Neerlandica extra Muros. Jaargang 1966

Nieuwe docentschappen en mutaties¹⁾

Sedert de vorige aflevering van dit blad (april 1966) zijn de volgende nieuwe docentschappen en mutaties te onzer kennis gekomen:

1) naar de volgorde van de docentenlijst.

Europa

Een bekende naam duikt weer op. Mevrouw Dr. Marta Baerlecken (Keulen), enige jaren in de lijst der oud-docenten bijgezet, is met ingang van 1.5.1966 benoemd tot lector in het Duits en Nederlands te Aken en neemt er vol energie deel aan de opbouw van de nieuwe ‘Philosophische Fakultät’.

Wij waren te vooruitstrevend. Op gezag van zijn chef, Prof. Dr. S. Grosse, verleenden wij de Heer K. Wauters, op 1.6.1966 benoemd lector aan de nieuwe Ruhr-Universität Bochum, wederrechtelijk de doctor-graad. Deze luidt voorlopig nog Licentiaat.

De Heer Wauters behaalde in oktober 1965 zijn titel te Leuven bij Prof. Aerts (Albert Westerlinck) door een verhandeling over ‘De invloed van R. Wagner op de Vlaamse literatuur’.

Een tweede Nederlands lectoraat te Bonn. Van de buitenwacht vernamen wij dat er te Bonn een tweede lector in het Nederlands is benoemd in de persoon van Pater André Vanheede.

Pater Vanheede is op 5.3.1932 te Menen (W. Vl.) geboren. Hij bezocht twee colleges, te Aalst en te Menen, trad op 6.9.1951 in de orde der Kapucijnen te Edingen, studeerde filosofie en theologie resp. aan het Philosophicum en Theologicum der Kapucijnen te Brugge en Zegem en werd op 27.7.1958 te Zegem tot priester gewijd. Na zijn militaire dienstplicht te hebben vervuld, studeerde Pater Vanheede 1959-'63 Germaanse filologie te Leuven. Wat zijn licentiaatsverhandeling betreft, zie de rubriek: ‘Publikaties in eigen kring’. Pater Vanheede was 1963-'66 leraar Nederlands, Engels, Duits en Geschiedenis aan het St. Laurentiuscollege te Aalst.

Nieuwe lector te Frankfort a.d. Main. Eveneens langs omwegen bereikte ons dezer dagen het bericht, dat Lic. J.G. Wilmots is vervangen door Lic. J. Adriaens. Wij hopen in het volgend nummer nadere gegevens te kunnen vermelden.

Mutatie ook te Giessen-Marburg. De lector die sedert enkele jaren aan deze beide universiteiten werkzaam is geweest, Drs. J.P. Ponten, is met ingang van het nieuwe studiejaar 1966-'67 benoemd tot wetenschappelijk ambtenaar aan de R.U. te Groningen (zie over deze verwisseling van extra naar intra muros ook elders in dit blad).

Hij wordt aan beide universiteiten opgevolgd door Lic. F. Beersmans, uit Borgerhout-Antwerpen die sept. 1964 - aug. 1965 als assistent bij de ‘Deutsche Sprachatlas’ te Marburg werkzaam was en sindsdien zijn dienstplicht heeft vervuld.

[p. 4]

Gedurende zijn diensttijd was de heer Beersmans leraar Nederlands aan de Militaire School te Brussel, waar hij met moderne middelen als onderwijsfilms en taallaboratoria vertrouwd is geraakt.

Opvolgster van Br. Wiencke te Kiel. Na de pensionering van Studienrat Dr. H. Wiencke heeft Prof. Cordes een ‘planmüssig’ lectoraat voor Nederlands aangevraagd. In het kader van de plotseling ten uitvoer gelegde bezuinigingsmaatregelen zijn alle verzoeken in deze richting evenwel door de Landdag afgewezen. Derhalve heeft men besloten een jonge te Lübeck woonachtige Nederlandse kunsthistorica, Mevrouw Drs. Thea Wilberg, geboren Schuurman, een leeropdracht tot het geven van cursussen Nederlands te verlenen.

Nieuw staflid te Keulen. Uit eigen aanschouwen, n.l. op de Lectorenconferentie te Bonn (zie elders in dit blad) doch eveneens zonder mededeling daaromtrent, stelden wij vast, dat de lector te Keulen, Drs. A.M. Duinhoven zojuist vervangen is door de Heer J.W.G. Anschütz, cand. phil. uit Haarlem. Nadere bijzonderheden staan nog niet ter beschikking.

