Neerlandia. Jaargang 99

Nationaliteit en nationalisme

In zijn recent verschenen boek ‘Nationaliteit en nationalisme. Bron van integratie en nationalisme’ geeft S.W. Couwenberg een helder beeld van nationaliteit en nationalisme als overheersende strijdpunten van de twintigste eeuw. Hij brengt voor de perioden 1870-1918, het interbellum en 1945-1994 de verschijningsvormen in kaart en geeft een kritische evaluatie. Het geheel is nogal beschrijvend van aard en daardoor wat breedvoerig weergegeven. De polemiek gaat soms ten onder in een wat defensieve benadering. Hij heeft als geen ander begrepen, dat de ontkenning van nationalisme en ook van tribalisme de bestuurders de mogelijkheid ontneemt deze op vreedzame wijze te integreren in een groter geheel en het niet te laten verworden tot fundamentalistisch nationalisme doortrokken van vreemdelingen-

[p. 38]

haat. Wie de perikelen in het voormalige Joegoslavië volgt en de onmacht ziet van de betrokken mogendheden om tot een vreedzame oplossing te komen, zal vaststellen dat er een wezenlijke misvatting is over het wezen en de kracht van het nationale vraagstuk en dat ontkenning daarvan ernstige gevolgen kan hebben (WS).

S.W. Couwenberg, Nationaliteit en nationalisme Bron van integratie en desintegratie, Sdu-Uitgeverij, Den Haag, 1994, prijs f 29,90.

ISBN 90 12 06707 3