Hanzedagen in Keulen en Hamburg
In 1980 begon Zwolle met het organiseren van een zgn. ‘Hanzedagvaart’ waarmee men beoogde de oude Hanzegedachte tot nieuw leven te wekken (Vgl. mijn artikel ‘De Hanze: Bloei en ondergang’, in Neerlandia 1980/4). Er waren toen in Zwolle verschillende manifestaties op historisch, cultureel en economisch gebied waaraan een groot aantal voormalige Hanzesteden uit Nederland en de Duitse Bondsrepubliek deelnamen. Het initiatief van Zwolle sloeg onmiddellijk aan. Verschillende Duitse steden boden aan in de jaren tachtig de organisatie van een Hanzedag op zich te nemen. Deze Hanzedagen in de Bondsrepubliek zijn zonder uitzondering een groot succes geworden. De meeste Nederlandse Hanzesteden namen er aan deel: m.n. Arnhem, Bolsward, Deventer, Elburg, Groningen, Hasselt, Hattem, Kampen, Nijmegen, Oldenzaal, Ommen, Roermond, Tiel, Zutphen en Zwolle. Achtereenvolgens waren de volgende steden gastvrouw voor de jaarlijkse Hanze-manifestatie: Dortmund, Lübeck, Neuss, Brunswijk (Braunschweig), Duisburg, Visby (Zweden) en dit jaar Keulen. Gezien het succes van de Hanzedagen is het onbegrijpelijk dat hieraan in de Nederlandse landelijke pers vrijwel geen aandacht is besteed. Dit is des te merkwaardiger omdat iedereen, met het magische jaar 1992 in het vooruitzicht, spreekt over de zo noodzakelijke culturele en economische samenwerking binnen Europa. Uiteenlopende problemen van oude steden komen op de Hanzedagen ter sprake: de binnensteden, verkeer en toerisme, milieu, monumentenzorg, musea en allerlei economische problemen. In 1988 herbergde Keulen de Hanzeaten binnen zijn muren. Aan deze achtste Hanzedag namen 96 steden deel uit Nederland, België, de Bondsrepubliek, de DDR, Zweden, Noorwegen, Finland, Polen, Italië, Engeland en ook de Sovjetunie, waar Novgorod één van de belangrijkste Hanzesteden vormde. Uit België waren nu voor het eerst Brugge en Antwerpen vertegenwoordigd.
Keulen heeft altijd een belangrijke rol in de Hanze gespeeld. Hier werd in 1367 door de Keulse Confederatie de oorlog verklaard aan de koning van Denemarken, die de belangen van de Hanze in het Oostzeegebied bedreigde. De strijd met Denemarken eindigde met een glansrijke overwinning voor de verbonden Hanzesteden. Vele problemen, die nu aan de orde komen, werden reeds toen op de Hanzedagen besproken: de kwestie van het lidmaatschap, van produktie en handelsprivileges, van concurrentieproblemen en economische en politieke invloed. In de zestiende eeuw was het een Keulse ondernemer Heinrich Sudermann, die het initiatief nam om het Hanzekantoor van Brugge naar Antwerpen te verplaatsen. In de Scheldestad verrees een prachtig Hanzegebouw, dat gelijktijdig als woning voor de Hanzekooplieden en als handels- en opslagruimte diende.
In Keulen werd in september 1988 op de ‘Alter Markt’ een Hanzemarkt georganiseerd, waar zich 70 Hanzesteden met typische produkten en informatiemateriaal presenteerden. Hier kon men ook folkloristische groepen uit de Hanzesteden zien. Voorts waren er verschillende lezingen over de Hanze Vroeger en nu. Men kon concerten en musea bezoeken en er was een tentoonstelling ‘Museumsplakate der Hansestädte’. In zijn speech bij de opening van de Hanzevergadering zei de burgemeester van Lübeck (‘de moeder van de Hanzesteden’) Michael Bouteiller:,,... Hier sind die Städte aufgerufen, die in Ost und West stets Leidtragende kriegerischer Auseinandersetzungen waren. Die Hansestädte bildeten bereits im Mittelalter eine im wesentlichen friedliche Allianz. Aus dieser Zeit ist uns der Spruch überliefert ‘Lasset uns tagen - also verhandeln - denn das Fähnlein ist leicht in die Stange gebunden, aber schwer wieder abzunehmen...’
Prof. dr. Hugo Borger, directeur van de musea in Keulen, hield een interessante rede over ‘Museum und Tourismus’. Keulen telt verschillende belangrijke musea zoals het ‘Museum für angewandte Kunst’, het ‘Museum für Ostasiatische Kunst’ en het ‘Museum für Völkerkunde’.
Keulen heeft bij gelegenheid van de achtste Hanzevergadering een fraai boekje uitgegeven ‘Reiseziele Hansestädte. Kleiner Reisebrevier’ waarin alle Hanzesteden hun plaats vonden met vermelding van toeristische en