Neerlandia/Nederlands van Nu. Jaargang 114

[p. 29]

Kroniek - Maatschappij

Etymologisch Woordenboek van het Nederlands voltooid

Eind 2009 verscheen het vierde en laatste deel van het EWN, het Etymologisch Woordenboek van het Nederlands. Will Pijnenburg was het die in de tweede helft van de jaren tachtig aan het Leidse Instituut voor Nederlandse Lexicologie het EWN opzette en begin 1990 het project aan Marlies Philippa overdroeg. Het project kreeg de naam Kiliaanproject, naar de 16e-eeuwse Brabantse lexicograaf Cornelius Kilianus ofte van Kiel. Marlies Philippa vormde allereerst een hoofdredactie en zocht daarvoor een Nederlander, Aad Quak, en een Vlaming, Frans Debrabandere, aan. Op 1 april 2006 werd de hoofdredactie uitgebreid met Tanneke Schoonheim en Nicoline van der Sijs. Het woordenboek is het resultaat van de medewerking van een ploeg Nederlandse en Vlaamse specialisten en lemmaschrijvers. Op 26 november werd het volledige woordenboek in Amsterdam plechtig overhandigd aan de heer Plasterk, de Nederlandse minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen. De plechtigheid werd op 10 december overgedaan in het Gentse Academiegebouw. Daar werd het woordenboek overhandigd aan Joke Schauvliege, de Vlaamse minister van Cultuur. (PD)

Het Nederlands in de grondwet

‘De Nederlandse taal wordt opgenomen in de Grondwet’, zo luidt de eerste zin van het persbericht dat op 12 februari werd uitgegeven door het Kabinet. Het ANV is heel blij met het bericht. In 2004 organiseerde het ANV een congres in Dordrecht. Doel van het congres was om een debat te starten over de verankering van de Nederlandse taal in de grondwet, de belangrijkste wet van de rechtsstaat. Verschillende hooggeleerde sprekers beaamden vanuit verschillende gezichtspunten de noodzaak van een taalartikel in de grondwet over de Nederlandse taal. Vier kamerleden die aanwezig waren op het Dordtse congres, stelden zich achter de oproep van het ANV. Zij zegden toe om binnen hun fractie te bespreken wat de mogelijkheden zijn om een artikel over de taal in de grondwet op te nemen.

In het regeerakkoord van februari 2007 stond inderdaad het voornemen van de regering om de Nederlandse taal in de grondwet te verankeren: ‘De overheid bevordert het eenvoudig en zorgvuldig gebruik van het Nederlands als bestuurstaal en cultuur- en omgangstaal en legt daartoe het Nederlands vast in de Grondwet [...]’. In 2009 werd er door verschillende kamerleden, o.m. Jan Schinkelhoek (CDA), bij het kabinet op aangedrongen dat voornemen uit te voeren.

In februari 2010 is een nieuwe belangrijke stap voorwaarts gezet. Het kabinet heeft een voorstel voor een taalartikel in de grondwet naar de Raad van State gestuurd voor advies. Daarna is nog een lange weg te gaan. Voor een wijziging in de grondwet is namelijk een tweederdemeerderheid nodig in beide kamers voor de eerstkomende verkiezingen. Eenzelfde procedure volgt dan na de verkiezingen in beide nieuw samengestelde kamers. Ook dan is een tweederdemeerderheid nodig.

Het ANV volgt het verloop van de procedure met de grootst mogelijke belangstelling. (DW)

Persbericht:

http://www.regering.nl/Actueel/
Persberichten_ministerraad/2010/
februari/12/Nederlandse_taal_wordt_verankerd_in_grondwet

De artikelen die over dit onderwerp in Neerlandia/Nederlands van Nu zijn verschenen, kunt u nalezen op www.anv.nl.

