Neerlandia. Jaargang 71

Kort verslag van de algemene verbondsvergadering op 27 mei 1967, te 10,30 uur in gebouw IPPA, Meir 59 te Antwerpen

1. Opening. Herdenking mr. W.L. Bicker Caarten. Erelidmaatschap dhr. C. van Leeuwen.

De voorzitter, de heer F. Koote, diep onder de indruk van de grote ramp die Brussel heeft getroffen door de brand van l'Innovation, opent de vergadering en heet de aanwezigen welkom, in het bijzonder de directeur mr. Ph.J.I.M. Houben, die hij aan de vergadering voorstelt.

Staande herdenken de aanwezigen de overleden secretaris mr. W.L. Bicker Caarten. De voorzitter gedenkt in dankbare herinnering zijn grote toewijding en vele arbeid in dienst van het Verbond. Wij missen hem zeer.

Voorts memoreert de voorzitter het afscheid van de heer C. van Leeuwen als penningmeester in juni 1966. Op de vorige algemene verbondsvergadering zijn de vele verdiensten die hij in die functie voor het Verbond heeft verricht, genoemd. Er zijn toen stemmen opgegaan hem tot erelid te benoemen. In zijn vergadering van 17 november heeft het hoofdbestuur besloten een voorstel daartoe aan deze algemene verbondsvergadering voor te leggen. Met algemene instemming neemt de vergadering dit voorstel aan.

De voorzitter verleent vervolgens de heer Van Leeuwen het ere-lidmaatschap en spreekt hem hartelijk toe. Het is een hoge onderscheiding; er is maar één erelid, de vroegere ambassadeur van België in Nederland, baron F.X. Van der Straten-Waillet. Van Leeuwen heeft deze onderscheiding verdiend, in het bijzonder voor het vele werk dat hij als penningmeester de laatste 20 jaar heeft verricht.

Hoewel de datum van deze vergadering samenvalt met die van een tocht naar Leuven van de Brabantse afdeling en één dag ligt vóór de grote massabijeenkomst in Antwerpen, zijn er toch vijf leden meer aanwezig dan op de vorige algemene verbondsvergadering in Dordrecht.

Het nieuwe jaar, aldus de voorzitter, zien wij hoopvol tegemoet. De 1ste mei is de directeur in dienst getreden, tot wiens aanstelling het hoofdbestuur in maart jl. heeft besloten. Nadat hij is ingewerkt en de reorganisatie van het kantoor, het ‘binnenwerk’, gereed zal hebben, zal hij, waarschijnlijk van september af, ook aandacht aan het werk naar buiten gaan besteden. Gehoopt wordt dat mede door zijn werk het aantal leden, met name jongere, zal toenemen.

Er werd in het nieuwe verenigingsjaar in Enschede (Twente) een nieuwe afdeling gesticht. In Eindhoven (Oost-Brabant) zal in november a.s. een afdeling worden opgericht. De afdeling Haarlem is helaas stervende.

Grote activiteiten gingen uit van twee afdelingen in Noord-Nederland, ook in Zuid-Nederland zijn enige afdelingen zeer actief geweest.

Verheugd is het Verbond over de toekenning van een subsidie van de Belgische regering, nadat hier jarenlang pogingen toe zijn aangewend. De voorzitter bracht in het bijzonder dank aan de heren Fleerackers en Piryns, die zich voor de verkrijging daarvan bijzonder veel moeite hebben getroost.

De voorzitter hoopt in het najaar, als hij een reis door Zuid-Afrika maakt, met de afdeling Kaapstad besprekingen te voeren. Hij herinnert aan de grote belangstelling uit de kringen van het Verbond voor het 37e Nederlands Congres te Rotterdam. Het boekje met verslagen van de gehouden zittingen zal binnenkort verschijnen; het zal tegen de prijs van f 2,60 verkrijgbaar zijn. Banden voor de jaargangen van ‘Neerlandia’ zijn vervaardigd en ten kantore verkrijgbaar tegen de prijs van f 4,75. De voorzitter spreekt de wens uit dat velen op 8 en 9 juli de Groot-Kempische cultuurdagen in Hilvarenbeek zullen bijwonen.

Wat de Visser-Neerlandiaprijzen betreft acht hij het nodig, dat er een commissie wordt benoemd, die het veelomvattende voorbereidende werk dat daar jaarlijks voor moet worden verricht, en dat tot heden in hoofdzaak door hemzelf met behulp van de secretaris werd gedaan, op zich kan nemen.

In 1967 zal er geen vergadering worden gehouden van de gezamenlijke afdelingsbesturen; de bedoeling is die bijeenkomst in het voorjaar van 1968 te houden.

