|
| |
| |
| |
[Nummer 6]
Aliesje
Er zullen mensen zijn die me onbeschaamd noemen. Minder enghartigen zullen zeggen dat 't ze niet zoveel kan schelen wat ik zoal uitvoer, als ik 't maar niet ópschrijf. De meest ruimdenkende geesten zullen opmerken dat ik toch wel wat reserve in acht had kunnen nemen met 't oog op de gevoeligheden van anderen. Maar ik kan me daar niet aan storen. Want: 't is voor geen van hén dat ik dit autobiografische feit op papier zet, 't is alleen voor hààr die me met d'r zes, zeven jaar aan m'n kraag uit de rotzooi heeft getrokken, die me op water en brood zette, die me 't roken en drinken afleerde, die stiekem m'n stuf uit m'n zakken schoepte en zei dat ik er niet van roken mócht. Daarom: ópschrijven zàl ik 't. En wel zal ik dat doen met dezelfde tederheid en liefde als waarmee ik 'n kus zou drukken op 't kleine, warme voorhoofd van m'n verre, treurige Aliesje. En als 't u niet schikt, dan moet u zich maar melden, dan zal ik u met 'n fikse mep waterpas leggen; dat geldt ook voor de heren rechters.
| |
I.
't Was al 'ns meer voorgekomen dat ik Aliesje midden in de nacht was tegengekomen. Dat was op 'n wandeling door 't bos; plotseling kwam ze vanachter 'n dennestam 't pad opgesprongen. En aan d'r stem had ik d'r herkend. En streng en ook verwonderd - en tegelijk toegeeflijk - had ik uitgeroepen:
‘Aliesje, in godsnaam, wat doe je hier?’.
‘Niets!’ had ze geantwoord.
En ze had m'n hand vastgegrepen en erop aangedrongen dat we samen verder zouden lopen.
En 't was gaan regenen, zoals 't al dagenlang geregend had. We waren tenslotte doornat
| |
| |
geworden. Op 'n gegeven moment waren we gewoon in 't slijk gaan zitten en daar heb ik Aliesje 'n droevig sprookje verteld, van 'n vleermuizenfamilie in 'n donkere ruïne, boven op 'n hoge berg, en ze hadden niets te eten, en ze gingen dood van de honger...
| |
II.
Toch was ook dat niet de eerste keer. Bij m'n omdoling door Scandinavië, meeliftend met alles dat me mee wou hebben, vrachtwagens, tractoren, fietsen, boerenkar, had ik een- of tweemaal gemeend Aliesje te zien staan tussen opschietende dennen halfweg op de helling van 'n heuvel - aan de voet waarvan wij over de smalle asfaltweg voorbijraasden. Zij stond dan altijd in de omgeving van grijze afgebladderde dennestammen, blauwe steenblokken en 'n ver meer met 'n achtergrond van donkere, doffe bossen. Altijd werd ik dan onnoemelijk droevig gestemd. Ik greep 'n stuk papier en schreef vol drift 'n gedicht, dat ik aan d'r toewijdde en versnipperd uit 't raam van 't vehikel wierp.
| |
III.
Maar in die nacht van drie maanden terug had ik beslist niet verwacht haar te zullen ontmoeten. ‘Aliesje,’ had ik gezegd op een van die vele middagen waarop ik d'r en d'r moeder placht te bezoeken en d'r uit allerlei sprookjesboeken voorlas: ‘'s Nachts moeten kleine kinderen als jij slapen, en je hoeft ook niet te dromen van rovers en dieven en zo, want die slapen 's nachts ook’.
‘Ik ben geen klein kind meer, ik ben al zeven jaar!’ had ze verontwaardigd gezegd, en daar kon ik 't mee doen.
| |
| |
| |
IV.
Met 'n eveneens litterair geëngageerd vriend had ik de avond en 'n groot gedeelte van de nacht in onze stamkroeg doorgebracht. Zowel in 't noteren van rappe, vermeend dichterlijke vondsten als in 't ledigen van even zovele glazen had ik matigheid betracht.
Zoals zo vaak werd ik ook die avond bij de weemoedige overpeinzing van m'n jonge en nog kuise liefde door vertedering en ontroering bewogen. Ontelbare, door mijn hand met liefdes-, lof- en klaagzangen beschreven viltjes gingen van persoon tot persoon en dwongen menige traan af. Tot ik er genoeg van kreeg, de kroeg verliet en huiswaarts keerde.
Daar zette ik me aan 't schrijven van 'n droevige, aan mezelf gerichte brief. Daarin deelde ik me al 't leed van de laatste sombere dagen mee. Ik verkeerde in 'n uitermate droefgeestige stemming en deed mezelf daarom maar meteen de onthulling dat ik m'n liefde verloren waande. En, o God, ik zette 't meteen op 'n janken. Zij, die mij die avond zo liefdevol had bezocht!
