Neerlandia. Jaargang 73

[p. 205]

Vlaamse auteur Stijn Streuvels overleden

Stijn Streuvels, één der grootste schrijvers is aan Vlaanderen ontvallen.

Hij werd als Frank Lateur in het gehucht Heule bij Kortrijk op 4 oktober 1871 geboren. Na de lagere school hielp hij zijn moeder in het dorpje Avelghem in de pasteibakkerij. Zij was een zuster van de priester-dichter Guido Gezelle.

Na zijn huwelijk woonde Stijn Streuvels in ‘Het Lijsternest’ in Ingooigem, waar hij tot zijn dood bleef. Dorpsgenoot was o.a. Hugo Verriest.

Reeds in 1899 verscheen Lenteleven, daarna Zomerland (1900), Zonnetij (1900), Dodendans (1901), Dagen (1902), Langs de wegen (1903), Minnehandel (1904), Dorpsgeheimen (1904), Openlucht (1905), Stille avonden (1905), 't Uitzicht der Dingen (1906), De Vlaschaard (1907), Najaar (1909), Het Kerstkind (1911), Het glorierijke licht (1912), Dorpslucht 1914), De Bomen (1919), Sint Jan (1919), Genoveva van Brabant (1919), Prutske (1922), Land en Leven in Vlaanderen (1923), Herinneringen uit het Verleden (1925) enz.. Zijn meesterwerk is wel de Vlaschaard, waarmee hij zich een vaste plaats in de Nederlandse letterkunde en op de Nederlandse scholen verschafte.

Stijn stond duidelijk onder invloed van Tolstoi en Maxim Gorki. Zijn taal was het Westvlaams dialekt, fris uit de bron geput, en met de eigen, heldere kijk op mensen en dingen rondom hem. Vooral de kinderpsychologie begreep hij meesterlijk en de teerheid van het idyllische wist hij met een bijzondere bekoring weer te geven.

De 90ste verjaardag in 1961 bracht Streuvels weer voor het voetlicht. Zowel in Noord- als in Zuid-Nederland werd in dag- en weekbladen, door de radio en televisie daaraan grote aandacht geschonken.

De Belgische koning verleende hem de hoogste onderscheiding, het Grootlint van de Leopoldsorde.

[p. 206]

Bij die gelegenheid bracht ook het Algemeen Nederlands Verbond de jubilaris hulde, niet alleen voor het werk van de nestor der Vlaamse schrijvers, dat zeker voor een groot deel zal bewaard blijven in de schatkamer der Nederlandse Letteren, maar ook voor de grote belangstelling, die hij altijd is blijven tonen voor Frans-Vlaanderen, door hem als ‘de Westhoek’ aangeduid, waar het verleden wordt levend gehouden in taal, gebruiken, geaardheid en raseigenschappen.

Zijn schrijverstalent werd reeds in 1907 zodanig gewaardeerd, dat hem het lidmaatschap van de Vlaamse Akademie werd aangeboden.

Begin juli 1967 werd hij tijdens een openluchtvergadering in de tuin van kasteel Beauvoorde te Wulveringen gehuldigd, omdat hij zestig jaar lid was van de Akademie. Er was o.a. een huldetelegram van Koning Boudewijn. Prof. Aerts hield de feestrede, waarin hij Streuvels de laatste en grootste vertegenwoordiger van de ‘Beweging der Negentigers’ noemde. Het werk van Streuvels - aldus prof. Aerts - valt voor onze ogen uiteen in twee werelden: die van de historiciteit met haar eigen taal en stijl, stof en inkleding en die van de mythe, die er geleidelijk sterker uit opdaagt en waarin we de oergegevens ontdekken van onze menselijke existentie in hun wezenlijke samenhang met hun menselijke onoplosbare zin.

Behalve de hierboven reeds genoemde onderscheidingen kon het werk van Streuvels bogen op nog vele andere: eredoctoraten en staatsprijzen. In het bijzonder noemen wij de ‘Grote Prijs der Nederlandse Letterkunde’ en vooral zijn kandidaatstelling voor de Nobelprijs voor literatuur.

Tenslotte noemen wij de jonge Vlaamse schrijver Hedwig Speliers, die een boek aan Streuvels wijdde, getiteld: ‘Omtrent Streuvels’ met de ondertitel: ‘Het einde van een mythe’, waarin hij de schrijver en diens werk in de ware proportie met grote toewijding en bewondering vastlegt.