweepte hij met Jacques Prévert en met Lanzo del Vasta [of is het Lanza del Vasto?].

‘De Nevelvlek’ richtte ook wel eens een gemaskerd bal in, of het bestuur ging zich wel eens verkleed te buiten aan het vieren van Carnaval of Halfvasten [in die tijd hadden wij geen tv-uitzendingen om ons belachelijk te maken] en dat waren voor hem duidelijk feestdagen. Aan zijn vermommingen besteedde hij meer zorg en energie dan om het even wie, en het resultaat was altijd indrukwekkend. Zo liep hij eens een

[p. 545]

hele avond en een ruim stuk van de nacht rond met een theelepeltje [zonder steel] voor één oog gekleefd, omdat hij zich als éénogig kaper had vermomd.

In 1952 heb ik samen met hem en Jan Christiaens ook een week doorgebracht in Parijs. Ik herinner me van dat verblijf eigenlijk niet meer zo heel veel. Nog wel onze hotelkamer in het ‘Hotel des 2 Continents’ in de rue Jacob, vlak bij het kerkje van St. Germain. Jan en ik sliepen samen in het bed, gekleed in gestreepte pyjama's, hem hadden we naar de sofa verbannen omdat hij poedelnaakt sliep. Het was, geloof ik, doorlopend zacht herfstweer. We waren alle drie verliefd op een andere naaktdanseres uit een cabaret dat ‘Arizona’ heette, ergens in de omgeving van de ‘Moulin Rouge’. Het meisje waar ik weg van was heb ik om drie uur 's nachts zien wegrijden op de duo van een blauwe Vespa, bestuurd door een atletische neger die ook in het orkest speelde. En we hebben Pierre Brasseur zien spelen in ‘Le Diable et le Bon Dieu’ van Sartre. We waren elke nacht dronken en aten een keer in een achteraf gelegen studentenrestaurant waar Jan een dikke blauwe vlieg in zijn tomatensoep ontdekte [vreemd wat je allemaal aan belangrijke dingen vergeet, maar ik weet nog wel beslist dat het tomatensoep was], de garçon riep, die naderbij slofte, verveeld in de soep keek, zei ‘Oui, c'est une mouche, et ça vole et vole et puis ça tombe’, en zich weer verwijderde, op weg naar belangrijker gebeurtenissen.

Het zijn niet zo veel herinneringen dus... Het is meer een sfeer, een vertrouwen in elkaar, een hartelijkheid. Ook misschien wel een instinctief op afstand blijven, want tenslotte hadden we erg weinig gemeen, behalve het feit dat we beiden literatuur bedreven. Maar niet met elkaar, we hebben daar zelfs nooit over gepraat. Soms zagen we elkaar in geen jaren, dan weer enkele toevallige ontmoetingen, vrij kort, één keer een ganse avond voor een interview. Ik hield beslist meer contact met hem dan hij met mij, omdat je in de Antwerpse artistieke kringetjes altijd weer over hem hoorde praten, heel wat roddel natuurlijk, zo gaat dat, en er viel over hem ook heel wat te roddelen. ‘Den Hug’ was geen marsepeinen man, wat hij uitrichtte was niet allemaal even fraai, laten we maar zeggen dat hij nogal egocentrisch ingesteld was. Zijn onrust speelde hem parten, hij moest onder spanning staan, en als de wereld erg lief was voor hem en er geen moeilijkheden waren, dan creëerde hij er binnen de kortste keren zelf wel een aantal. Maar een persoonlijkheid was hij wel. Een dandy ook, de enige eigenlijk van alle latere pink-poets die zijn dandyisme speelde met net genoeg ironie om overtuigend over te komen. Hij werd wel steeds erger gehandicapt door zijn toenemende doofheid. Hij had daar reeds langer last van dan ik vermoedde. Reeds in die roemruchte jaren vijftig. Ik kwam hem eens tegen op de de Keyserlei, hij was nog in uniform, kwam uit de kazerne in Mechelen. Het was maanden

[p. 546]

geleden dat we elkaar nog gezien hadden, we waren echt blij elkaar tegen het lijf te lopen, en we besloten dus op een van de terrasjes iets te gaan drinken. Toen we zaten vroeg ik hem nog eens hoe hij het maakte, goed, en of hij nog altijd niet gehuwd was. Neen, zei hij, ik moet eerst nog naar huis gaan eten.

Fernand AUWERA