Neerlandica extra Muros. Jaargang 1968

Lezingen en bijeenkomsten
(rubriek VIII)

Bredero Herdenking 1968. Tijdens het eerste deel van de herdenking die plaats had op 24 juni 1968, verleende de Senaat van de Universiteit van Amsterdam het doctoraat honoris causa aan de heer Ger. Schmook, lid van de Koninklijke Vlaamse Academie voor Taal- en Letterkunde, ere-directeur van de Stedelijke Bibliotheken te Antwerpen en aan de bekende Nederlandse musicoloog Willem Gehrels. Promotor was Prof. dr. G. Stuiveling, die een rede hield over ‘Bredero en zijn tijd’. Prof. mr. H. de la Fontaine Verwey sprak bij die gelegenheid over ‘Bredero en zijn stad’.

De voorzitter van de Werkcommissie die uitgenodigd werd toe te treden tot het Ere-Comité Bredero-Herdenking 1968, woonde deze plechtigheid bij. Alle genodigden ontvingen bij deze gelegenheid een exemplaar van de smaakvol verzorgde facsimile-uitgave van de derde druk (1620) van Thronus Cupidinis, een verzameling van emblemata en gedichten van Gerbrand Adriaenz Bredero, Joost van den Vondel, Roemer Visscher, Daniël Heinsius en Ronsard.

Het tweede deel van de Bredero-herdenking op 26.9. l.l., die door Dr. Jalink werd bijgewoond, omvatte het volgend programma: 's Morgens vond er een bijeenkomst plaats van genodigden in de aula van de Universiteit, waar Prof. Stuiveling als voorzitter van het herdenkingscomité een openingstoespraak hield en de sprekers inleidde. Als zodanig traden op Prof. dr. A. Keersmaekers (Brussel), die sprak over ‘Bredero en de Zuidelijke Nederlanden’ en Prof. dr. A.F.M. Bachrach (Leiden) die het thema ‘Bredero en de Engelse toneelspelers’ behandelde. Vervolgens hield Dr. S.H. Levie, directeur van de gemeentemusea van Amsterdam, een inleiding tot de Bredero-tentoonstelling, die vervolgens door de Minister van Onderwijs en Wetenschappen, tevens Minister van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk ad interim, Dr. G.H. Veringa, werd geopend. De uitnemende voordrachten van deze ochtend zullen in druk verschijnen.

Na een gemeenschappelijke lunch, op het menu waarvan een ‘rondje Bredero’ het meest de nieuwsgierigheid opwekte - het bleek te bestaan uit de aanbieding van een Bredero-penning aan enige autoriteiten - werd 's middags op de Nieuwmarkt, in Bredero's stadswijk de Nes, het door Prof. Esser vervaardigd Bredero-beeld, een in brons gegoten meer dan levensgrote voorstelling van Jerolimo het hof makend aan een der lichte dames uit de buurt, in een stromende regen onthuld; zodat Burgemeester Samkalden zich maar nauwelijks verstaanbaar kon maken. Een hoogtepunt van de dag was o.i. de

[p. 17]

bezichtiging van de uiterst belangwekkend opgebouwde Bredero-tentoonstelling met eerste of vroege uitgaven van Bredero's werken en van 17e eeuwse schilderijen die de Bredero-sfeer ademden (b.v. de jonge vrouw tussen een jeugdig minnaar en een oude, rijke man) en een indrukwekkend beeld gaven van het Amsterdam van die dagen. Al met al een bijzonder geslaagde en uitnemende georganiseerde herdenking.