Over de voorgestelde nieuwe spelling van de bastaardwoorden is een discussie aan de gang in ‘Neerlandia’. Voor het Verbond zelf is hier geen aanleiding een standpunt in te nemen, daar dit geen taalkwestie maar een zaak van spelling is;

[p. 133]

de meningen van de leden zijn verdeeld. Het feit, dat een afdeling heeft gevraagd geen afdracht voor de verbondskas te hoeven geven, acht spreker niet prettig. Moeten de exemplaren van ‘Neerlandia’ niet door de leden betaald worden?

Tenslotte zegt de voorzitter de provinciale afdeling Antwerpen hartelijk dank voor de voortreffelijke regelingen voor deze vergadering.

2. Algemeen verslag secretaris: werkzaamheden 1966.

Ter besparing van de hoge kosten die uitgave in brochurevorm, zoals in de vorige jaren, van het jaarverslag betekent (f 1.800, -), is dit thans opgenomen in het aprilnummer van Neerlandia.

De organisaties en officiële instanties die het jaarverslag kregen toegezonden zullen thans het aprilnummer van Neerlandia ontvangen. Het verslag wordt zonder discussie aanvaard; de voorgestelde wijze van publikatie wordt goedgekeurd.

3. Financieel verslag.

De penningmeester geeft toelichting op het aan de leden in de vergadering uitgereikte verslag, waarvan een samenvatting in het gepubliceerde jaarverslag is opgenomen. Er is een verlies op de exploitatierekening 1966, maar getracht wordt dit uit de Nederlandse subsidie te dekken.

De begroting is reeds eind 1965 opgesteld moeten worden met het oog op de indiening twee jaar tevoren, bij de subsidiërende regering. Intussen zijn er verschillende veranderingen nodig, zoals met betrekking tot de benoeming van een directeur. Voor deze post is reeds gedeeltelijk subsidie ontvangen.

De drukkosten voor Neerlandia zijn in 1965 tweemaal verhoogd.

De subsidie van de Belgische regering verheugt ons bijzonder; er was echter op f 2.000, - meer gerekend. Door de liquidatie van de bibliotheek is een kamer vrijgekomen, zodat een andere kamer kon worden verhuurd aan de ‘Volkszang’ en wel voor f 2.000, - per jaar.

Daar het rapport van de rijksaccountant nog niet is ontvangen, concludeert de penningmeester dat niet kan worden voldaan aan de eis, dat de begroting moet worden goedgekeurd door deze vergadering, maar vraagt de vergadering haar geclausuleerde goedkeurig waardoor machtiging aan het bestuur de nodige wijzigingen in de concept-begroting aan te brengen. De uitgaven blijven echter binnen de concept-begroting.

De gevraagde goedkeuring wordt verleend. Met de punten welke de heer Kutsch Lojenga als vertegenwoordiger van Amsterdam in een brief heeft genoemd, waarvoor de heer Van Nes dankzegt, zal rekening worden gehouden.

Op zijn vraag of en hoe de afdracht van de Zuidafrikaanse afdelingen geregeld is, antwoordt de penningmeester dat hij terzake bezig is, maar er nog geen afdoend antwoord op kan geven.

De heer Schuering vraagt of de Belgische regering geen subsidie aan de prov. afdelingen daar verstrekt. De penningmeester zegt dat hem hierover niets bekend is. In 1966 was het de Belgische regering nog onmogelijk aan een in Nederland gevestigde vereniging subsidie te verstrekken. Thans is er een modus gevonden dat dit wel kan gebeuren.

De heer Kutsch Lojenga brengt de penningmeester hulde voor zijn snelle inwerking. Hij is blij dat het bureau en de apparatuur worden vernieuwd.

4. Vaststelling begroting.

De concept-begroting wordt goedgekeurd. De vergadering machtigt het dagelijks bestuur eventueel nodige wijzigingen in deze begroting aan te brengen.

5. Bestuursverkiezing hoofdbestuur.

Zonder hoofdelijke stemming worden de aftredende bestuursleden, dr. J.M. Jalink, dr. J. Lehembre en de heer J.P.M. Meuwese herkozen.

De voorzitter spreekt zijn dankbaarheid uit dat de heer P. Korthuys zich beschikbaar heeft willen stellen tijdelijk als secretaris op te treden. Volgens art. 8 van de statuten moet hij aftreden op het tijdstip dat mr. Bicker Caarten aan de beurt van aftreden was. De heer Korthuys wil echter met het oog op zijn vele andere werkzaamheden liefst zo spoedig mogelijk aftreden. Het bestuur hoopt weldra een kandidaat voor secretaris te vinden.

6. Rondvraag.

De heer Van Leeuwen is het hoofdbestuur en de algemene verbondsvergadering zeer erkentelijk dat hem op zijn oude dag de onderscheiding van het erelidmaatschap is gegeven. Dit is een groot geschenk, dat voor hem een bijzondere verrassing betekent, nadat hij bij zijn afscheid reeds een tastbaar blijk van waardering had ontvangen.

