Nieuw Vlaams tijdschrift. Jaargang 19

[p. 81]

De groene man

‘Je bent aanvaard, Maurice’, zegt de burgemeester die geen buik heeft.

‘Dank u, merci’, zeg ik.

Ik steek mijn hand opnieuw in mijn broekzak waar een gat in is en ga naar buiten. De zon schijnt precies klaarder dan daarstraks. En ik denk dat de burgemeester vandaag geen maagzeer heeft, want anders zou hij dat niet zo vriendelijk gezegd hebben. Of misschien zijn de nakende verkiezingen een probleem voor hem. Op café ben ik een heel klein stemmetje. Maar in dat hokje, dat is iets anders.

‘Zal een groen kostuum moeten kopen’, denk ik.

Ik kijk overal rond in de straat en zie pas nu hoeveel papier en vuiligheid er ligt.

De mensen zullen nogal opkijken als ze merken dat ik bij de Stadsreinigingsdienst ben geraakt. En zonder diploma! Als je maar voorspraak hebt en een beetje bekwaamheid. Ze hebben altijd gezegd dat ik nergens goed voor was. Maria van de hoek, die met haar postcheque-gezicht, zal weer jaloers zijn. Ze zal haar kapotte vuilnisbak niet willen buiten zetten. Maar dat moet zij weten. Ze kan er confituur van maken. Ze zal het ook niet lang volhouden. De mensen hebben altijd graag dat je hun restjes wegneemt. Ze houden er niet van.

[p. 82]

‘Ik ben aanvaard’, zeg ik als ik thuiskom en mijn muts naast een stoel gooi.

Mijn vrouw zegt niets, zij glimlacht niet eens. Zelfs niet wanneer ik het herhaal.

‘Die heeft wél maagzeer’, denk ik.

De maag is het enige deel van de ingewanden waar ik iets voor overheb, omdat ik ooit eens een maagzakking heb gehad. Al de rest is veinzerij.

‘Haar aangezicht zal wel roder worden als ik mijn weekloon onder haar neus duw’, zeg ik bij me zelf. ‘Daar is ze gevoelig voor’.

Ik ga naar het W.C. en kijk voortdurend naar het hartje dat uit de deur is weggesneden. Juist dezelfde vorm als het hartje op de postkaarten die soldaten naar hun lief schrijven. Het heeft natuurlijk een ander doel, dat begrijp ik als geen ander. Dan lees ik een stuk krant dat aan de haak hangt. Een miljonair heeft een andere miljonair vermoord om wille van een vrouw, en dat begrijp ik niet. Dat iemand een ander doodnijpt voor een miljoen, dat gaat nog. Maar voor een vrouw, neen, die moest in het gesticht.

Ik trek mijn broek weer aan en ga naar binnen. Mijn vrouw zegt nog altijd niets en ik ga naar bed.

Wat kan ik anders doen? Met goeie vooruitzichten kan je nergens beter zijn dan in bed. Je kan er kleine luchtkasteeltjes optrekken met veel torentjes en weinig schietgaten.

Terwijl buiten de donkerte langs de boomstammen omhoogkruipt, droom ik van een grasgroene schort, en, zoals iedere nacht, van een ander bed. Want iedere nacht moet ik slapen als een ingelegd asperge-stokje. Mijn vrouw heeft geweldig veel plaats nodig en het bed is een bak zonder meer.

Rond middernacht word ik wakker en kruip over mijn dikke vrouw heen, het bed uit. Ik ben nerveus. Morgen moet ik mijn nieuwe dienst waarnemen. ‘De mensen zullen nogal opkijken’, denk ik opnieuw terwijl mijn vrouw ligt te blazen. ‘Pff, Pff’,

[p. 83]

doet ze altijd maar. Het gaat even regelmatig als een uurwerk. Maar er staan geen wijzers op.

Ik ga naar buiten en voel dat het zachtjes waait. Het is stil en heel vredig. Alleen maar het zachte smoezen van de wind tussen de takken van de notelaar. Ik voel mijn adem als een warm wolkje langs mijn neus wegvliegen. Het zou een luchtbelletje kunnen zijn. Of misschien een kolibrietje, een van die kleine vogeltjes zo groot als een meikever. ‘Ik zou een groot tovenaar zijn’, denk ik. ‘Iemand die kolibrietjes kan ademen. Maar nu ben ik bij de Stadsreinigingsdienst. Morgen moet ik beginnen. Ik zal geen kolibrietjes ademen, maar de mensen zullen mij toch graag zien komen want ze houden niet van hun overschot jes’.

Ik ga weer naar binnen en kruip in bed. Mijn vrouw houdt eventjes op ‘Pff Pff’ te doen. Ik wurm me naast haar en probeer in te slapen.

