Neerlandia. Jaargang 73

[p. 200]

Mededelingen

Naar een Internationaal Association of Netherlandic Studies

De ‘Werkcommissie van Hoogleraren en Lectoren in de Nederlandistiek aan buitenlandse Universiteiten’ die gevestigd is in Den Haag, heeft aan de 217 in het buitenland werkzame docenten in de Nederlandse taal- en letterkunde, wier belangen zij sedert haar oprichting in 1961 behartigt en die zij bijstaat in hun taak ter verspreiding van de Nederlandse taal en cultuur aan buitenlandse universiteiten, een plan voorgelegd tot oprichting van een ‘Internationale vereniging voor Nederlandistiek’, voor het buitenland: ‘International Association of Netherlandic Studies’ genaamd.

De opdracht daartoe kreeg de Werkcommissie in 1967 van de hoogleraren en lectoren in de Nederlandistiek uit de Europese en buiten-Europese landen die toen in Den Haag bij elkaar waren gekomen voor een vierdaags Colloquium. Deze internationale congressen worden sedert 1961 om de drie jaar gehouden, afwisselend in Den Haag en Brussel. Zij worden ook steeds door binnenlandse hoogleraren in de Nederlandistiek bijgewoond.

De oprichting van de vereniging mag in de nabije toekomst tegemoet worden gezien. Nu reeds kan worden gezegd dat de initiatiefnemers beogen door een bundeling van krachten de doelstellingen van de Werkcommissie nog beter tot het buitenland te laten doordringen. In de eerste plaats wordt ernaar gestreefd het Nederlands als object van universitaire studie, taalkundig, literair en cultuurhistorisch, in het buitenland de status van volwaardigheid te geven waarop het krachtens zijn historische en actuele positie recht heeft. Verder beoogt dit initiatief de door de Werkcommissie reeds op zo ruime schaal aangevatte taak voort te zetten en te intensifiëren om aan diegenen die met het onderwijs van de Nederlandistiek in het buitenland zijn belast, alle mogelijke wetenschappelijke, didactische en organisatorische steun te verlenen, opdat zij naar behoren de hoge eisen aan hun wetenschappelijke en culturele opdracht gesteld, zouden kunnen vervullen.

De ‘International Association of Netherlandic Studies’ zal door een aantal specifieke activiteiten, o.m. een Engelstalige periodieke publikatie betreffende de Nederlandistiek, de aandacht van vakgenoten in verwante gebieden (Duits, Engels, algemene taalkunde en comparatisme) op het Nederlands vestigen.

Onder de initiatieven van de WeCo die zij zal voortzetten, mag worden vermeld: de periodieke uitgave van een lijst met de namen en adressen van de op de vijf continenten werkzame hoogleraren en lectoren in de Nederlandse taal, letterkunde, geschiedenis en beschavingsgeschiedenis; de periodieke uitgave van een bulletin ‘Neerlandica extra Muros’ dat aan alle geïnteresseerde instanties in binnen- en buitenland wordt gestuurd; de publikatie van een voor een historisch perspectief van de studie van het Nederlands in internationaal verband hoogst belangrijk overzicht als het 243 blz. tellende boek ‘De Nederlandistiek in het Buitenland’; de verspreiding aan alle buitenlandse germanistische instituten van een door prof. dr. K. Heeroma en prof. dr. W. Thys geschreven en in het Duits, Engels, Frans en Spaans vertaalde brochure over de positie van het Nederlands in internationaal verband,

[p. 201]

de samenstelling van reizende tentoonstellingen over de Nederlandse literatuur voor buitenlandse universiteiten; de ondersteuning van de uitgave van buitenlandse studies over de Nederlandse taal- en letterkunde, enz..

De ‘Werkcommissie van Hoogleraren en Lectoren in de Nederlandistiek aan buitenlandse Universiteiten’, waarvan het secretariaat gevestigd is per adres de ‘Netherlands Universities Foundation for International Coöperation’ (NUFFIC) in Het Oude Hof in Den Haag, is uit een Belgisch-Nederlands initiatief ontstaan en beoogt ook met de oprichting van een ‘Internationale Vereniging voor Nederlandistiek’, de Nederlands-Belgische samenwerking op dit gebied te coördineren in een internationaal kader.

Werkgroep voor de documentatie der Nederlandse Letteren

G. Borgers, secretaris

Op initiatief van dr. D. Grosheide, bibliothecaris van de Universiteitsbibliotheek te Utrecht en ter realisering van de wensen die sedert 1955 door de Sectie Bibliotheekwezen en sedert 1961 ook door de Sectie Letteren van de Algemene Conferentie der Nederlandse Letteren zijn geuit, is op 26 oktober 1967 met instemming van genoemde Conferentie de Werkgroep voor de documentatie der Nederlandse Letteren met haar werkzaamheden begonnen. De Werkgroep heeft haar zetel in het Letterkundig Museum te Den Haag en het Archief en Museum voor het Vlaamse Cultuurleven te Antwerpen en stelt zich ten doel de documentatie over de Nederlandse letteren voor zover daar, naast de reeds bestaande publikaties, behoefte aan bestaat, te stimuleren, te coördineren of te organiseren.

