Neerlandia. Jaargang 70

Zuid-Afrika

Tentoonstelling stigting Simon van der Stel te Pretoria

Mevrouw B. Verwoerd, echtgenote van de eerste minister van Zuid-Afrika, opende woensdag 18 mei jl. te Pretoria een tentoonstelling van afbeeldingen van 17e en 18e eeuwse voorbeelden van Nederlandse en Vlaamse architectuur in en buiten de stamlanden in Europa en in de toenmalige werkgebieden van de Verenigde Oostindische Compagnie en de Westindische Compagnie, waaronder het zuidelijk gedeelte van de tegenwoordige republiek van Zuid-Afrika.

Deze tentoonstelling is ingericht ter gelegenheid van het vijfjarig bestaan van de Republiek.

Mevrouw Verwoerd liet o.a. de grote betekenis van de Gouden Eeuw der Nederlandse Republiek in haar verschillende uitingsvormen uitkomen, ook ten opzichte van Zuid-Afrika. Mede dank zij de voortdurende bemoeiingen van de ‘Stigting Simon van der Stel’, die de uitstalling had tot stand gebracht, begint de bewarings- en restauratiegedachte ten opzichte van de in Zuid-Afrika nog aanwezige voorbeelden van de Kaaps-Hollandse bouwstijl steeds duidelijker taal te spreken.

Ongeveer 250 gasten, onder wie de verschillende ministers en diplomatieke vertegenwoordigers - o.a. van Nederland en België - woonden de opening bij.

Behalve mevrouw Verwoerd voerden het woord de voorzitter van de Nationale raad der ‘Stigting’, dr. S.M. Naudé; de voorzitter van het plaatselijk streekbestuur, hoofdrechter V.G. Hiemstra en de directeur van de stichting, dr. W.H.J. Punt. Laatstgenoemde heeft de tentoonstelling, bevattend meer dan 200 foto's, afbeeldingen en kaarten, ingericht. De redacteur van het Bulletin der stichting, dr. Jan Ploeger, stelde de toelichtende publikatie voor deze tentoonstelling, ‘Eenheid in verskeidenheid’, samen.

Dit feit is opnieuw een bewijs van de grote activiteit die de Stigting Simon van der Stel onder haar dynamische leiding ontplooit. Mogen velen in Zuid-Afrika door een bezoek aan deze tentoonstelling sterker bewust worden, hoe nodig het is, dat Zuid-Afrika zijn oude architectuur behoedt!

Redactie.

De plaats van het Afrikaans

De persdienst van de Zuidafrikaanse ambassade te Brussel bericht dat volgens de jongste tienjaarlijkse volkstelling onder de 3.088.492 getelde blanke Zuidafrikanen 1.790.988 Afrikaanssprekenden waren, tegen 1.150.738, die Engels spraken. Van de 1.509.258 kleurlingen waren er 1.366.974 Afrikaanssprekenden en 153.975 Engelssprekenden.

Met de 7.309 Indiërs, die Afrikaans spraken, komt men tot een totaal van 3.125.351 Zuidafrikanen, wier huistaal het Afrikaans is.

Zou thans een telling worden gehouden dan zou dat cijfer zeker tot vier miljoen zijn opgelopen.

10.000 Afrikaanse boeken naar Nederlandse scholen

Luidens een bericht in ‘African Press’ van 3 mei zal de Amsterdamse uitgever,

[p. 105]

de heer H.W.R. Bekking, met medewerking van de Zuidafrikaanse overheid, 10.000 Afrikaanse boeken op Nederlandse scholen verspreiden.

Het zal de eerste keer zijn dat er op zo grote schaal Afrikaanse boeken onder de aandacht van Nederlanders worden gebracht. De kennisneming met Afrikaanse boeken kan misschien heel wat Nederlandse kinderen aanmoedigen voortaan geregeld te lezen wat een stamverwant volk te zeggen heeft. Gebeurtenissen als deze behoren ook de Afrikaners te overtuigen, dat er nog veel Nederlanders zijn, die het volk aan de zuidelijke punt van Afrika goedgezind zijn. Deze Nederlanders moeten geholpen worden bij hun streven om kennis en waarheid over Zuid-Afrika te verspreiden.

Taalmonument te Paarl

In het aprilnummer van ‘Zuid-Afrika’ is een foto geplaatst van het ontwerp voor een taalmonument te Paarl, dat als het beste is gekozen uit twaalf ingediende ontwerpen. Dit ontwerp is van de architect J.C. van Wijk uit Pretoria.

Het monument zal worden gebouwd op een van de uitlopers van de Paarlberg en worden opgetrokken uit graniet. De kosten worden geraamd op 300.000 Rand, bijeen te brengen door een nationale inzameling.

Dat Paarl is aangewezen als de plaats waar dit monument zal worden opgericht is te danken aan het feit, dat op 15 augustus 1875 in een oud huis aan de Pastorielaan aldaar het ‘Genootschap van Regte Afrikaners’ werd gesticht. Dit genootschap heeft zeer veel gedaan voor de erkenning en de handhaving van het Afrikaans.

Als in 1975 dit genootschap zijn eeuwfeest zal vieren, kan het monument als middelpunt dienen bij de herdenkingsfeesten.

Gelegenheidstoneelstuk van Wijk van Louw

De inlichtingsattaché van de Zuidafrikaanse ambassade te Brussel bericht, dat prof. N.P. van Wijk Louw een toneelstuk heeft geschreven over het leven van president Steyn.

De titel van het stuk, dat einde mei in première ging in de Nationale Schouwburg in Pretoria, is ‘Bitterbegin’.

Het toneelstuk werd geschreven ter opvoering tijdens de viering van de vijfde verjaardag van de Republiek.

De regie is in handen van de echtgenote van de schrijver, mevrouw Truida Steyn-Pohl en de vrouwelijke hoofdrol vervult haar zuster mevrouw Anna Neethling-Pohl.