‘Het leven is nog zó mis niet’, denk ik nog. Dan droom ik weer van mijn grasgroene schort.

Als ik op de Dienst kom, heb ik reeds mijn grasgroene schort omgeknoopt. De anderen hebben ook een schort en het doet me iets dat de mijne ook zo zal worden. Dat is geen groen meer.

‘Ik heet Marcel’, zegt een man met een diepgegroefd gezicht en met nieuwe tanden in zijn mond. ‘Ik zal je de eerste dag moeten tonen hoe je de bakken moet uitkippen’.

‘Zó’, zegt Marcel en hij neemt mij met zijn twee handen vast en draait me om.

‘Ik ben geen bak’, grom ik. Ik kruip recht en zie dat Marcel grote handen heeft, precies scheppers van een baggermolen.

‘Ik heb een groene schort en ik zal het wel kunnen’, zeg ik. Marcel lacht. Zijn tanden zijn veel te wit. Hij heeft ook een neus als een heel klein slurfje.

[p. 84]

De chauffeur van de Stadsreinigingsdienst knikt naar mij en doet teken dat we gaan beginnen.

‘Je moet hier langs achter op de treden gaan staan’, zegt Marcel.

De auto rijdt weg.

‘Ik ben bij de dienst’ lach ik. Ik hou me vast aan de handvatten en wiegel over en weer met de auto die een veel te lange rookpluim uitspuugt.

‘Die ademt geen kolibrietjes, maar lange zwarte madams’, peins ik.

De eerste bak die ik vastneem, verliest zijn deksel. Het valt op de stenen neer en maakt veel lawaai.

‘Dat mag niet’, zegt Marcel. ‘Je zal nog veel moeten leren. Theorie genoeg, maar de praktijk ontbreekt. Dat zie je zó’.

Ik zwijg. Ik heb een beetje stof in mijn ogen gekregen, zodat ze tranen. Ik kijk naar beneden. Zó kan niemand het merken. De andere zou het weer gezien hebben en zou lachen. Hij zou weer zijn witte tanden tonen en het topje van zijn neus zou op en neer gaan.

Eén van de volgende bakken heeft geen deksel. Er ligt een versleten bustehouder bovenaan en daarnaast een dode kanarievogel. Het beestje heeft maar één oog dichtgedaan en ligt met het andere naar mij te kijken. En pas nù bemerk ik dat Marcel ook een dode-kanarievogelblik heeft. Even hulpeloos.

‘Het zijn ogen zoals iedereen op zijn identiteitskaart heeft’, denk ik.

Ik kan er nog altijd niet toe besluiten de kanarievogel bij de andere vuiligheid te gooien. Bij de lege sardienenblikjes en de stinkende visgraten, want het is vrijdag geweest, bij de gele appelsienschillen die niemand opeet (ook de onderpastoor, die goed kan zingen, niet).

Ik neem het pluimig beestje, dat ook goed kon zingen, vast en steek het diep in mijn broekzak. Het

[p. 85]

bekje kittelt aan mijn bil. Misschien is het van honger omgekomen?

Mijn collega van de Stadsreinigingsdient en ik komen nu bijna aan het marktplein. De vuilnisbak van Maria, die met haar postcheque-gezicht, staat inderdaad niet buiten.

‘Ze moet het weten. Ze is nijdig omdat ik het zover heb geschopt’, denk ik.

De vuilniswagen draait naar het marktplein toe en ik sta op de trede te wuiven naar haar venster. Ik weet dat ze achter haar bepoteld gordijn zit te gaaien, de sfinx die altijd met een fiets rijdt zonder katoog.

Ook op het marktplein kijken de mensen naar mijn grasgroene schort. Ik heb heel de tijd geprobeerd ze proper te houden. Nu wip ik op en af de trede met een zekerheid die jaren dienst veronderstelt.

‘Proficiat, Maurice’, zeggen de mensen.

‘Danke, merci’, labber ik. En ik zet mijn muts scheef.

‘En een vruchtbare carrière’ zegt een andere.

‘Veel dank en beste wederwensen’, zeg ik.

Het woord carrière begrijp ik niet. Maar het doet er niet toe. Vruchtbaar is al meer dan genoeg.

Ik kijk naar omhoog om te weten of de mensen uit de appartementen ook kijken. En ja, dat doen ze. Ik durf niet denken dat het is om te weten of hun vuiligheid meegenomen is.

Een na een til ik de bakken op en kip ze uit. En Marcel knikt met zijn dode-kanarievogelogen dat ik het goed begin te doen.

