Neerlandia. Jaargang 72

[p. 93]

Publikaties

Boeken

‘Mijn vrienden in Amsterdam’, begincursus Nederlands voor jonge Duitsers, door A. Piechorowski. 2 delen plus 2 ‘Lehrerhefte’. Uitgeverij ‘Stabo’, Delden; 2de verbeterde druk 1966.

Met deze boeken zijn wij in het Duitse taalgebied eindelijk een echt schoolboek voor het leren van de Nederlandse taal rijk. Het ware te wensen dat alle verdere schoolboeken voor Nederlands een soortgelijke kwaliteit vertoonden, want Piechorowski legt een werkje op tafel dat helemaal aangepast is aan het voorstellingsvermogen en de interessesfeer van kinderen tussen de 10 en 15/16 jaar. Ondanks deze beperking speelt hij het klaar, een taalniveau te handhaven dat steeds een beschaafd Nederlands oplevert, zonder ooit gekunsteld of plat te worden.

De leerboekjes zijn tegelijk werkboekjes, die de leerling stimuleren, door het invullen van antwoorden, van ontbrekende zinsdelen en zelfs door het tekenen van b.v. verkeerssituaties, te bewijzen dat hij echt iets geleerd heeft. De oefenreeksen (‘pattern drill’) tonen aan hoe goed de schrijver op de hoogte is van de moderne structurele taalwetenschap en haar toepassing in het onderwijs.

Grammatica en idiomatiek blijven altijd nauw verbonden met het stuk tekst dat eraan voorafgaat. De inductieve methode krijgt daardoor als vanzelf de dominerende plaats die zij op school hoort in te nemen. De woordenschat is volgens frekwentiewaarden gekozen en wordt in porties toegediend, die telkens door een voor kinderen interessante situatie onderling verbonden zijn.

Vooral in het tweede boekje geven de teksten aardig veel inzicht in belangrijke facetten van de Nederlandse samenleving. Een bijzondere lof verdient de keuze die de schrijver uit Nederlandse verzen gemaakt heeft; zonder het te merken wordt de jonge leerling via kinderrijmpjes al gauw naar enkele hoogtepunten van eenvoudige dichtkunst geleid.

De ‘Lehrerhefte’ bieden tal van waardevolle suggesties; zij volgen nauwgezet de gang van de leerlingenboekjes en zijn bijzonder welkom, omdat de methodiek van het vak Nederlands in het Duitse taalgebied nog over geen enkel ander materiaal beschikt.

Misschien kan het prachtige werkje nog verbeterd worden door aan het Belgische gedeelte van het Nederlandse taalgebied meer aandacht te besteden. Ook zouden een eenvoudig kaartje van het hele Nederlandse taalgebied en misschien een paar

[p. 94]

woorden over de juiste verhouding tussen Nederlands en Duits goed op hun plaats zijn.

Jammer dat er tot nu toe zo weinig Duitse lagere scholen zijn waar Nederlands wordt gegeven. Bij het Duitse VHMO begint het keuzevak Nederlands pas in de vier hoogste klassen, als de leerlingen reeds te groot zijn voor ‘Mijn vrienden in Amsterdam’. Maar voor Duitse scholen binnen het Nederlands taalgebied is het werkje van Piechorowski een ware vondst.

Als ik, in de loop van dit jaar, met een cursus Nederlands aan de Duitse afdeling van de Internationale School te Brunssum (L.) begin, zal ik er dankbaar gebruik van maken.

Brunssum (L.).

Hans Combecher.

Van de Sticusa te Amsterdam ontvingen wij een boekwerkje, getiteld: Zaken, zending en bezinning, geschreven door Albert Helman. Uitgave van C. Kersten & Co. n.v. te Paramaribo (Suriname), 1968.

Voorts ontvingen wij:

van het N.C.C. te Amersfoort ‘Eenheid en Eigenheid’, verslag van de studieconferentie ‘Cultureel werk - Maatschappelijk werk’, georganiseerd door het N.C.C., N.R.M.W., N.J.G. en N.O.G.C. op 12 en 13 oktober 1966.

De sociaal-ekonomische werkgroep van de Volksunie. Sociaal-ekonomisch ontwikkelingsplan voor Vlaanderen 1966-1976. Uitgave 1967.