't Liep tegen de morgen toen ik op weg was naar 't hoofdkantoor om m'n brief te posten. Angstvallig vermeed ik bij 't viadukt 't rooster waar ik eens 'n muis in had zien springen in 'n poging tot zelfmoord. Ik was er gauw. Ik stak m'n hand al uit naar de gleuf, toen opeens Aliesje vanachter 'n betonnen zuiltje guitig te voorschijn kwam gesprongen en lachend op één been voor me uit bleef dansen. D'r rokje warrelde op boven d'r witte kniekousjes en d'r staartjes dansten in de lucht.
‘Aliesje!’.
‘Hallo...’.
‘Nee maar..., hoe kom jij hier, Aliesje!? Waarom ben jij hier? Wat doe jij hier?’.
‘Ik wil..., zullen we bij de chinees gaan eten..., ja?’.
‘Dat kan niet, de chinese restaurants zijn gesloten’.
‘Nou, dan..., zullen we 'n pop gaan kopen?..., ja, 'n
| |
| |
pop, want die heb ik zo graag!’.
‘Maar Aliesje, hou nou toch op. Hoe kom jij hier, wat zal er wel gebeuren als jouw moeder ‘rachter komt, moet ik jou zomaar terugbrengen, dat kan toch niet, wat zal ze dan denken, ze merkt 't zeker...’. ‘Ik wil met jou mee, ik wil niet naar huis, ik heb heel zacht de deur opengemaakt en ben toen weggeglipt, ik wil bij jou blijven...’.
‘Maar dat kan niet, Aliesje, wat zal jouw moeder daarvan vinden, en d'r is geen plaats bij mij, en ik moet heel hard studeren, 't moet altijd stil zijn op m'n kamer, ik moet de hele dag studeren...’.
‘Maar ik zal stil zijn, ik ga achter jouw rug zitten, op de grond, dan speel ik met m'n pop, ik ben dan heel stil, echt..., alsjeblieft..., toe nou, ik wil 't zo graag’. Ze was tegen me aan komen staan en had zachtjes met twee handjes mijn hand omvat en streelde die met d'r duimpjes, terwijl ze 'r droevig naar keek. ‘Nee Aliesje, 't kan echt niet, ik zal 'n stuk met je meelopen, maar niet helemaal tot je huis, je moet nou weer naar bed gaan, je hebt bijna niks geslapen en 't is nog veel te vroeg’.
't Leek even, zoals ze daar zo stil en eenzaam stond, alsof ze in tranen uit zou barsten... Vlakbij werd 't geluid van 'n brommer hoorbaar en vlug zei ik tegen Aliesje dat ze achter de telefooncel moest gaan staan. Niemand mocht d'r zien.
'n Bouwvakker met 'n lange leren jas aan, en met 'n pukkel op z'n rug en 'n grijsbestofte alpinopet op, reed ons voorbij, nog slaperig, op weg naar z'n werk, zonder iets te zien.
Toen liep ik naar Aliesje. Ik hurkte bij d'r neer en pakte d'r bij d'r tengere, smalle schouders:
‘Aliesje,’ zei ik, ‘je moet nou echt teruggaan naar huis. Ik weet dat 't moeilijk voor je is, maar 't moet. 't Moet echt’.
Ze zweeg, en ik vroeg: ‘Dat begrijp je toch wel?’. En ze knikte, ze knikte zonder me aan te kijken, d'r gezicht half naar de grond gericht. Ze keek op, ze lachte, wat bang en schuw, had iets van tranen, ze wilde opnieuw d'r blik neerslaan, toen kuste ze me,
| |
| |
sloeg wild d'r armpjes om m'n hals en drukte stijf d'r zwarte kopje aan m'n slaap.
‘Ik vind je lief, Aliesje,’ zei ik en voelde de gruwelijke tengerte van d'r schouders en bovenarmen. Ik streelde d'r minne, kleine lijfje. Bijna met de hartstocht om 't dood te drukken. Met 'n ruk greep ik d'r weer beet. Ze stond 'r, zo klein, zo zwak, speels ontwijkend ... D'r staartjes waren slordig gaan zitten, op sommige plekjes had d'r gezicht 'n lichtere kleur. Aan d'r staartjes waren van voren 'n paar dunne sprietharen ontsnapt die over d'r gezicht waaiden en die ze wegveegde met d'r handje met afgebeten nageltjes.
‘Gaan we?’ sprong ik op.
Ze legde d'r hand in de mijne en dansend van de ene voet op de andere trok ze me met zich mee. Na 'n uur waren we bij d'r huis. Ik liet d'r alleen gaan. Vanuit de verte keek ik toe hoe ze behoedzaam de op 'n kier opengebleven deur verder opende. Ze lachte nog even geheimzinnig, stiekempjes, alsof ze 'r met d'r sluwe slimmigheid in geslaagd was de hele wereld voor 't lapje te houden. Toen zwaaide ze nog en glipte naar binnen. 'k Bleef nog even staan kijken, niets verried d'r ronddwalen door 't huis, zelfs op d'r kamertje bleef 't gordijn stil neerhangen.