In N.E.M.-5 vermeldden wij de benoeming van Drs. W.U.S. Kloeke te München, verzuimden evenwel tot onze spijt in nr. 6 nadere bijzonderheden over hem mee te delen. Deze mogen thans hieronder volgen: de Heer Kloeke werd 11.8.1938 te Leiden geboren, studeerde daar aan de R.U. vanaf 1957 Duits. In 1959 zette hij zijn studie te Groningen voort, bracht een jaar met een beurs van de D.A.A. te Tübingen door, en deed in 1965 zijn doctoraal examen te Groningen met Duits als hoofdvak en Engels en bibliotheek-wetenschappen als bijvakken.

Nederlands onderwijs te Tübingen hervat. Dr. G.K.K.S. Schönle, vanaf 1957 wetensch. ambtenaar, vanaf '59 wetensch. hoofdambtenaar aan de R.U. te Leiden, is na zijn pensionering naar zijn voormalige woonplaats Tübingen teruggekeerd en heeft daar als Lehrermächtigter aan het begin van dit studiejaar zijn onderwijs in de Nederlandse taal- en letterkunde aan de Eberhard-Karls-Universität voortgezet.

Vertrek van Mej. B. Vlugter uit Straatsburg. Mej. Vlugter, die volgens het getuigenis van Dr. A.J.M. van Seggelen, haar taak als lectrice-assistante gedurende vier jaren op de meest voortreffelijke wijze heeft vervuld, is van de zomer naar Nederland teruggekeerd om haar leven een meer definitieve richting te kunnen geven. De faculteit is haar, zoals Dr. van Seggelen meedeelt, grote dank verschuldigd. Zie betreffende de moeilijkheden bij haar vervanging elders in dit blad.

Nog juist voor het scheiden van de markt bereikt ons het bericht dat tot opvolgster van Mej. Vlugter is benoemd Mej. A. van de Ven uit Leeuwarden. Nadere bijzonderheden moeten wachten tot het volgend nummer van dit blad.

Hulp voor Collega King te Cambridge. Tot assistent met leeropdracht in de Nederlandse taal- en letterkunde te Cambridge is in de Faculty of Modern and Mediaeval Languages voor kort benoemd de Heer P.F. Vincent, B.A.

De Heer Vincent werd op 12.5.1942 te Dorking, Surrey, geboren en studeerde te Cambridge Duits, Frans en Nederlands. Na aldaar in 1964 zijn B.A.-graad te hebben behaald, begon hij aan een proefschrift over ‘Aspects of narrative technique in the Dutch novel since 1860 in a European context’. Hij studeerde 1965-'66 aan de Universiteit van Amsterdam.

Nieuwe assistent-lectoren te Londen (Bedford-College). Met ingang van het nieuwe studiejaar zijn tot assistant lecturers bij de leerstoel van Prof. Weevers benoemd de dames Drs. A.J. Flipse en Drs. F.E. Goossens. Nadere gegevens hopen wij in N.E.M.-8 te laten volgen.

Opvolger van Prof. Dr. E.H. Kossmann te Londen. Kortgeleden bereikte ons de mededeling dat tot opvolger van Prof. Dr. E.H. Kossmann, die in het voorjaar benoemd werd tot hoogleraar aan de R.U. te Groningen, benoemd is Prof. Dr. K.W. Swart. Prof. Swart werd 16.10.1916 te Rotterdam geboren, studeerde aan de R.U. te Leiden, waar hij in 1949 promoveerde. 1947-'49 werkte hij aan het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie te Amsterdam. 1949-'66, doceerde Prof. Swart als hoogleraar in de geschiedenis aan verschillende universiteiten en colleges in de Verenigde Staten (University of Illinois, of Georgetown en Agnes Scott College). Hij bezit het Amerikaans staatsburgerschap. Publikaties o.a.: ‘Sale of Offices in the Seventeenth Century’, The Hague, 1949; ‘The sense of Decadence in Nineteenth-Century-France’, The Hague, 1964.

[p. 5]

Invoering van Nederlands onderwijs te Norwich.

Naar wij vernemen zullen aan de Universiteit van East-Anglia te Norwich binnenkort cursussen ‘Dutch Language and History’ worden ingevoerd. De cursus Nederlandse geschiedenis zal gegeven worden door Prof. J.R. Jones, M.A., Ph. D. (Cantab.) van de ‘School of English Studies’, een sectie van de M.A. cursus in Geschiedenis, en wel als een vergelijkende studie van de Nederlandse en Engelse maatschappijvormen en instellingen in de 17e eeuw. Tot lector in de Nederlandse taal is benoemd Mej. C. Hvistendahl, B.A. (New Castle), M.A. (East Anglia) die voor haar doctoraal examen werkt over een literair onderwerp in de ‘School of European Studies’. Het is mogelijk dat deze cursussen in de loop van het volgend jaar of de volgende jaren zullen worden uitgebreid met een leergang over Nederlandse literatuur.