[p. 30]

Protest tegen Engelse namen van de Provinciale Hogeschool Limburg

De Vaste Commissie voor Taaltoezicht (VCT) heeft een klacht gegrond verklaard die door de Marnixring Limburg Herkenrode was ingediend tegen de Provinciale Hogeschool Limburg (PHL) omdat ze de Nederlandstalige benamingen van haar departementen heeft vervangen door Engelstalige. De PHL heeft daarmee de wetten overtreden op het gebruik van talen in bestuurszaken en het decreet dat het Nederlands oplegt als bestuurstaal in de hogescholen en universiteiten in Vlaanderen.

De VCT is een instelling die door de wetgever is opgericht om te waken over de toepassing van de op 18 juli 1966 gecoördineerde wetten op het gebruik van de talen in bestuurszaken. Zij heeft een groot moreel gezag en vervult een belangrijke signaalfunctie. Of de PHL de uitspraak ter harte neemt, zal afhangen van een eigen onderzoek. Het oordeel van de VCT heeft namelijk geen juridische legitimiteit. Ze benadrukt dat alleen de departementsnamen in het Engels staan en dat het Nederlands de taal is voor opleidingsnamen. (JB)

Symposium Europese waarden in een nieuw elan

Dat er over Europa op politiek, sociaal-economisch vlak van alles te doen is, terwijl Europa een identiteitscrisis doormaakt, zal voor iedereen duidelijk zijn. Toch heeft Europa, de bakermat van wat wij de westerse, de Atlantische beschaving noemen, van oudsher alles in huis om niet langer aan zichzelf te hoeven twijfelen. De rol van de intellectuelen, de ondernemers en de politici, kortom van de leiders van een samenleving is bepalend voor de weg die een samenleving uitgaat. Daarom is bezinning over het ‘waar komen wij van en waar gaan wij heen met onze samenleving?’ af en toe heel hard nodig. Pro Flandria brengt internationaal gerenommeerde gastsprekers bijeen die hun overtuiging komen toelichten dat Europa niet verloren is en dat weer nieuw leven kan vloeien uit Europa's oude bronnen. (JB)

Vrijdagavond 16 en zaterdag 17 april 2010 in de Warande in Brussel met medewerking van o.a. Gerard Bodifée, Ludo Abicht, Matthias Storme, Frits Bolkestein en Roger Scruton. Meer informatie: www.proflandria.be.

Positie van het Nederlands in België nog steeds niet zonder discussie

Nog steeds zijn er in België wrijvingen tussen de twee grootste taalgebieden (Nederlands en Frans). Zo is er nu een relletje over de taalexamens die kandidaat-officieren moeten afleggen. Nederlandstalige kandidaat-officieren moeten hun kennis van het Frans bewijzen, Franstalige kandidaten moeten hun kennis van het Nederlands bewijzen. Nu bekend geworden is dat weinig Franstalige kandidaten in hoge functies aangesteld worden, klaagt de voormalige minister van Defensie, André Flahaut, dat de Nederlandse examens voor Franstaligen te moeilijk zijn en dat onzinnige vragen gesteld worden (bv. over de kleding van een bisschop). Twee docenten Nederlands aan de Koninklijke Militaire school, W. Wauters en T. Stainier, weerleggen die kritiek in De Standaard van 11 februari 2010 (Taalexamens Belgisch leger). Op dezelfde bladzij protesteert Ludo Permentier tegen het woordgebruik van de Franstalige columnist Alain Berenboom, die op 9 februari 2010 in De Standaard bij herhaling de taal van de Vlamingen Vlaams genoemd had. Permentier heeft helemaal gelijk. Dat Franstaligen onder elkaar in informele gesprekken nog steeds over flamand spreken i.p.v. over néerlandais, tot daar aan toe. Maar dat Franstalige intellectuelen het op bezoek bij een Nederlandstalige Belgische krant nog steeds niet kunnen laten om onze taal Vlaams te noemen, dat zegt veel over een vandaag in Franstalig België nog steeds levend negatief sentiment tegenover de taal van Vlaanderen (en Nederland). Permentier schrijft dan ook terecht: ‘Stel u voor dat een columnist uit Vlaanderen in een Franstalige krant zou schrijven dat onze hoofdstad tweetalig is: Nederlands en Waals. Wat een verontwaardiging zou dat niet teweegbrengen.’ (PD)