M'n hospes was al opgestaan; hij pakte de boterhammen in z'n trommeltje die z'n vrouw de avond daarvoor had klaargemaakt.
‘Wat ben je al vroeg op?!’ zei-d-ie en keek lachend op van z'n werkje.
‘Ja, ja,’ zei ik, ‘dat blijven liggen in je nest brengt ook geen brood op de plank; d'r moet gewerkt worden, dacht ik, en daarom kwam ik 'r maar 'ns vroeg uit’.
‘Ja, ja,’ zei-d-ie, en ik liep door de kamer, de trap op naar boven.
| |
| |
| |
V.
Laat in de middag werd ik wakker, door 't geblaf van de hond van de buren, anders was 't nog veel later geworden. ‘Stommerik!’, om geen wekker te zetten! Ik had 'r gruwelijk de pest in.
Was met Aliesje alles goed gegaan? Hoe kon 't in 's hemelsnaam toch dat ik d'r zo laat in de nacht nog tegenkwam? Hoe kwam ze 'rtoe uit huis weg te lopen? Ik voelde me niet gerust.
'k Trok de gordijnen open en ging naakt aan m'n bureau zitten. 't Was toch te koud. Ik trok m'n kamerjas aan en liep de overloop op. Daar stak ik m'n kop onder de kraan en ging opnieuw aan m'n bureau zitten. Ik zat te suffen, schreef 'n lange ingewikkelde zin op en probeerde op hoeveel manieren ik die herschrijven kon. Ik was al aan de dertig.
't Was alweer nacht, 'n smerige en gore troep was 't waarin ik elke nacht weer opnieuw verzeild raakte. Of smerig en goor waren ze eigenlijk niet, 't waren van die ontheemden, trouwelozen. Die me steeds sympathieker werden. Waarmee ik me steeds meer vereenzelvigde. Naarmate de nacht dieper werd. 't Is de verdienste van Aliesje dat ze me hier uitgehaald heeft: létterlijk!
In de stank van drugs, in de mistige rook, konverseerde verleidelijk en behoedzaam 'n reeds lang van d'r arkadische kuisheid beroofd herderinnetje. Over d'r schouders 'n naar voren geknoopt, in rafels afhangend stuk beddesprei. 'n Grijzig vod om d'r lendenen gespeld. D'r takkebossprietige benen in aan een der zeven dwergen ontrukte, vilten laarzen gestoken. Konverserend met 'n zwartgebaarde, uit grove aardkluiten gewassen, echtgenotelijke tractorbestuurder, maar meer nog, ik kende d'r, met 'n jongen met 'n zweep, die af en toe riep of schopte naar twee urenlang met elkaar vechtende
| |
| |
en neukende honden.
Als 'n boeddhistische monnik zat ie daar, met gekruiste benen, de filosoof, de versterver, de hongerkunstenaar, met 'n ijzeren ketting met penning op z'n uitgemergelde, licht behaarde borst, 'n gezicht dat bleek oplichtte in 't zwakke lamplicht, de ogen starend, schaduwend, de handen losjes ineengestrengeld, met de palmen naar boven gekeerd.
De brokkeltand leunde met de rug tegen de wand en kauwend op 'n glas bier, met z'n hand de hoed met veer verdraaiend, keek ie mistroostig neer op 't kardinaalspetje van de filosoof.
Keiharde, gillende muziek, driftige rook, drinkers, pratenden, bezopenen en naailustigen, de hele troep bijeen en ik paste er goed tussen, de omgeving deed behaaglijk aan, niets hoefde meer. Als vettige motten vlogen de bezoekers op 't licht van de bar af, ze dansten eromheen als om 'n straatlantaarn. 't Geluid van de rinkelende glazen klonk soms als 't knappend kapot vliegen van hun koppen op 'n verlicht keukenraam.
Ik had maar vast twee glaasjes tegelijk gekocht, dan hoefde ik niet telkens op en neer te lopen, dat vermoeide minder. Maar de jenever werd 'r door 't lange staan niet te lekkerder om. Moeizaam liet ik me in 'n hoek neerzakken. Ik vloekte omdat ik over de rondslingerende slipper van de filosoof bijna m'n nek had gebroken. Ik raakte langzaam in gepeins verzonken en metselde 'n stufje.
Ik had 'n tijd naar de vechtende honden gekeken. Traag liet ik de jenever over m'n tong m'n keel binnenlopen. Pas op 't laatste moment slikte ik. 't Bloed begon in m'n kop te bonzen. 't Was alsof ik vlak bij de slapen herhaaldelijk 'n forse klap kreeg uitgedeeld. Bij elke hartslag. Ik besefte dat m'n ellende langzamerhand eindeloos ging worden.
