Nieuw Vlaams tijdschrift. Jaargang 20

[p. 309]

verbeelding
Smaak van de aarde

Kleine planeet
eenzame vrucht in de herfst van de sferen
wanneer wordt gij rijp
voor de droom van mijn mond?

Geboren uit vuur
gekoesterd in regen
gaf de zon u tot opdracht
smaak naar de mens.

Gij hebt u sindsdien in seizoenen verkleed
aan zingende namen uw uitzicht verbonden
uit zeeën en meren uw sappen gevonden
langs bergen de sprong naar de ruimte geleerd.

Van pool tot pool hebt gij kleuren ontstoken
van morgen tot avond in elk uur een tint
gij wentelt u om in een waaier van geuren
terwijl gij bestendig gebaren verzint.

Soms een nieuw lied.

Hier de Oceanische mens
van eiland tot eiland gedreven
gekwetst aan koralen
genezen aan bloemen
als goden vulkanen
die straffen met lepra
lonen met onschuld.

[p. 310]

 

Tot een tovenaar aan de einder verscheen

 

met een wolk die de hemel verspert

 

de wateren met ontzetting slaat

 

onze tuinen verschraalt tot geraamtelijk rif.

 

 

 

Geef ons de weerzin voor nog één regel lied:

 

aarde gij smaakt naar solfer en sintels.

 

 

 

Hier de Aziatische mens

 

van steppe tot steppe gezworven

 

steden gebouwd langs heilige stromen

 

koninklijke tijgers getemd

 

in tempels de goden tot inkeer gebracht

 

uit leem hemelse schalen en vazen gewelfd

 

een dichter de mensen tot kind weer herleid

 

tot die kinderen met het oog van een dier

 

de hand verkrampen tot hongerklauw.

 

 

 

Geef ons adem voor nog één regel lied:

 

aarde gij smaakt naar tepels van leder.

 

 

 

Hier de Afrikaanse mens

 

uit beenderig zand naar een palmboom gekropen

 

uit een moeras naar het oerwoud geslopen

 

diamanten aan het duister ontroofd

 

vorsten gelooid tot eeuwigheid

 

een stroom tot vader des lands vereerd

 

de dieren uit het aards paradijs vergaard

 

onze ziel in de donkerste dansen bewaard

 

tot het Westen ons als huisdieren kocht

 

onze huid de rouw van ons bloed moest dragen.

 

 

 

Geef ons de dorst voor nog één regel lied:

 

aarde gij smaakt naar ketens en schande.

 

 

 

Hier de Amerikaanse mens

 

van jachtveld naar jachtveld verdreven

 

tussen vulkanen piramides gebouwd

 

voor eeuwen lang kalenders gehouwen

 

in gouden zalen de geesten gelokt

 

 

[p. 311]

 

asiel en hel voor het wildst avontuur

 

tot een oude wereld in vege tornooien

 

haar moe en vernuftig gezicht verminkt

 

haar kinderen hier in verstrooiing jaagt.

 

 

 

Ik de Amerikaanse mens

 

onmondig en koppig voor eigen problemen

 

geklemd tussen goud en het wereldgeweten

 

ik bid om de wil tot bekentenis:

 

aarde gij smaakt naar ontaarde olie.

 

 

 

Hier de Europese mens

 

getreden uit de volkerenpoort

 

westwaarts geslenterd als herders en boeren

 

geremd door nevels elk eiland een anker

 

elk dal een beschaving

 

elke heuvel een vesting.

 

Als een druif heeft het Zuiden de geest geperst

 

rijp voor een dronk met de goden

 

de vlakte daagde de wolken uit

 

en bralde in zalen vol donder.

 

Uit een stal is toen een boodschap gekomen

 

lichaam en geest zijn één in de vader

 

monniken baden gewijde getijden

 

ridders knielden hoofs in hun trouw

 

burgers bevochten de vrijheid van steden

 

orde ging alle kunsten bewonen

 

gelijkheid zocht bloedend haar weg.

 

 

 

Europa huid van wonden en naden

 

achter een masker van liegend papier

 

geef ons een stem voor een lied met één vers:

 

aarde gij smaakt naar edik en schmink.

 

 

 

Kleine planeet

 

gekneusde vrucht in de herfst van de sferen

 

wanneer proef ik eens

 

uw belofte in mijn mond?

 

 

 

KAREL JONCKHEERE