De heer Van Leeuwen stelt een vraag over de propaganda in het Overmase. Krijgen wij het blad ‘Grenzen Open’? De voorzitter antwoordt, dat wij dit ontvangen. De heer Van Nes meent dat de directeur aan deze kwestie zijn aandacht zal moeten geven.

De heer Neuyen zegt dat het bestuur van de Haagse afdeling iets gaat ondernemen ter herdenking van het feit dat het in 1968 400 jaar geleden is dat de 80-jarige oorlog begon. Hij roept de hulp van het hoofdbestuur daarvoor in de voorzitter zal dit op de vergadering van het dag. bestuur van 19 juni ter sprake brengen.

7. Toelichting mr Fleerackers over het rapport-Dumon.

Mr. Fleerackers commentarieerde in het kort de stand van zaken met betrekking tot de reorganisatie van het A.N.V. en de aanpassing van de vereniging aan de nieuwe maatschappelijke omstandigheden. Hij herinnerde eraan dat de sociologische studie van prof. Dumon over het A.N.V. geen nieuw feit was, maar een gevolg van een discussie die de laatste jaren in vele kringen van het A.N.V. was gevoerd.

Het A.N.V. heeft intern de laatste 10 jaar een grotere gedaantewisseling ondergaan dan het aan de buitenkant te zien geeft.

Hij onderscheidde een viertal belangrijke episodes.

De eerste, de bestuurswisseling in de jaren 1957-1959, waaruit een versterkte band tussen afdelingen in Noord en Zuid volgde, o.m. door het opnemen van het Vlaamse Erasmusgenootschap.

Een tweede belangrijke stap in deze ontwikkeling was het referaat van dr. Willemsen op de algemene verbondsvergadering te Rupelmonde in het jaar 1960. Dr. Willemsen stelde dat de culturele integratie van Noord en Zuid in deze tijd de eerste en belangrijkste doelstelling van het A.N.V. diende te worden.

Was het geen nieuw geluid, toch betekende dit voor het A.N.V. een belangrijke accent-verschuiving ten overstaan van de traditionele bedrijvigheid van het A.N.V., nl. het onderhouden van banden met taalgenoten over de gehele wereld.

In diezelfde episode werden de Nederlandse congressen opnieuw tot leven gebracht en in de jaren 1963-1964 de statuten van het A.N.V. herzien. Bleef de statutaire doelstelling vrij ongewijzigd, het huishoudelijk reglement actualiseerde de algemene doelstelling zo, dat ‘het bevorderen van de integratie van de Nederlandse Cultuurgemeenschap binnen Europa’ als eerste en belangrijkste objectief werd vastgelegd.

Ten slotte werd het duidelijk dat deze accent-verschuiving in de doelstelling ook de structuur van het A.N.V. als vereniging moest beïnvloeden.

In verschillende afdelingen werden de inzichten hiertoe neergeschreven en op een bijzondere studievergadering te Breda door de heer Piryns gecommentarieerd onder de titel ‘De toekomst van het A.N.V.’

Maar ook andere omstandigheden beïnvloedden de werking van het A.N.V., met name de gewijzigde maatschappelijke verhoudingen, de veranderende gebruiken en werkwijze van het verenigingsleven, de invloed van de grote massa-media.

Verschillende culturele verenigingen begonnen aan een gewetensonderzoek. Het A.N.V. bleef niet achter en liet zich, zij het op een kleinere schaal, sociologisch ‘doorlichten’.

Al deze kaarten liggen nu breeduit op tafel. In feite moet nog veel gebeuren, maar er zijn goede perspectieven voor de toekomst; het tijdschrift ‘Neerlandia’ heeft een brede weerklank gekregen en het standpunt van het A.N.V. wordt regel-

[p. 134]

matig in de dagbladpers gecommentarieerd. De Visser-Neerlandiaprijzen plaatsen het A.N.V. in de kijker.

Er is een langzame verjonging van de bestuurskaders doorgevoerd.

Ten slotte is een directeur in functie getreden en wordt het verbondskantoor gereorganiseerd in functie van de dienstverlenende taak die het A.N.V. als moderne vereniging zal moeten verwerven.

De belangrijkste vernieuwing moet nog gebeuren: het aantrekken en het groeperen van allen die in de doelstelling van het A.N.V. belang stellen. En dat is een veelvoud van de leden die het A.N.V. op dit ogenblik telt.

De voorzitter zegt de heer Fleerackers dank. Hij is overtuigd dat deze toelichting nog vele vragen heeft opgeroepen. Op 18 november zal op de vergadering te Eindhoven gelegenheid zijn tot discussie. Prof. Dumon zelf zal worden uitgenodigd daarbij te zijn.

De vergadering wordt om 12.25 uur gesloten.

De secretaris,
P. KORTHUYS.