[Nummer 1]
Neerlandia negentig jaar
Met dit nummer begint Neerlandia zijn negentigste jaargang.
Het tijdschrift werd gesticht door Hippoliet Meert, als orgaan van het Algemeen Nederlands Verbond. Het eerste nummer verscheen op 1 juli 1896.
Alvorens het in 1970 zijn huidige vorm verkreeg, heeft Neerlandia in die negentig jaar vele gedaanten gekend.
Het is tevens een klankbord geweest van het wel en wee van het Algemeen Nederlands Verbond, en van de ontwikkeling van zijn gedachtenwereld.
Sinds Lodewijk de Raet in Neerlandia (1904) zijn ideeën uiteenzette over de onverbrekelijke samenhang van economische ontwikkeling, culturele ontvoogding en volwaardig onderwijs in de moedertaal, is Neerlandia steeds een trouwe afspiegeling geweest van de wisselende verhoudingen tussen ‘Noord en Zuid en overzee’, zoals die mede bepaald werden door de evolutie van de Vlaamse Beweging, de brutale schokken van de twee wereldoorlogen, de tweespalt veroorzaakt door de radicalisering in de dertiger jaren, de dekolonisatie, Benelux en de Europese integratie, de moeizame Belgische staatshervorming.
In het recente verleden werd in Neerlandia sinds 1973 de campagne gevoerd ‘een nieuwe aanpak voor een versnelde integratie’ die zou leiden tot de Nederlandse Taalunie.
Neerlandia was eveneens de spreekbuis voor de herleving van de Nederlandse congressen en de oprichting van een bestendig secretariaat voor de integratie op de vele gebieden van maatschappelijk leven die buiten de bevoegdheid van de Taalunie vallen.
Redenen genoeg om in de loop van dit jaar terug te blikken op negentig jaar Neerlandia. De redactie neemt zich voor dit te doen in een speciaal nummer, dat in voorbereiding is.
Maar zelfs een negentigjarig tijdschrift kan zijn reden van bestaan niet alleen uit zijn verleden putten; het moet bestendig een bestaansreden vinden in de samenleving waaruit en waarvoor het bestaat.
Het A.N.V. en de redactie van Neerlandia dragen hier een zware verantwoordelijkheid.
Het volstaat niet een oude, eerbiedwaardige traditie voort te zetten. Er moeten nieuwe ideeën en perspectieven ontworpen worden in een zich steeds vernieuwend maatschappelijk leven. Geboren in de tijd van de taalromantiek, moet Neerlandia vandaag de taal van deze tijd spreken, die past in de hedendaagse Nederlandse en Europese werkelijkheden.