‘Ik ben bij de Stadsreinigingsdienst’, jubel ik. En ik steek nog eens mijn hand in mijn broekzak. Ik voel dat het beestje dat zo schoon kon zingen, opnieuw warm krijgt.

De rit rond het marktplein is bijna een triomftocht voor mij, de man met de grasgroene schort. Ik probeer nu ook, zoals Marcel, op de trede te staan wiege-

[p. 86]

len zonder me vast te houden aan de handvatten. En het lukt. ‘Licht verend en wiegend, bijna waggelend moet je daarop staan’, denk ik. En in mijn ogen moeten nu lichtjes branden als bij een klein kind.

De chauffeur heeft ook gezien dat het begint te gaan met de nieuwe. Die man heeft ondervinding bij de Dienst. En nu en dan probeert hij al eens bruusk te starten. Doch ik kan me altijd recht houden op de tree. En ik knipoog en strijk met mijn handpalm over mijn grasgroene schort.

En het is misschien de tiende keer dat de chauffeur heel kort start en ik, Maurice-van-de-Stadsreinigingsdienst, van de vuilkar val. Achterover als een zak kolen op de stenen. En ik blijf liggen. En Marcel, de geestigaard, wil juist een deksel van een vuilnisbak over mijn kop zetten, als hij ziet dat ik bloed aan mijn oor. Niet veel, maar toch genoeg om ergens pijn te hebben. En de slurfneus van Marcel gaat op en neer van verbouwereerdheid. En met zijn grote baggerhanden probeert hij mij op te heffen. Maar hij heeft opeens geen vingerhoedje macht meer. De chauffeur is er ook bijgekomen. En als hij ziet dat ik bloed, loopt hij weg en roept ‘moord, moord’.

Er komen ook nog andere mensen bij. En ze doen allemaal niets dan kermen en naar mijn grasgroene schort kijken. Maria komt ook met haar fiets zonder katoog. Ze zegt dat alle wegen naar Rome leiden. Waar haalt ze het? En de onderpastoor, die zo goed kan zingen, komt ook kijken en betast me. De hemel weet wat hij doet. En mijn vrouw komt ook juist voorbij. Ze lacht niet en ze schreit niet. Ze zal weer maagzeer hebben. Ze begint in mijn zakken te tasten en haalt er de kanarievogel uit, die nog altijd zijn één oog openhoudt. En als de onderpastoor dat ziet, begint hij te lachen. Zaken zijn zaken voor hem.

En als Marcel ziet dat zijn collega van de Dienst nog altijd niets zegt, begint hij te schreien en zijn

[p. 87]

tanden die veel te wit zijn, komen bloot. En daartussen zegt hij altijd maar: ‘Jezus, Maria’. En hij weet waarschijnlijk niet wie dat is. Dan komt de dokter die niet veel haar meer heeft, maar wel veel geld. Hij zegt dat er niet veel meer zal aan te doen zijn. De onderpastoor geeft de dokter gelijk. Die denkt misschien reeds aan andere dingen.

Als de dokter zegt dat er een ambulance moet komen, zegt Maria van de hoek dat ze mij maar moeten vervoeren met de wagen waarop ik dienst deed. Wilden ze het aan mij vragen, ik zou hetzelfde zeggen. Ik heb het nooit hoog op gehad. Dat moet iedereen toegeven. Al was ik dan nog bij de Stadsreinigingsdienst. Er komt altijd meer volk kijken en ik lig daar nog altijd te prakkezeren op mijn rug met mijn hoofd lichtjes scheef en een beate glimlach rond mijn mond, die toch een beetje op 't grootst is.

Als de ambulance er eindelijk is, met loeiende sirene en mannen in 't wit gekleed, doe ik één oog open, zoals de kanarievogel. En wanneer ik zie dat mijn vrouw er is, en dat de onderpastoor naar mij kijkt, en dat Marcel van de Dienst nog altijd schreit, en dat Maria plots twee katogen hééft, doe ik dat ene oog weer dicht.

En ik zucht een klein ademwolkje langs mijn neus weg, een echt kolibrietje misschien. En dan fezel ik: ‘Pas op voor mijn grasgroene schort. En voor dat kanarievogeltje’.

En in een dolle rit gaat het naar de kliniek. De sirene loeit alsof er luchtalarm was.

Ze leggen me op een bed en trekken de gordijnen dicht. Het is heerlijk half-duister. De Dienst zal verder mijn loon betalen. Ik draai me zachtjes om en slaap in.

Met dergelijke vooruitzichten kan je nergens beter zijn dan in bed. Je kan er kleine luchtkasteeltjes optrekken met veel torentjes en weinig schietgaten.

WALTER HAESAERT