Derde leerkracht in het Nederlands te Sheffield. Hoewel Prof. W.F. Mainland en de Heer G.C. Bird, B.A. al sinds jaren Nederlands doceren in het kader van de germanistiek, bleek de studie van de taal der lage landen aan de Universiteit te Sheffield toch te kort te komen. Men heeft nu, in overleg met het Ministerie van O. en W., de Heer H.J. Verschuren, kandidaat Duits met als bijvak Engels, te Leiden, tot assistent benoemd om Duitse en Nederlandse conversatielessen en vertaaloefeningen in beide talen te leiden.

Tweede leerkracht te Stockholm en Uppsala. In verband met de bevordering van Dr. J. de Rooy tot docent is tot zijn opvolgster als lector benoemd Mej. Lic. A. Delfosse van de Universiteit van Gent. Zie hierover ook elders in dit blad.

Zuid-Amerika

Nederlands onderwijs in Argentinië. Zie hiervoor de rubriek: ‘Bijzondere prestaties van onze docenten’.

Canada

University of Toronto. De Heer C. Krijgsman die na het vertrek van Drs. R. de Boer het Nederlands lectoraat tijdelijk heeft waargenomen, heeft na het studiejaar 1965-'66 zijn post moeten verlaten. De naam van zijn opvolger is ons nog niet bekend.

Verenigde Staten

Nederlandse gasthoogleraar aan de University of Texas te Austin. In het vorige nummer van ons blad deelden wij het een en ander mee omtrent het breed opgezette programma ‘Netherlandic Language and Area’, waarmee bij de aanvang van dit studiejaar een begin is gemaakt aan de University of Texas te Austin, Texas. Het initiatief daartoe is uitgegaan van Prof. Dr. E. Polomé, Belg van geboorte, die te Leuven studeerde en thans te Austin directeur van het Centrum voor Aziatische Studies is, en door Prof. S.N. Werbow, Professor in het Duits en Nederlands, Amerikaan, doch die een jaar aan de R.U. te Groningen heeft gestudeerd. Omtrent de persoon van de nieuwbenoemde Assist.

Visiting Professor hulden wij ons noodgedwongen nog in geheimzinnigheid. Wij kunnen nu berichten dat het hier betreft Prof. Dr. F. Bulhof, die tot voor kort leraar Frans aan het Nederlands Lyceum te 's-Gravenhage was en in juli l.l. bij Prof. Teesing te Utrecht gepromoveerd is op een proefschrift over Thomas Manns ‘Zauberberg’ (zie omtrent deze dissertatie de rubriek: ‘Publikaties in eigen kring’).

Nieuwe Nederlandse Assist. Professor aan de University of California te Berkeley.

In een bijzonder sympathiek schrijven deelt Prof. Denzel Carr, hoogleraar in de Oosterse talen aan genoemde Universiteit, ons mee hoe hij uit dankbaarheid voor wat de Nederlandse wetenschap, bellettrie en de vriendschap van Nederlanders en Belgen hem geschonken hebben - zo studeerde hij 1932-'33 aan het Sinologisch Instituut te Leiden - vanaf 1948 telkens weer hardnekkige pogingen heeft aangewend Nederlands onderwijs aan zijn universiteit ingevoerd te krijgen. Enige malen, o.a. na het vertrek van Pieter Bruning (1954) en na dat van Drs. van Asselt heeft hij het van de ondergang gered door zichzelf als tijdelijk docent aan te bieden. Met ingang van september 1966 is nu in het kader van het German Department de Nederlander Dr. Johan Snapper tot Assistent Professor benoemd. Moge de Nederlandse afdeling thans continuïteit van langer duur beschoren zijn!

[p. 6]

Onderwijs in Nederlandse literatuur aan de Denisen University. Van hem zelf ontvingen wij bericht, dat aan deze universiteit Nederlandse literatuur wordt gedoceerd door Prof. Dr. R.S. Dickens. Bijzonderheden ontbreken nog.

Zuid-Afrika

Universiteit van Kaapstad. Aan het Dept. Afrikaans-Nederlands van deze Universiteit werd Prof. Dr. J. du P. Scholtz geëmeriteerd en vervangen door Prof. Dr. H. van der M. Scholtz, voordien hoogleraar aan de Universiteit van Pretoria. Aan het Dept. werd toegevoegd de Heer G. Louw, M.A.

