reflex
De puntjes op de i van het werkwoord aanvaarden
Het oeroud geschil tussen jong en oud neemt in scherpte toe met de snelheid van het veranderen van mens en wereld. Wie in het begin van onze twintigste eeuw geboren is heeft meer evolutie meegemaakt dan er tijdens de twee vorige eeuwen te zien was. Geen wilde scheut van deze groei worden is de zware opgave van onze jeugd. Het groeien en verworden gadeslaan met gemoedsrust is het grote probleem van onze zogenoemde derde leeftijd. Het wordt gewoonlijk genoemd: het leven aanvaarden.
Doorgaans is die aanvaarding wijs en verstandig. Ze kan echter ook onwaardig zijn, zwak en laf.
Wie volgens het Romeins recept ‘de gustibus et de coloribus non est disputandum’ afleert zich te ergeren aan modeverschijnselen die op zichzelf goed noch slecht zijn, lange haren, korte rokken, Op-art, Pop-muziek en wat dies méér zij, bespaart zichzelf schadelijke opwinding en onvrede met zijn omgeving. Hij gunt de jongeren een vrijheid waar ze recht op hebben en die hij op hun leeftijd voor zichzelf heeft opgeëist.
Het is wijs en verstandig uit overtuiging of om vredeswil in te stemmen met geboortenregeling, vergemakkelijking van echtscheiding en zwangerschapsonderbreking en in het algemeen alle afbrokkelingen van de gangbare moraal die een geringer kwaad zijn dan het voortwoekeren der strafbare overtredingen van de traditie. Het is in elke levensopvatting wijs van twee kwalen, waarvan er maar één kan ontweken worden, de geringste te kiezen. De christen die lijdt onder het aggiornamento, maar zoals wijlen Johannes XXIII nog steeds van oordeel is dat er verandering moest komen en hoopt dat de verfoeilijke nieuwlichterij ten slotte nog ten goede zal keren, voorkomt bij zichzelf een wanhoop die op zijn minst nog voorbarig is.
De christen die ervan overtuigd is dat de kerk door geen contrareformatie meer kan gered worden, en eerder vlug dan langzaam voorgoed teniet gaat, maar dit kalm aanziet omdat hij er machteloos tegenover staat, is niet per se wijs en verstandig. Hij slikt misschien een kalmeerpil die zijn geestelijke gezondheid meer kan schaden dan het wenen en woeden dat in zijn toestand normaal zou zijn.
Het is duidelijk dat niet elke aanvaarding van de nieuwe tijd wijs en verstandig is.
De wereld wordt gekweld door nieuwe, virulentere vormen van oeroude plagen die doemwaardig zijn van uit elke gezichtshoek: afpersing, gijzeling, vliegtuigkaping, ontvoering, marteling, bommenterreur. Deze rotte plekken moeten tot elke prijs uit het sociale lichaam weggesneden worden, zoals weleer baanstroperij, zeeroverij en slavenhandel ongenadig moesten worden uitgeroeid. In plaats van wijs en verstandig is het dom en laf te berusten in zulk onduldbaar kwaad. Het kan wet en orde zodanig ondermijnen dat een duizendjarige beschaving erdoor ten onder gaat.
Niet alle oorzaken van de ondergang van beschavingen zijn bekend, maar het is wel zeker dat bijvoorbeeld onmacht van het gezag tegenover het banditisme en de onverschilligheid voor de res publica die zich thans in Engeland doet opmerken, er een zeer grote rol in hebben gespeeld.
Nobelprijswinnaar de Duve houdt, tegen Paul Valéry in, staande dat onze beschaving niet meer kan teniet gaan. Is daar onder verstaan dat onze Westeuropese voorpost nooit de achterhoede ervan kan worden en dat het gele ras er nooit de leiding zal van nemen? Het is te vrezen van niet.
De raad het leven te aanvaarden is een van de vele zachtmoedige,
Auteursrechtelijk beschermd