Drs. M. Coppieters. Universitaire ekspansie voor of tegen Vlaanderen? Kerk en Staat in het geding. Brochure, uitgegeven door ‘Vlaamse Vrienden van de Westhoek’, Maskenslaan 33, De Panne, 52 bl.. Prijs 1 exempl. 30 fr., 4 exempl. 100 fr., 10 exempl. 200 fr..

Tijdschriften

‘De Post van Holland’ 40e jaargang, no. 3, maart 1968.

Niet minder dan drie kwart van dit nummer is ingeruimd voor Vlaanderen. Een uitnemend idee op deze manier Vlaanderen dichter te brengen bij de Nederlanders in Duitsland.

De heer De Deurwaerder, lid van de redactie van ‘Neerlandia’, schreef een artikel over: Honderdveertig jaar Vlaamse Beweging; een tweede bijdrage maakt gepaste reclame voor ‘Ons Erfdeel’, het blad van Jozef Deleu, zouden we kunnen zeggen; Over het Vlaamse volkskarakter vertelt de heer André Demedts en aan wie had men dat beter kunnen toevertrouwen!; Frans-Vlaanderen wordt gepresenteerd door André Lammertyn, geen onbekende onder de medewerkers aan ‘Neerlandia’; een tweede artikel van zijn hand houdt zich bezig met Vlaams-Waalse verhoudingen, waar het probleem van de Leuvense universiteit uiteraard centraal is gesteld; André de Ké schenkt aandacht aan de Vlamingen in Wallonië en hun vereniging BAND; onder de titel ‘De Post van Vlaanderen’ geeft dr. P.C. Paardekooper een kort, puntig en klaar betoog over Vlaanderen, de Vlaming als Nederlander, over het Nederlands in Vlaanderen, dat men vooral geen Vlaams moet noemen, over het Noordelijk meerderwaardigheidscomplex tegenover het Zuiden, over de Culturele integratie en de taalstrijd in België, in een zeer kort bestek uiterst duidelijk uiteengezet.

Uitgaande van de veronderstelling, dat er ook vele Vlamingen in Duitsland wonen, spreekt dr. Paardekooper aan het slot van zijn betoog de hoop uit, dat er binnenkort één vereniging zal komen van Nederlandstaligen in Duitsland met één ‘Post van Nederland en Vlaanderen’. Want dan hebben de Nederlandstaligen in Duitsland een voorbeeld van integratie gegeven aan hun taalgenoten in de twee vaderlanden. Het Vlaanderennummer van ‘De Post van Holland’ zou dan een belangrijk begin van zo'n integratie kunnen blijken te zijn.

Na een bijdrage over ‘Legenden langs de Noordzee’ volgt een uiteenzetting van Lic. J. Soenen, ook een redactielid van ‘Neerlandia’, over Leuven, een complex probleem. Op blzz. 14 en 15 is een verhandeling opgenomen van de ‘Bond van Grote en van Jonge Gezinnen’.

In het nummer van 20 februari vangt ‘De Tijd’ aan met een reeks artikels gewijd aan de problemen en de verdere ontwikkeling van het zeehavengebied, dat zich uitstrekt langs de Noordzee. Deze rubriek zal onder de naam ‘Havens en Scheepvaart’ binnenkort wekelijks verschijnen (nu is het nog een veertiendaagse publikatie).

Onder de tussenkop: ‘Zuid-West Nederland kijkt vooruit’ schenkt dit eerste artikel aandacht aan het op 21 maart 1967 te Middelburg officieel opgerichte Overlegorgaan, onder voorzitterschap van de

[p. 95]

commissaris der Koningin in Zeeland, de heer J. van Aartsen. Naast twee in het artikel afgedrukte kaarten, die resp. slaan op het Rijnmond- en op het Scheldegebied, treffen we aan een opsomming van de projecten in die beide gebieden. ‘De Tijd’ is voornemens in de artikelenreeks een antwoord te vinden op de vraag: Hoe wordt de ontwikkelingspolitiek in de Beneluxlanden en daarbuiten opgevat? Welke zijn de concrete vooruitzichten en plannen? Waar staat België gunstig en waar schiet het tekort?

Het blad hoopt uiteindelijk, na bestudering van alle over deze problemen verschenen documenten, te komen tot een synthese waaruit enig onmiddellijk nut voor de eigen economie en haar toekomstige evolutie kan worden getrokken.