[Maar de tijd dringt, er zou wel iets voor te zeggen zijn als ik nu eindelijk 'ns tot de kern van de zaak kwam, trouwens 't geldt niet alleen voor de
| |
| |
lézer dat 'r wat betreft die sfeerschildering gewoon geen dóórkomen aan is: 't verstrekken van die achtergrondinformatie wordt ook door elke goede litterator als slavenarbeid beschouwd, ondanks 't feit dat ze noodzakelijk is. Maar goed! De kern van 't gebeurde nu! Maar u zult 't niet geloven, denk ik. Ik vermoed, of weet eigenlijk wel zeker, dat u 't niet geloven zult en dat ontneemt me bijna de moed om er nog mee door te gaan, nee, u gelooft me niet! Dat heeft geen zin zo, nee laat ik 't u vertellen als iets dat niet gebeurd is, als 'n sprookje; laat ik ook Aliesjes naam veranderen, of nee, laat die maar 'tzelfde, 't is 'n sprookjesnaam; ‘Alice in Wonderland’ (of ‘Alice in Nederland’), dat is écht sprookjesachtig, er is niets van ‘echt’ gebeurd. Gelukkig!]
Ik voelde langzaam de neiging in me opkomen te gaan mediteren, me af te sluiten van die rumoerige wereld die me had overvallen, die me schopte en sloeg, die me voor zich uitjoeg.
Geleidelijk begon ik de diepe wijsheid in te zien van de opvatting van de Hindoestani, dat 't leven niets anders is dan 't ondergaan van leed. Waarin men niets anders dan berusten kan. O, die triestheid die 't leven is.
Behaaglijk sloot ik de ogen. Na de herontdekking en persoonlijke belijdenis van die waarheid aller waarheden, van die hoogste wijsheid aller wijsheden, was ik uitgeput. Mijn karma was toch al lang niet meer te redden. Daar hoefde ik zelfs niet eens wanhopig meer om te zijn.
Hoe zei die goeroe dat ook al weer? Je bewustzijn koncentreren tegen de schedel van je voorhoofd, de volle omvang van je intelligentie boren naar dat ene...
'n Heftige rilling. Ik schokte overeind.
‘Au!!!..., verdomme!’.
'n Hand had me aangeraakt, de Dood. Als 'n kille vogelspin. Opkruipend langs m'n arm en bijtend met elke poot.
| |
| |
Wanhopig tastend sloeg ik met de ene hand de twee glaasjes jenever kletterend over de vloer en raakte met de andere 'n kledingstuk, 'n lichaam, dat ik vastgreep. 'n Kleine, naast me neergehurkte gestalte.
't Herderinnetje! schoot me door 't hoofd. Ik hield d'r bij d'r polsen omklemd. In 'n afwerende houding, bang, omdat ik niets zien kon.
Ik liet d'r los.
Ik hoorde iemand iets zeggen. Ik verstond 't niet.
Redeloze paniek!
En daarin kwam de omgeving langzaam terug, 'n paar doffe lichten, alles als achter matglas.
Ze huilde, ja, ze huilde. Zij! Ik kon m'n oren niet geloven, ik geloofde 't niet. Dat mocht niet, dat kon niet.
Ik geloofde 't niet. Ik maakte me verwijten dat ik door m'n stomme gedoe weer twee glaasjes heerlijke oude jenever naar de mallemoer had geholpen, dat ik niet oplétte, ik berekende of ik nog genoeg geld had voor twee nieuwe glaasjes, vloekte, vloekte van ergernis, maar tegelijkertijd merkte ik dat ik 'n kleine gestalte tegen me aandrukte en naar kalmerende woordjes zocht.
't Moest 'n zielige vertoning zijn: ik, die als 'n oude, aftandse man blind voor me uit zat te staren en kinds zat te mompelen en, in m'n arm weggedoken, Aliesje, huilend, waanzinnig verloren.
't Kleine weerloze schepseltje leek nauwelijks toevertrouwd aan die aftandse, smerige kerel, met z'n vuil ongeschoren gezicht, met z'n opengesperde ogen waarin de waanzin blonk. Altijd lag hij als 'n mensenschuwe hond in de schaduw weggedoken. ‘Wat is er?’ vroeg ik zacht, ‘waarom ben je hier, waarom ben je naar me toegekomen, zeg maar niets, zeg maar niets, je bent bij me, m'n kleine vogeltje, m'n kleine Aliesje, je bent bij me’.
Ik jankte.
‘Hier! m'n zakdoek. Wil je iets drinken, ja, nee, och, m'n arme kleine, wat zul je lang hebben
| |
| |
moeten zoeken... voor je me vond, arm ding, hoe is 't mogelijk, je mag bij me blijven, je mag bij me blijven...’.
Plotseling wist ik dat alle mensen naar ons keken. 't Gebruikelijke rumoer was verstomd. Ik keek op. Vanaf alle gezichten was de blik op ons gericht.
Ik werd grof. Ik jankte.
