‘Lekkerleeslys’
Toen een tweetal jaren geleden het oud-parlementslid Albert Nothnagel benoemd werd tot ambassadeur van Zuid-Afrika in Nederland kon hij niet vermoeden dat twee belangrijke zaken zijn aandacht zouden gaan opeisen.
Allereerst is daar natuurlijk het baanbrekende bezoek van de Zuid-afrikaanse president aan Nederland in oktober 1990 (zie Neerlandia 1990-5) en op de tweede plaats de belangstelling voor Nederlands-Afrikaanse taalvergelijking die de ambassadeur gegrepen heeft. Tijdens zijn gesprekken met Nederlanders noteert Nothnagel naarstig elk(e) woord of uitdrukking die hij doorgaans heel goed verstaat en begrijpt, maar die in het Afrikaans onbekend is of niet of weinig gebruikt wordt.
Omgekeerd zijn er ook talloze Afrikaanse woorden en uitdrukkingen die wij Nederlanders en Vlamingen dikwijls wel begrijpen, maar die toch niet in de Lage Landen worden gebruikt. Met behulp van een tekstverwerker verzamelde de heer Nothnagel ruim 2000 woorden die werden gebundeld tot de ‘Lekkerleeslys’, een Afrikaans-Nederlandse woordenlijst 1990, uitgegeven bij Stubeg, Postbus 172, 9600 AD Hoogezand, prijs fl. 14,85.
In het voorwoord schrijft de auteur:
Hierdie woordelys het te make met twee familielede wat baie in gemeen het en tog deur die geskiedenis ver van mekaar verwyderd geraak het - die taal Afrikaans (Zuidafrikaans genoemd in Nederlands) en die taal Nederlands.
Die doel is om opnuut aan Nederlanders iets te vertel oor hulle Afrikaanse familielid aan die suidpunt van Afrika. Interessante en eiendomlike woorde in die Afrikaanse taal word behandel. Dit vertel aan Nederlanders iets oor 'n taal, wat ten spyte van 'n eie wesensaard, tog baie bekend is.
Die doel is ook om belangstelling vir die Afrikaanse taal by Nederlanders aan te wakker. Daardeur hoop ons om die gesprek oor die verwantskap tussen Afrikaans en Nederlands aan te moedig.
Natuurlik is dit nie die eerste lys van sy soort nie en hopelik ook nie die laatste nie. Dit is egter nuut en sluit meer as 2000 woorde in wat hedendaags in die Afrikaanse taal gebruik word.
Taal is soos die mens, lewend en veranderend, 'n proses van kom en gaan. So is dit ook met woorde - dit leef en verander in die volksmond. Dit blyk duidelik uit hierdie lys.
Die woordelys gee nie voor om 'n wetenskaplike vaktaalwoordeboek te wees nie. Woordeboekmaak is vir die gesoute vakmanne. Hierdie woordelys maak nie aanspraak op daardie kwaliteite nie.
Uit my eie ervaring en die van talie Suid-Afrikaners in Nederland, is die gedagte gebore om hierdie woordelys saam te stel en te publiseer.
Die woordelys het tot stand gekom met die hulp van tientalle belangstellendes en medewerkers. By name is dank verskuldig aan Miesje en Jeannette Pols wat die Nederlands versorg het.