De Achttiende Algemene Conferentie der Nederlandse Letteren werd op 3, 4 en 5 oktober 1968 te Amsterdam gehouden onder voorzitterschap van Prof. dr. José Aerts en Prof. dr. G. Stuiveling. Bij die gelegenheid ontving Gerard Walschap uit handen van Koningin Juliana der Nederlanden in het Paleis op de Dam, de Prijs der Nederlandse Letteren. De buitenlandse nederlandistiek werd op de Conferentie vertegenwoordigd door Prof. Thys, die als assessor in de Sectie Bibliotheekwezen de besprekingen bijwoonde. Collega's die bepaalde onderwerpen of problemen uit de Nederlandse letterkunde op het gebied van radio of televisie, toneel, bibliotheek, uitgeverij, auteursrecht en aanverwante gebieden door de Conferentie zouden willen laten onderzoeken, worden vriendelijk verzocht de voorzitter van de Werkcommissie hierover te schrijven. De resoluties van deze Conferentie vindt men in de volgende rubriek.

Literatuurlijsten voor het buitenland. Tijdens de Achttiende Algemene Conferentie der Nederlandse Letteren (zie boven) werd in de Sectie Bibliotheekwezen besloten tot de oprichting van een commissie, belast met de samenstelling van basislijsten betreffende de Nederlandse literatuur die zullen worden gestuurd aan een aantal buitenlandse bibliotheken teneinde deze te helpen bij hun keuze van het Nederlandse werk dat zij in hun fonds wensen op te nemen. De voorzitter van de Werkcommissie werd in deze commissie opgenomen. Uiteraard zullen de samen te stellen lijsten voor elk taalgebied verschillend zijn.

Langs deze weg doen wij een beroep op die collega's die reeds op verzoek van hun universiteitsbibliotheek of een openbare of andere bibliotheek in het land waar zij onderwijzen zulk een lijst mochten hebben samengesteld, ons daarvan een copie te sturen en de ‘commissie literatuurlijsten’ toe te staan er gebruik van te maken. Uiteraard zal dit gebeuren met - dankbare - vermelding van de naam van de samensteller.

Het Nederlands als vreemde taal. Mej. drs. F.E. Goossens, enige tijd werkzaam als assistent-lecturer voor Nederlands te Londen, thans in dienst van de NUFFIC, woonde de Conferentie met bovenstaande titel bij en was zo vriendelijk ons hiervan het volgend verslag te zenden:

Op 28 juni jl. is er in Amsterdam een conferentie gehouden van docenten, die in Nederland het Nederlands als vreemde taal onderwijzen.

De ochtendzitting was gewijd aan een overzicht van wat er op dit gebied in Nederland wordt gedaan. Daarbij vertelden vertegenwoordigers van Van Gend en Loos, van de Stichting Talenpraktikum te Noordwijk, van de S.B.B.S. van Philips en van de Vrije Universiteit te Amsterdam over de cursussen waarmee zij werken.

Aan twee instellingen wordt een expliciet als zodanig aangeduide ‘vervolgcursus’ gegeven: de Vrije Universiteit in Brussel en de Vrije Universiteit te Amsterdam. Ook hierover werden inlichtingen verstrekt. Vervolgens werd er iets gezegd over de cursussen die op het ogenblik in voorbereiding zijn: Dr. J. Veering (T.H. Delft) is in samenwerking met de T.H. Eindhoven bezig aan een cursus voor eerstejaars technische studenten; Prof. dr. W. Lagerwey (Calvin College) heeft zijn geheel herziene cursus voor Engelstalige studenten ter perse (deze is intussen verschenen; zie de rubriek VI en VII, Redactie); Mej. H. Bles stelt in Cambridge een cursus voor Engelstaligen samen, in coöperatie met de V.U. Amsterdam.

In de middagzitting werd besproken wat er in de toekomst gedaan kan worden op het gebied van Nederlandse cursussen en in hoeverre de verschillende instituten daarbij kunnen samenwerken. Een vijftal commissies werd in het leven geroepen:

1.	voor het inventariseren van het bestaande materiaal,
2.	voor het verkennen van de huidige stand van het linguistische en didaktische onderzoek, in zoverre dat voor het doceren van het Nederlands als vreemde taal van belang is en voor het opstellen van een research programma,
3.	voor het programmeren van selectie- en misschien vorderingtests,
4.	voor het inventariseren van materiaal voor vervolgcursussen,
5.	voor het vaststellen van normen voor het schrijven van cursussen.