‘Kijk godverdomme toch voor je!’. En toen dat niet meteen hielp: ‘Nou, hoe zit 't, ik val jullie toch ook niet lastig met dat verdommes geloer, of wel?’. Even schenen ze te aarzelen, dreigde 't geroezemoes helemààl weg te sterven, alleen de bonzende muziek nog, die niemand hoorde. Maar de conversatie kwam weer op gang, er werd gepraat met schuwe blikken in onze richting.
Ze huilde.
‘Wat is er?’ en ik streelde d'r haren.
‘Ik was zo bang...’.
‘Ja, zeg maar niets, je bent zo lief’.
‘Ik wil bij je blijven. Ik ga nou niet meer naar huis.
Ik wil zo graag bij je blijven’.
‘Ach arme Aliesje, jij mag nou bij me blijven, daar zal ik voor zorgen, je hoeft niet meer bang te zijn. Hoe ben je naar me toe gekomen..., nee, stil maar, arme kleine Aliesje!’.
Toen bleef ze even roerloos, alsof ze aan iets dacht. Ze maakte zich half van me los, keek naar me op. Met beide handjes hield ze de grote zakdoek omklemd, teer, wat bang, langzaam levendiger, schuchter 'n nog angstig lachje op d'r lippen toelatend. Onhandig wreef ze met de zakdoek over d'r betraande ogen, over d'r wangen. Ze keek me aan. Ik wist 't wel. Hierbij kon 't niet blijven. Zo wàs 't al niet meer. In 't begin niet, nu zeker niet meer. Opgewonden was ik, en ik kende dat gevoel. 't Kon me niet meer schelen, ik zou van m'n Aliesje houden zoals ik dat zelf wilde. Niets stond me in de weg.
‘Ik zal lief voor je zijn, Aliesje’.
Ik voelde de tranen langs m'n neus naar m'n mond lopen.
| |
| |
Met beide handen had ik Aliesjes hoofd omvat, toen ik d'r kuste. Op d'r lippen, krachtig, welhaast pijnlijk. Ik moest me beheersen niet wilder, niet woeliger te kussen, met de tong, harder, genadelozer. Maar ik deed 't gewoon, zonder meer, op dunne, vochtige lippen, zonder speeksel maar met zout van traanvocht.
Af en toe liet iemand bij de bar z'n blik naar onze hoek glijden. Verder was alles gewoon, er werd niet meer op ons gelet.
Even krauwde ze met d'r handje door m'n haar, langs m'n oor, teder. Maar ik nam 't weg omdat 't me stoorde. 't Was van 'n kleuter, 'n kind, en ik kon dat hier niet goedvinden.
‘Wil je iets drinken?’ en ik gaf d'r 'n heel sluiks kusje en ze gaf 'r mij een terug, verliefd, aandoenlijk, maaar! maaar! Miesje, hoe kun je zoiets doen!
‘Wacht 'ns even. We kunnen moeilijk hier blijven... maar ergens anders heen kunnen we ook niet, 't is al... 's kijken... bijna vier uur, vier uur in de nacht, laten we toch nog maar even hier blijven, hè, met elkaar praten...’.
‘Ja,’ zei ze, fijntjes, ondeugend.
‘Zal ik wat limonade halen, of cola of wat drink je 't liefst?’.
‘'t Zelfde als jij, ik drink altijd 't zelfde!’.
‘Dat is goed,’ ik stond op en liep naar de bar. Terwijl ik stond te wachten, voelde ik dat 'k van opzij werd gadegeslagen. Men probeerde 'r achter te komen wie ik voor iemand was. 'n Introverte jonge kerel, die nooit contact zocht, ongeïnteresseerd drank naar 'n hoek sleepte, dat naar binnensloeg, urenlang in 'n soort schemertoestand lag weggezonken, stompzinnig, verdwaasd. Altijd zag ie 'r slecht uit, afgemat, dronken. Waarschijnlijk 'n afschuwelijke jeugd achter de rug, door niemand opgevangen. Natuurlijk!
Ik draaide me om naar Aliesje die me van helemaal achteraan zat aan te kijken. Ze lachte. Ze draaide d'r hoofdje vlug opzij, om zich ervan te vergewissen
| |
| |
dat niemand op d'r gelet had. Ze moest lachen om de honden, ze vond ze lief en speels, ze had d'r plezier om.
Ik gaf Aliesje d'r glas en ging weer naast d'r zitten. Ik moest lachen om d'r aandoenlijke parmantigheid, ze wilde toasten, en dronk 'r toen zuinigjes van, boven d'r glas schuin naar me opkijkend.
‘Hoe wist je dat ik hier was?’.
‘Zomaar’.
‘Nee niet zomaar’.
‘Dat had ik gehoord, van Hyacintha’.
‘O, van Hyacintha. Heeft Hyacintha dat jou gezegd?’ Hyacintha was een van Aliesjes oudere zussen, met wie ik 'n paar maanden bevriend was geweest.