Universiteit van Natal te Pieter-Maritzburg. In N.E.M.-5 deelden wij de benoeming tot hoogleraar mee van Dr. C.J.M. Nienaber van het Dept. Afrikaans-Nederlands van bovengenoemde Universiteit, merkten echter abusievelijk op, dat nadere bijzonderheden ons nog ontbraken. Met verontschuldigingen aan Prof. Nienaber zij het ons vergund dit verzuim hier te herstellen: Prof. C.J.M. Nienaber werd 6.8.1918 te Fauresmith, O.V.S., geboren. Hij behaalde in 1939 zijn B.A.- en in 1941 zijn M.A.-graad aan de Universiteit van Zuid-Afrika, deed 1950 zijn doctoraal examen aan de Universiteit van Amsterdam en promoveerde 1952 aan die van Pretoria. Prof. Nienaber is gehuwd met Drs. W. Nienaber-Luitingh, vroeger assistente van Prof. Dr. N.A. Donkersloot. Hij is lid van de S.A. Akademie vir Wetenskap en Kuns. Zijn publikaties liggen vooral op het gebied van de Afrikaanse literatuur, doch met M. Nienaber-Luitingh stelde hij een bloemlezing met aantekeningen en verklaringen ‘Moderne Nederlandse Gedigte’ samen.

Aan het gelijknamig Dept. werd benoemd de Heer J.D. Miles, M.A. De Heer Miles, geb. 1.8.1938 te Port Elizabeth, doceert Alg. Taalwetenschap en Afrikaanse Letterkunde. Behalve zijn magisterverhandeling en enkele boekbesprekingen heeft hij ook enige gedichten gepubliceerd en wel in ‘Standpunte’ en ‘Stigbeuel’.

Nieuwe leerkrachten aan de nieuwe Universiteit van Port Elizabeth. Gedurende het laatste jaar werden hier drie nieuwe leerkrachten aangetrokken, en wel: Prof. Dr. J.E. Loubser, geb. 4.9.1929 Edenburg (O.V.), die te Stellenbosch zijn B.A. en M.A.-graden verwierf, doch in 1961 te Groningen promoveerde, na hier vanaf 1958 gestudeerd te hebben. De Heer Loubser was achtereenvolgens journalist, onderwijzer, leraar en daarna lector Afrikaans/Nederlandse taalkunde aan het universiteitscollege te West-Kaapland. Op 25.6.'66 werd hij benoemd tot hoogleraar te Port Elizabeth. Van Prof. Loubsers Nederlandistische publikaties noemen wij: ‘Die samengestelde verbale vorm van Nederlands na Afrikaans’, Groningen 1961. Voorts werd hier benoemd de Vlaming Dr. W. Jonckheere, kort geleden gepromoveerd bij Prof. Antonissen te Grahamstad.

En ten slotte Mej. C.P. Spies, M.A. Omtrent hen ontvingen wij nog geen nadere gegevens.

Potchefstroomse Universiteit vir Christelike Hoër Onderwijs. Aan het Dept. Afrikaans-Nederlands is hier te noteren de benoeming van Drs. L. Dekker tot voor kort werkzaam aan de Universiteit van Suid-Afrika, van wie wij nog geen personalia mochten ontvangen.

Universiteit van Pretoria. Alhier vermelden wij, zoals reeds t.a.p. meegedeeld, het vertrek van het Dept. Afrikaanse, Nederlandse en Germaanse Taalkunde van Prof. Dr. H. v.d. M. Scholtz naar de Universiteit van Kaapstad. Aan dit departement verschijnt de voor ons nieuwe naam van Dr. L.C.E. Eksteen en aan het Dept. Nederlandse Letterkunde die van Mej. R. Pretorius M.A.

Universiteitscollege Wes-Kaapland. De leerstoel van Prof. Dr. J.E. Loubser (zie boven) alhier werd in juli 1966 bezet door Prof. Dr. F.F. Odendal, geb. 28.12.1926 te Knysna, K.P., die zijn B.A. en M.A. graden resp. in 1946 en 1950, en zijn doctorstitel in 1957 aan de Univ. van Stellenbosch behaalde. Het studiejaar 1952-'53 studeerde de Heer Odendal Nederlandse, Germaanse en Algemene Taalkunde aan de R.U. te Leiden. 1953-'56 was hij werkzaam aan het ‘Vaktaalbureau van de S.A. Akademie’ te Pretoria en in aug. 1956 werd hij aangesteld bij het ‘Woordeboek van die Afrikaanse Taal’, waar hij in 1962 werd bevorderd tot Assistent-Hoofdredacteur. Prof. Odendals publikaties bewegen zich voornamelijk op het gebied van de Afrikaanse, doch ook op dat van de Algemene Linguïstiek. Aan zijn Dept. Afrikaans-Nederlands werd voor kort toegevoegd de Heer H.J. Snijman, B.A. (Hons.).