[p. 18]

Van het volledige verslag van deze conferentie zijn nog enkele exemplaren verkrijgbaar bij het Talenpraktikum der V.U., sectie Nederlands, Van Eeghenstraat 123, Amsterdam-Z.

De Nederlandse Dagen 1968 in het Paleis voor Schone Kunsten te Brussel. Aan deze groots opgezette manifestatie, die van 15 mei tot 8 juni plaats had, maar tegen het einde ook de weerslag ondervond van de contestatie-beweging die in Parijs regende en in Brussel druppelde, hebben ook enkele van onze collega's deelgenomen. Mevr. Dr. Olga Krijtová (Praag) sprak er over ‘Weerklanken van de Nederlandse letterkunde in Tsjechoslowakije’, Dr. S.A. Mironow (Moskou) hield een bijzonder rijk gedocumenteerde, historisch verhelderende lezing over ‘De studie van de Nederlandse taal- en letterkune in de U.S.S.R.’, Mevr. Dr. Annemarie Hübner (Hamburg) behandelde de ontvangst van de Nederlandse literatuur in Duitsland en Peter King (Cambridge, Engeland) maakte op de hem eigen geestige manier ‘Opmerkingen over het auteurschap van het Middelnederlands lied’. Dr. L. Fessard, die ‘De studie van de Nederlandse taal en cultuur aan Franse gymnasia en universiteiten’ voor zijn rekening had genomen, heeft verstek moeten laten gaan i.v.m. de algemene staking in Frankrijk. Eveneens verhinderd was de Amerikaan E.C. Stillman die zou spreken over ‘The idea of the Low Countries culture in North America to-day’. Zeer de aandacht trokken de redevoeringen van Prof. dr. J. Weisgerber over ‘De verhouding van de Nederlandse literatuur tot de grote Europese stromingen’ en van Minister Prof. dr. H. Fayat over ‘De plaats van de Nederlandse cultuur in de Benelux en in de Europese Gemeenschap in de naaste toekomst’. De voorzitter van de Werkcommissie woonde deze lezingen bij.

Zevende Congres van het Genootschap ‘Onze Taal’. Dit om het andere jaar gehouden congres, dat evenals de laatste jaren ruim duizend deelnemers telde, werd ditmaal door Koningin Juliana en Prins Claus bijgewoond. Het vond op zaterdag 19.10. jl. in het Circustheater te Scheveningen plaats en had tot thema: ‘Het Nederlands in lied en cabaret’. Het in 1931 opgerichte genootschap, dat sinds 1955 congressen houdt, heeft ten doel het taalbederf tegen te gaan en heeft zich derhalve tot nu toe gewijd aan taalverzorging en taalcultuur in publiciteitsmedia, het onderwijs, reclame enz. Ditmaal had men dus een wat luchtiger onderwerp gekozen, waardoor het, zoals de N.R.C. schrijft, een lachend congres geworden is.

Na de opening door de voorzitter, de heer J.M. Redelé, hield Michel van der Plas een voordracht over ‘Spelen met woorden’, waarna Prof. Stuiveling het thema ‘Amsterdamse en andere liedboeken’ behandelde. Vervolgens werden door leerlingen van de Akademie voor Kleinkunst te Amsterdam liederen van Bredero t.d. met de oude melodieën ten gehore gebracht.

Na de gemeenschappelijke koffiemaaltijd sprak Ernst van Altena over ‘Poëzie is amusement’, waarbij hij zijn methode van ‘hertaling’ van oude teksten van belangrijke Nederlandse dichters uit heden en verleden demonstreerde. Tot enthousiasme werd het publiek ten slotte gebracht door het optreden van de cabaretier Seth Gaaikema. Hij vooral maakte dit congres tot ‘het lachend congres’, waarvan boven sprake was.