Door haar had ik Aliesje ook voor de eerste keer ontmoet. Daarna kwam ik vaak bij Aliesje en zij bij mij, op m'n kamer, zomaar, meestal in gezelschap van 'n twee jaar ouder broertje. We gingen naar de dierentuin, 't zwembad, naar de bossen, om foto's te maken en eendjes te voeren. En Aliesje was altijd grappig en vol vondsten. Ik moest de gekste foto's van d'r maken: met 'n zakdoek op d'r hoofd, met 'n sigaret in d'r mond, of zwaaiend aan 'n tak, waarbij ze de gekste gezichten trok...
‘Nee, toen mama weg was, heb ik dat gehoord... Ik moet altijd huilen 's nachts, omdat 't zo stil is en jij niet bij me bent, en dan ga ik naar beneden, naar de w.c., ik blijf dan bij de deur luisteren wat ze zeggen en Hyacintha zei tegen Pasceline...’. ‘Mmhmm!’ ik luisterde goed toe.
‘... dat jij altijd in... ik weet 't niet meer, 'n heel gekke naam, hier, en Pasceline wist 't ook niet en toen legde Hyacintha 't uit, en toen wist ik 't ook, want 't is langs de weg naar onze school... en toen ben ik teruggegaan naar bed en ik wilde me aankleden, maar moeder was nog niet thuis en toen heb ik gewacht tot moeder thuis was en daarna heb ik nog gewacht, en toen ben ik heel zachtjes opgestaan en heb ik me aangekleed... en toen ik hier kwam, huilde ik ook omdat jij er niet was, maar je was er wel en toen zag ik jou, maar jij wist
| |
| |
niet dat ik 't was en jij sliep...’.
‘Schrok je niet toen ik wakker werd?’.
Ze knikte en dronk 'n teugje uit d'r glas.
‘Maar nou ben je niet meer bang!’ en ik kuste d'r gezichtje, op de plaats waar 't jukbeen 't hoogst was, en toen nog 'ns.
‘Kom Aliesje, nou gaan we’.
‘Gaan we naar jouw kamer, ja?’ en ze sprong op, maar tegelijk temperde d'r blijdschap, ze was bang dat ik d'r bedroog.
‘Nee, je mag met me mee en je blijft bij me, maar drink eerst je glas leeg, en we moeten ook nog 'n brief schrijven voor je moeder. Dat zullen we samen doen. Anders wordt ze ongerust omdat ze niet weet waar je bent. Als we naar m'n kamer gaan, gaan we langs jouw huis, met 'n omweg en daar gooien we 't in de bus’.
Ze ging weer zitten, onzeker nog.
‘Hier heb ik 'n papiertje, ik zal 't opschrijven. Maar jij moet ook wat schrijven. Dan weet jouw moeder tenminste dat 't van jou is’.
‘Ja,’ zei ze, maar ze was 'r niet zo zeker van dat ze m'n plan wel zo uitstekend vond, maar ze moest wel.
We gingen langs d'r huis en gooiden 't briefje in de bus. 't Was nog 'n flink stuk lopen. 't Was tamelijk koud en steeds hield ze d'r handje aan de mijne geklemd.
Die nacht sliep ze naast mij. In d'r ondergoed dat niet eens zo zuiver was. Maar daar kon ze ook niets aan doen. Ze lachte en maakte grapjes, ze vond 't allemaal niet eens vreemd. Een en al geluk was ze.
‘Ik mag bij jou slapen’, smiespelde ze me vanonder de lakens heimelijk toe. En dan dook ze helemaal onder de dekens weg terwijl alleen nog 'n heel klein stukje van een van d'r staartjes boven 't laken uitpiepte. En dan gaf ik daar 'n klein rukje aan om te kennen te geven dat ik heus wel wist waar ze zich verstopt had. En dan kwam ze met 'n guitig ‘piep’ weer te voorschijn geschoten. Zo'n dartel vrolijk
| |
| |
vogeltje, dat ik me de tranen bijna in de ogen lachte. Ik had me geheel ontkleed.
‘Je moet me maar niet kwalijk nemen’, zei ik, ‘dat ik me helemaal uitgekleed heb, maar met 'n pyjama aan kan ik niet in slaap komen, dat is te warm, dat is trouwens ongezond. Schuif maar 'ns 'n eindje op, dat ik 'r ook in kan.’
En niets vond ze vreemd. Ze lachte en maakte fijnzinnige grapjes. En d'r pret werd werkelijk uitbundig toen ik, na me geheel in bed geïnstalleerd, haar welterusten gewenst en 'n kus gegeven te hebben, met 'n vloek 't koord van de lichtschakelaar kapot trok. Zodat ik m'n bed uit moest om 't licht uit te doen.
Toen ik bij de schakelaar stond en keek of Aliesje goed onder de dekens lag, sprong ze opeens op uit bed en zei dat ik 't licht nog niet uit mocht doen. Ze wilde óók gezond slapen en d'r onderkleren uittrekken. Maar dat vond ik niet goed.
‘Nee, nee,’ zei ik, ‘je kunt zo gemakkelijk slapen, hou je hempje maar aan. Als je ligt, doe ik 't licht uit.’
