ANV-Nieuws
Mechelen 2005, een beknopt verslag
Het is de doelstelling van de afdeling steeds geweest om naast de deelname aan het leven en de actie van het internationale ANV, ook ter plaatse een aantal activiteiten in te richten. Het is duidelijk dat samenwerking met gelijkgerichte verenigingen zich opdringt.
In april werd Jozef De Witte, directeur van het Centrum voor racismebestrijding en gelijke kansen, ontvangen voor een tweegesprek. Door belet van de andere genodigde werd het een voordracht met een geanimeerde discussie. De Witte ging uit van een brede cultuurdefinitie, waarin nieuwkomers en ingezetenen evengoed thuishoren. Geen wij-zij-opstelling dus. Nadrukkelijk gaf hij aan dat zijn overheidsdienst vooral licht ziet in overleg en bemiddeling in het maatschappelijk veld en binnen de opgelegde bevoegdheidsomschrijving. De trits assimilatie-accommodatie-integratie vulde hij in door te wijzen op de plicht tot assimilatie, die voor elke burger onverkort geldt inzake de rechtsorde en al haar regels op elk maatschappelijk niveau. Voorts was hij het ermee eens dat het aanleren van de landstaal, in Vlaanderen het Nederlands, een hoge voorrang verdiende. Wel ging hij niet zover dit te koppelen aan het systeem van sociale voordelen.
In juni was een culturele uitstap naar Antwerpen gepland. Een kerngroep bezocht de woning van Nikolaas Rockox (Roosendaal 1640), die achtmaal burgemeester van Antwerpen was. Samen met zijn vriend en beschermeling P.P. Rubens ambieerde hij van Antwerpen een Europese barokstad te maken. Een mooie beeldband rond de scheiding van de Nederlanden rondde de gidsbeurt af. Na een etentje in de Foyer van de Bourlaschouwburg ging de tocht naar het Letterenhuis, zoals het Archief en Museum van het Vlaams Cultuurleven nu heet. Dit centrale archief- en documentatiecentrum heeft met deze naamswijziging meteen zeer eerlijk aangegeven dat het een beperkte opdracht nastreeft, in overeenstemming met de subsidieverlener: de beperking tot het zogeheten Vlaams literair erfgoed sinds het einde van de achttiende eeuw. De nieuwe museale opstelling is zeer aantrekkelijk, zowel door de presentatie, de afwisseling van objecten, de mogelijk gemaakte activiteit van de bezoeker en het werken met tegenstellingen bij het voorstellen van de tijdperken. Op de tijdband aan de muur vindt de bezoeker alle grote namen terug, in hun maatschappelijk verband. Ze worden ook in verband gebracht met de namen van grote letterkundigen buitengaats. Jammer genoeg is de relatie met de Letteren boven de Moerdijk nauwelijks een punt geweest. En dat terwijl het grote deel ervan in Amsterdam een uitgever vond ...
Om toelichting gevraagd antwoorden de verantwoordelijken dat dit een keuze is en dat het Letterenhuis in Nederland niet vriendelijker is voor het Zuiden. De schande van het klein-Vlaams denken dat ons thans wel eens parten speelt.
Eind september was Mechelen in vrouwenhanden een grote trekpleister. Op weg gezet door ereambassadeur Th. Lansloot bezochten leden van de afdeling Mechelen samen met de pas opgerichte afdeling Antwerpen de tentoonstelling over de leefwereld van Margareta van York en Margareta van Oostenrijk. Dankzij hen was Mechelen in de Nederlanden tot 1530 een halve eeuw het kerngebied en voor veel ‘schoon volk’ een trekpleister. Een aanzienlijk deel van het toenmalige Mechelen is in gerestaureerde vorm en mits wat verbeelding nog te zien. Historicus en Mechelenkenner P. De Greef stelde het aan zijn ANV-gevolg voor.
De in december geplande uiteenzetting over de internationale uitstraling van het denken van Edward Schillebeeckx (91) kon niet plaatsvinden wegens ziekte van de aangezochte spreker. Het blijft een belangrijk thema. Ter vervanging werd in de ban van de figuur van meester Visser even gedacht aan een bezoek aan de tentoonstelling over Emilie Fresco, een joodse vrouw (1914-2005) uit Den Haag, die tijdens de Tweede Wereldoorlog op vlucht uitgeleverd werd aan de Duitse diensten in Brussel en zo in Mechelen belandde. Ze ontsnapte daar aan het transport naar de kampen, dook onder bij de familie Regout in het Naamse ommeland. Dezelfde naam als die van de Nederlandse jezuïet die de Nederlandse kerk (RKK) wees op het gevaar van het nazisme, en die in een kamp stierf. Na de oorlog zal Emilie Fresco als zuster Andrea directrice worden van het rustoord van de zusters van O.L.V.-Waver bij Mechelen. Een leven waarin vele draden van de recente geschiedenis merkwaardig samenkomen. Jammer genoeg was de cultuurzender Klara ons die avond voor.
Uiteraard staan we graag even stil bij de specifiek Mechelse bijdrage tot het algemene leven van onze vereniging. In het kader van een halve eeuw Visser-Neerlandiaprijzen, vaak aan Vlamingen uitgereikt, werd ook een feestelijke herdenking in het Zuiden, in het Vlaams parlement opgezet. Een van de dragende krachten was Mechels bestuurslid A. Jongbloet-Stoop. Voorts ging van Mechelen veel aandacht uit naar de leerstoel De Nederlanden in de Wereld aan de VUB, die door het ANV tot stand gebracht werd. In maart houdt de titularis, professor R. Fagel, de derde lezingenreeks rond de migratie en de Nederlanden in de Renaissancetijd. (MC)