Niederländische Kulturwochen in Berlin. Deze breed opgezette cultuurweken die 14-28 september duurden, door de Nederlandse Ambassadeur in de Bondsrepubliek Dr. J.G. de Beus in Schloss Charlottenburg werden geopend en door Minister-president De Jong en Minister Luns op 18 en 19 september werden bezocht, hadden een wat ander karakter dan de Nederlandse dagen of weken die tot nu toe in Duitse steden werden gehouden. Stond daar vaak de Nederlandse economie in het middelpunt, hier ging het uitsluitend om culturele manifestaties. De cultuurweken hadden ten doel het Duitse publiek ertoe op te wekken zich met het buurland en buurvolk eens intensiever bezig te houden en daardoor tot een beter oordeel erover en meer begrip ervoor te komen.

In dit kader was er in verschillende delen van de stad een hele reeks opvoeringen, concerten, lezingen en filmvoorstellingen georganiseerd, te veel om hier te worden opgenoemd. Onder de lezingen troffen wij er ook een aan door Mevr. Dr. M. Baerlecken-Hechtle, die sprak over ‘Die Dichtung des niederländischen Expressionismus mit einem Ausblick auf die Gegenwart’.

[p. 19]

Inlichtingen uit Freiburg im Breisgau. Van Collega Lic. J.L. de Meester van genoemde Universiteit, vernemen wij dat aldaar op 28.5.1968 Prof. dr. C. Soeteman van de R.U. te Leiden voor een zeer talrijk docenten- en studentenpubliek, waaronder zich de Rector Magnificus bevond, een gastcollege gegeven heeft over: ‘Das schillernde Frauenbild mittelalterlicher Dichtung’. In dit college heeft Prof. Soeteman o.m. uitdrukkelijk de Middelnederlandse literatuur behandeld, zodat zijn lezing ongetwijfeld de studie van het Nederlands stimuleerde. De Nederlandse Ambassade te Bonn heeft dit gastcollege welwillend ondersteund.

Het aantal Nederlands-studerenden te Freiburg i. Br. bedroeg dit semester: 26.

De Nederlandse Werkcommissie as wegwyser vir Afrikaans. Over dit onderwerp hield Prof. dr. C.J.M. Nienaber (Pietermaritzburg) op 17.5. l.l. een voordracht in Durban voor de Natalse Werkgemeenschap van die S.A. Akademie vir Wetenskap en Kuns. De tekst van dit referaat werd opgenomen in ‘Neerlandia’, september 1968, blz. 271 vlg.

Nederlandse lezingen in Argentinië. Via de UNESCO werd Mevr. J.J.A. Baartman-Runckel uitgenodigd een lezing over Nederlandse sociologische aspecten te houden in de Universiteit van Santa Fé. In juli hield zij twee voordrachten over Nederlandse letterkunde, één in het Nederlands voor de Nederlandse Culturele Club en één in het Spaans in de hoofdstad van de provincie La Pampa, Santa Rosa. In Santa Fé was haar verzocht ook over toeristische aspecten van Nederland te spreken voor een groep studenten die een beurs voor een verblijf in ons land had gekregen en in Santa Rosa tevens over de Nederlandse schilderkunst in de Gouden Eeuw.

‘De verspreiding van de Vlaamse letteren in Frankrijk’. Over dit thema sprak Prof. Thys op uitnodiging van de literaire vereniging ‘Trefpunt’ die op 4 en 5 mei 1968 te Blankenberge haar tweede congres hield. Hetzelfde onderwerp behandelde hij op 10 juni 1968 voor de leden van de ‘Vlaamse Club voor Kunsten, Wetenschappen en Letteren’ te Brussel. In wat omgewerkte vorm is deze voordracht verschenen in ‘Ons Erfdeel’, 12, 1968, 1, blz. 21-27 (zie rubriek VII).