‘Goed,’ zei ze gewillig en kroop weer onder de lakens.
Zo sliep ze. Ze sliep zo. Ik moest opletten dat ik d'r niet aanraakte, met m'n hand. Dat vond ze niet prettig, omdat 't kriebelde.
Door 't ongewone van de situatie werd ik 's morgens al vroeg wakker. Aliesje sliep nog als 'n roosje.
Ik stond op en ging naar beneden, waar ik m'n hospita van de toestand op de hoogte bracht. Ze wist iets van onze heimelijke liaison door de foto's en tekeningen die ik van Aliesje gemaakt had.
Toch stond ze 'r wat bevreemd tegenover. Ze kon 'r niet gemakkelijk aan wennen. Aan wat ik d'r alzo vertelde. Maar ik kan u tegelijkertijd meedelen, dat ze d'r houding hiertegenover al gauw wijzigde en zeer gelukkig met ons klein Aliesje werd.
Ik ging weg en verzocht haar bij geval dat Aliesje
| |
| |
toch onverwacht wakker mocht worden, en zou merken dat ik niet meer in bed lag, haar te vertellen dat ik maar éven weg was, voor 'n boodschap, en weer gauw terug zou zijn.
Snel reed ik op m'n fiets naar Aliesjes moeder. Ze zag me al door 't raam en maakte vlug de deur open. De moeder, 'n overigens zeer verstandige en sympathieke vrouw, stemde 'r mee in dat Aliesje enkele maanden bij mij zou blijven. Aliesje was al maandenlang praktisch onhoudbaar geweest. 's Avonds hadden ze d'r keer op keer naar bed gestuurd, maar steeds opnieuw was ze weer naar beneden gekomen om te vragen of ze naar me toe mocht. Ze hadden zelfs 'n kinderarts geconsulteerd, maar die had zo gauw ook geen raad geweten en gezegd dat 't over 'n tijdje misschien wel beter zou gaan.
Ze was bereid Aliesje aan me toe te vertrouwen, mits ik de nodige maatregelen zou treffen om m'n schuiloord voor Aliesje bewoonbaar te maken. Dat beloofde ik natuurlijk meteen, stemde in met 't een en ander, nam 't bundeltje kleren in ontvangst dat in de gauwigheid door een van A.'s zusjes was bijeengebonden, en reed snel terug naar m'n kamer. Met m'n hospita ‘ging ik in overleg’ om na te gaan welke eisen Aliesjes verblijf zou stellen. Ze stond me 't tijdelijk gebruik toe van 'n klein vertrekje dat aan m'n kamer grensde, en waarin allerlei zomerspullen, zoals tuinstoelen, klaptafeltjes enz. bewaard werden, die nu naar 't schuurtje van de buren zouden moeten verhuizen. D'r zou wel niet veel van heel blijven, dacht ik, maar dat zei ik niet, want ik was met m'n nieuwe studeervertrekje de koning te rijk.
M'n hospita zou zich bovendien over Aliesje ontfermen als ik kollege liep of op de akademie was of 's avonds bijeenkomsten bezocht van de Kommunistische Eenheidsbeweging Nederland.
Wat ik die drie maanden geen van drie gedaan heb; zogóed als niet!
Aliesje zat op de school naast de Petrus- | |
| |
Canisiuskerk wist ik, en ik belde de sekretaresse van 't hoofd: Aliesje zou die morgen niet naar school komen! Waarom? Zomaar! Zonder reden! Bats, de haak erop! Dat was ook al weer afgewerkt.
Die dag zijn we voor 't eerst chinees gaan eten. Dat viel Aliesje erg tegen: ‘Dat krijgen we thuis elke dag, daar is niets aan!’. Nee, dat wist ik ook wel, dat krijg je 'rvan als je niet goed bent voorgelicht. 's Middags belde ik de sekretaresse opnieuw op: Aliesje was ziek, ze had verhoging van koorts gekregen. Want we hadden besloten die middag te gaan winkelen, inkopen te doen voor ons huishouden.
Met dat grote pak, en de pop van Aliesje, gingen we nog even bij d'r moeder langs. Ze ontving ons hartelijk en zolang we 'r waren was ze druk in de weer onze uitrusting te kompleteren.
's Avonds waren we thuis.
We waren vele avonden thuis.
Wat kan ik u nog meer vertellen? Dat ze elke avond voor ons beiden 'n kopje chocolademelk zette en er 'n beschuitje bij gaf. Dat ze tenslotte in bikinietje sliep, ‘omdat 't zo gezond was!’. Dat ze 't heel goed met de hospita kon vinden, die d'r vertroetelde, wat ik overigens niet goedvond, maar waar ik hoegenaamd niets tegen kon doen. Dat ze op 'n vrije middag m'n typemachine gemold heeft. Dat ze na drie dagen al 'n jongetje over de drempel sleepte dat d'r vriendje was. Maar die weer op kon donderen nu ik 't toch wist. Dat we samen 'n kinderboekje geschreven hebben, dat nu bij de uitgever ligt. En nog veel dingen die ik u niét vertellen zal.