Wij zullen deze rubriek over ‘Havens en Scheepvaart’, die juist van start is gegaan in ‘De Tijd’, met belangstelling volgen. Indien ergens ter wereld twee nabuurlanden grote belangen hebben bij dezelfde problemen en projecten, dan zijn het de Nederlanden in Noord en Zuid.

‘Feiten en meningen’, uitgave van de Kultuurraad voor Vlaanderen, nrs. 1 tot en met 6.

Het redactiecomité van ‘Feiten en Meningen’, dat we al enkele malen lof hebben toegezwaaid voor zijn voortvarendheid bij het inlopen van de grote achterstand, die er lag bij de ‘start’, is nu - in 1967 - bepaald in galop geraakt en legt ons niet minder dan zes nummers van 1967 voor. Verwacht mag dus worden dat over een half jaar 1967 geheel en al bij is. Een prestatie eerste klas!

Wij blijven herhalen, dat zij die op de hoogte willen zijn en blijven van alles wat over alles in de pers is verschenen, een abonnement op ‘Feiten en Meningen’ niet kunnen ontberen.

(Adres: Jan van Rijswijcklaan 28, Antwerpen. Jaarabonnement 200 B. fr.)

‘Volksopvoeding’, Nederlands-Belgisch tijdschrift, 17e jaargang, 1968, no. 1.

Het eerste nummer van dit jaar stelt ons direct voor verschillende wijzigingen.

‘Volksopvoeding’ is voortaan het orgaan van het Nederlands Centrum voor Volksontwikkeling. De directeur van dit centrum, drs. R. Hajer, is tevens secretaris van de redactie, in welke functie hij de heer Cabout opvolgt, die zich nu in Hilversum geheel aan zijn radiozaken kan wijden. De voorzitter van de redactie, de heer T.T. ten Have, heeft zich ook uit de redactie teruggetrokken. In zijn plaats is gekomen dr. K.H. Roessingh. Ook drs. Ph. van Praag zag zich genoodzaakt zich uit de redactie terug te trekken, omdat hem de tijd ontbrak zich aan dat werk de nodige tijd te geven.

Prof. mr. dr. M. Rooij schrijft over een zeer actueel onderwerp, nl. over ‘De concentratie in de pers’, een concentratie, die afbreuk zou kunnen doen aan de volksopvoeding, die immers bij voorkeur uit zoveel mogelijk, onderling verschillende bronnen moet worden gevoed.

Prof. Rooij, hoogleraar aan de universiteit van Amsterdam in de Leer der Communicatiemiddelen, in het bijzonder van de Pers, en directeur van het Instituut voor Perswetenschap, is wel bij uitstek deskundig op dit gebied.

Prof. Rooij staat stil bij de vormen en oorzaken van concentratie; hij typeert de krant als een onverbrekelijke drieëenheid: produkt des geestes naar haar redactionele inhoud, doch ook een industrieel voortbrengsel en tevens een commercieel produkt, ook fungerend als reclamemedium. De schrijver staat dan pas stil bij ‘De verscheidenheid van voorlichting èn de lezer’. Die verscheidenheid kan nl. door de concentratie in de pers wel eens teruglopen en dat gaat dan ten koste van de informatie, waaraan onze maatschappij zo'n sterke behoefte heeft.

Een bijzonder leesbaar en actueel artikel. Mr. L.B. van Ommeren, in A.N.V.-kringen geen onbekende meer, hoofd van de Directie Jeugdzaken, Volksontwikkeling en Sport en plv. directeur-generaal van de Volksontwikkeling en de Recreatie, sprak op 17 juni 1967 een rede uit bij de opening van de nieuwbouw van de stichting ‘Kerk en Wereld’ te Driebergen, over: ‘Enkele gedachten over vormingswerk’. Deze rede wordt in dit nummer van ‘Volksopvoeding’ afgedrukt.

Mevrouw J.A. Schreurs-Talen, vormingsleidster werkzaam bij de Stichting voor Werkende Jongeren te Utrecht, probeert antwoord te geven op de vraag of ‘Werkende jongeren op goede voet verkeren met opvoeding’.

Voorts ontvingen wij:

‘Nieuw Vlaanderen’. Tweemaandelijks Jongerentijdschrift, eerste jaargang, no. 3, februari 1968. Redactieadres: Swertmolenstraat 23, Herent.

‘Klein-Brabant’. Informatiemaandblad van de V.V.V.-Klein-Brabant-Scheldeland v.z.w.. Redactieadres: Jan van Droogenbroeckstraat 59 A, Sint-Amands.