Tot nu toe zijn de volgende instellingen in de werkgroep vertegenwoordigd: de letterkundige musea te Antwerpen en Den Haag, de Koninklijke bibliotheken te Brussel en Den Haag, de universiteitsbibliotheek te Amsterdam en Utrecht, de instituten voor Neerlandistiek te Amsterdam, Leiden en Utrecht, de Centrale Vereniging voor Openbare Bibliotheken, de Vlaamse Vereniging van Bibliotheek- en Archiefpersoneel, de Conferentie der Nederlandse Letteren, de Stichting voor Vertalingen, de Werkcommissie docenten Neerlandistiek aan buitenlandse universiteiten en de Maatschappij der Nederlandse letterkunde. Mochten in Nederland of België nog andere instellingen dan wel particulieren zijn, die zich op een of andere wijze met documentatiewerk betreffende de Nederlandse letteren bezig houden, dan zou de Werkgroep het buitengewoon op prijsstellen als contact met haar werd opgenomen ter wille van een effectieve coördinatie.

In 1968 en 1969 werden de volgende projekten ter hand genomen:

a. De vermenigvuldiging van recensies uit dag- en weekbladen, uitsluitend ten behoeve van openbare bibliotheken en Nederlandse instituten. Door samenwerking van het Letterkundig Museum en de Centrale Vereniging voor Openbare Bibliotheken kon dit projekt sedert mei 1968 ten uitvoer worden gebracht wat betreft de recensies in Nederlandse bladen. Van oktober 1969 af zullen ook de recensies uit Belgische bladen hierbij worden opgenomen.

b. De bibliografie der vertalingen uit het Nederlands. Door samenwerking van de Koninklijke Bibliotheken en de bibliograaf van de Stichting voor Vertalingen kon met de uitvoering van dit projekt reeds een begin worden gemaakt.

Eind 1970 zal de eerste bibliografie over het jaar 1968 verschijnen, die ver-

[p. 202]

volgens jaarlijks wordt voortgezet en om de vijf jaar door een cumulatieve uitgave zal worden vervangen. Voordien staan de verzamelde gegevens ter beschikking van ieder die ze in hun geheel of gedeeltelijk wenst te publiceren, van welke mogelijkheid het tijdschrift Ons Erfdeel reeds gebruik maakt. Deze bibliografie heeft alleen betrekking op boekuitgaven. De beschrijving der vertalingen die in tijdschriften zijn gepubliceerd is in voorbereiding. Ook zal er naar gestreefd worden het hiaat op te vullen tussen de Bibliografia Neerlandica, samengesteld door A.M.P. Mollema en P.M. Morel (Den Haag, 1962), die tot 1958 loopt en de eerste jaarlijkse bibliografie over 1968.

c. De kritisch-analytische bibliografie der bijdragen aan letterkundige en taalkundige tijdschriften en aan essaybundels.

Aan dit projekt bestaat bij allen die zich met de studie der Nederlandse letteren bezighouden, een grote behoefte (zie b.v.A.L. Sötemann, Bibliografie en Neerlandistiek, De Nieuwe Taalgids, jrg. 62, nr. 1, Groningen, 1969, blz. 41-46). De Werkgroep streeft er naar dat deze werkzaamheden aan een of twee afzonderlijke bureaus, die eventueel in de beide letterkundige musea kunnen worden ondergebracht, worden opgedragen, en wel op zodanige wijze dat hierbij de continuïteit èn de professionele aanpak gegarandeerd zijn. Op korte termijn zal een programma zowel voor een van 1970 af lopende als voor een retrospectieve bibliografie worden opgesteld. Intussen wordt reeds intensief aan een lopende bibliografie van tijdschriften gewerkt door de Afdeling Moderne Nederlandse Letterkunde van de Universiteit te Leiden (zie: Ronald Spoor en Pim de Vroomen, Dokumentatie moderne Nederlandse letterkunde, een proefneming, De Nieuwe Taalgids, jrg. 62, nr. 4, Groningen, 1969, blz. 291-293).

Deze - en eventueel ook elders ter hand genomen - activiteiten betekenen een grote steun voor een op te richten bibliografisch bureau, dat de werkzaamheden kan aanvullen en de organisatie op zich kan nemen van een ‘landelijke werkverdeling ten aanzien van het materiaal dat zich hoger en hoger opstapelt’, zoals Spoor en De Vroomen in genoemd artikel schrijven.

d. Ten slotte besteedt de Werkgroep nog aandacht aan enkele kleinere projekten die door een van de vertegenwoordigde instanties of door eigen subcommissies ten uitvoer zijn of zullen worden gebracht. Hiertoe behoren o.m. een Gids voor de studie der Nederlandse taal- en letterkunde (binnenkort verschijnt reeds een Gids voor de studie der Nederlandse letterkunde, samengesteld door het Instituut voor Neerlandistiek te Amsterdam), een Literatuurlijst voor de docenten Nederlands aan buitenlandse universiteiten en een Centrale inventarisatie van schrijverscorrespondenties.

Het hoofddoel van deze korte uiteenzetting is zoveel mogelijk bekendheid te geven aan de activiteiten van de overkoepelende Werkgroep voor de Documentatie der Nederlandse Letteren, teneinde met ieder in contact te komen die ook binnen het terrein van deze documentatie werkzaam is. De Werkgroep, waarvan het secretariaat is gevestigd in het Letterkundig Museum, Juffrouw Idastraat 11, Den Haag en in het A.M.V.C., Minderbroedersstraat 22, Antwerpen, is zeer erkentelijk voor mededelingen, hetzij over gekoesterde wensen op het gebied van de documentatie der Nederlandse letteren, hetzij over activiteiten op dit terrein die haar nog niet bekend zijn. Op deze wijze hoopt de Werkgroep te voorkomen dat er dubbel werk verricht wordt en te bereiken dat een ontstellende achterstand zo efficiënt mogelijk wordt weggewerkt.