En nu is ze weg. Gisteren is ze weggegaan. Dat was nog ‘vandaag’ toen ik met dit verhaal begon.
D'r moeder kwam d'r met de auto ophalen. 'n Nieuwe auto, 'n rood volkskevertje. Daar stapte ze in en ik me maar dapper houden, joviaal doen, grapjes maken, je kent dat wel. Maar ik kon wel janken, opnieuw janken, zoals drie maanden
| |
| |
geleden. Ik zwaaide en Aliesje zwaaide terug, door 't achterruitje. De moeder had ik 'n kus gegeven, 'n afscheidskus. Aliesje niet: ‘omdat 't maar voor zo kort is!’. Jaja, geloof 't maar, wie weet!
't Wordt tijd dat ik d'r weer 'ns op ga bellen. Ik had 't d'r beloofd.
| |
VI.
Als Aliesje en ik bij de chinees gingen eten - hoewel ze ‘'r niets aan vond’, omdat ze ‘'t thuis ook altijd kreeg’ - maar vreemd genoeg vond ze altijd wel iets dat ze thuis nog niet gegeten had -, dan bestelde ik voor haar altijd 'n glas donker bier, oud bruin, dat ik ook altijd dronk. En ze proefde 'r goed van, na elke hap rijst of nasi-goreng 'n slok.
En dan zat ze kritisch om zich heen te kijken. Dan boog ze zich over tafel naar me toe en, wijzend met 'n ver uitgestrekt handje, maakte ze me de ene afkeurende opmering na de andere. Over de mensen die daar zo onbeschoft zaten te eten. En onder de tafel stiekem hun schoenen hadden uitgetrokken. Over meisjes die vlechten hadden in plaats van losse staartjes, wat ze niet uit kon staan - bij mij mocht Aliesje d'r haren altijd lós dragen, slórdig liefst, d'r zwarte kopje als dat van 'n kraai. Over de chinees met z'n platgetrapte sloffen, die hij als slippers gebruikte, waar ze elke keer om lachen moest. Zo gauw ie in de buurt kwam. En over mezelf, als ik weer 'ns 'n keer ongegeneerd haastig had zitten eten. Zodat ik klaar was terwijl zij nog maar twee happen door d'r keel had. Dan ging ze nóg langzamer eten, om te plagen en fatsóen bij te brengen. Dan zat ze gewichtig met opgeheven glas door 't raam te kijken. En dan wist ik van ergernis of woede geen raad en ging maar 'ns naar de w.c. of pakte 'n stuk papier waarop ik wat schetsjes van d'r maakte.
't Inslapen 's avonds was ook altijd 'n probleem.
Altijd moest ze d'r nog 'ns uit omdat ze vergeten
| |
| |
had ‘nog iets te doen’, of 'n klusje op te knappen. Ik zat in m'n studeervertrekje en hoorde d'r dan scharrelen. En dan hoorde ik d'r even later op m'n deur kloppen en als ik dan zei: ‘Binnen!’ dan kwam ze heel slaperig om de deur kijken, met 'n vingertje op d'r onderlip, en dan kon ze niet slapen en of ik dan nog 'n verhaaltje kwam ‘voorvertellen’, ‘maar geen naar sprookje over vleermuizen, want dan kan ik niet slapen!’.
En dat deed ik dan maar. En altijd moest ik 'r d'r na afloop nog even op wijzen, dat 't nu afgelopen moest zijn, ‘anders wens ik je geen welterusten meer’ en ‘ja, je mag nog lang bij me blijven’ en ‘ja, Salvador zal nou ook wel slapen, die heeft z'n rust ook hard nodig’.
Aliesje had altijd graag 'n hondje gehad. Maar d'r moeder had 't nooit goed gevonden. Nou had ze de kans.
‘Mag ik 'n hondje hebben?’.
‘Vanzelf!’.
‘Gaan we 'm dan meteen kopen? Ik mag kiezen!’. ‘Nee, wacht 'ns, 't kan eigenlijk niet. Die kunnen we hier niet op onze kamer houden, die is veel te klein, en de hospita moet 't goedvinden’.
Nou, de hospita vond 't goed, als 't hondje 's avonds maar naar beneden komt’, ‘en 't geen grote hond wordt’. Nee, daar zouden we voor zorgen.
Nou op zoek naar 'n hond, die in 't begin erg klein was, maar verwonderlijk genoeg steeds groter werd. Maar 't was niet erg, de hospita vond 't 'n leuk dier, hij was bijna altijd beneden en is daar nog steeds. Hij werd door Aliesje met alle mogelijke zorgen omringd en ze heeft 'r 'n leuk speelkameraadje aan gehad. Hij zal d'r wel missen. Ze noemde n'm Salvador, omdat ie zo 'n mooie, grote, zwarte snor had.
Tymen TROLSKY
|
|
Auteursrechtelijk beschermd