Neerlandia. Jaargang 70

Zuid-Afrika

Zuidafrikaanse culturele attaché bij ambassade in brussel

De heer D.B.R. Badenhorst heeft zijn functie van cultureel attaché bij de Zuidafrikaanse ambassade in Brussel aanvaard. Hij is de éérste culturele attaché van het Zuidafrikaanse departement van Onderwijs, Kunst en Wetenschap in het buitenland. Deze benoeming is het gevolg van het Belgisch-Zuidafrikaans cultureel akkoord.

P. Anton Hendriks eredoctor

De vroegere directeur van het Johannesburgse Kunstmuseum, P. Anton Hendriks, heeft 17 december van de universiteit in Johannesburg, de ere-cappa ontvangen als doctor honoris causa in de filosofische faculteit.

De heer Hendriks, Rotterdammer van geboorte, die zijn opleiding genoot aan de Rotterdamse academie, vertrok in 1937 naar Zuid-Afrika. Als directeur van het museum heeft hij bijzonder goed werk gedaan om de verzameling op een hoog artistiek peil te brengen o.m. door wel overwogen aankopen bij zijn rondreizen door Europa. Voor zijn eigen creatief werk vond hij helaas steeds minder gelegenheid. Als spreker over beeldende kunst was hij bijzonder gezocht om zijn deskundigheid en prettige voordracht. Zijn grote verdiensten hebben in dit ere-doctoraat een welverdiende erkenning gevonden.

P.K.

Vanbeselaere, met Permeke, in Zuid-Afrika

Dr. W. Vanbeselaere, directeur van het Koninklijk museum voor schone kunsten in Antwerpen, heeft eind vorig jaar een bezoek aan Zuid-Afrika gebracht onder het culturele verdrag van België met Zuid-Afrika.

Dr. Vanbeselaere is een kenner van Van Gogh en de Vlaamse Kunst. Hij heeft lezingen gehouden te Port Elizabeth, Oost-Londen, Durban, Pietermaritzburg, Potchefstroom, Bloemfontein en Pretoria.

Tevens werd een grote tentoonstelling van werken van de schilder Permeke in Kaapstad georganiseerd; tot de totstandkoming daarvan heeft vooral de consul-generaal van België in Kaapstad. dr. A. Mariën, energiek medegewerkt.

Belgisch Dirigent naar Zuid-Afrika

De Belgische dirigent Leonce Gras heeft een uitnodiging ontvangen om het orkest van de Zuidafrikaanse radio te komen dirigeren op 22 en 29 maart a.s.

Zoals men weet is de heer Leonce Gras reeds sedert enige jaren lid van Commissie V, de commissie voor muziek, die het bestuur van het Algemeen Nederlands Verbond van advies dient bij het beoordelen der gevallen, die in aanmerking zouden kunnen komen voor het toekennen van een Visser-Neerlandiaprijs voor muziek.

Eerste lustrum van het Afrika-instituut te Pretoria

Het Afrika-instituut, gevestigd in het bibliotheekgebouw van de universiteit van Zuid-Afrika te Pretoria, bestaat thans vijf jaar. Het heeft als doel de studie van heel Afrika, zoveel mogelijk gegevens daarover te verzamelen en voor iedere belanghebbende beschikbaar te stellen. Het geeft een maandbulletin en andere publicaties uit.

Reeds zijn negen kaarten verschenen van Afrikaanse gebieden met vergelijkbare statistieken, die niet minder dan 195 bladzijden beslaan. De verzamelde gegevens hebben o.a. betrekking op: mijnbouw, handel, nijverheid, inkomens, politieke vraagstukken, levensaspecten van de veelsoortige bevolking (56 gebieden met 800 verschillende talen), voorts op vervoer, waterkracht, landbouw, veeteelt enz.

Het instituut beschikt over een waardevolle bibliotheek; het werkt aan een handboek, dat dienen kan als inleidende studie over Afrika.

De Zuidafrikaanse vertaalcommissie

In ‘de Nuusbrief’ van de Zuidafrikaanse Akademie van december jl. is een lijst van woorden opgenomen, lopende tot 15 september 1965, woorden uit andere talen - veelal Engelse - waarvoor een goed Afrikaans equivalent werd gezocht.

Men neemt met bewondering kennis van deze lijst, waaraan o.i. heel veel zoeken en tasten, gestuwd door de liefde voor eigen taal, is voorafgegaan. En men vraagt zich af, waarom ook niet in Nederland met zoveel ijver gestreefd wordt naar vertaling van de honderden hier dag aan dag gebruikte buitenlandse woorden!

Wij noemen hier enkele dier vertalingen: airconditioning = luchtverzorging; drain = riool; emergency relief = noodhulp; power = vermogen; public relations, een woord waarover Nederlanders zich ook vaak druk hebben gemaakt, maar zonder resultaat, = openbaar schakelwerk; royalty = vruchtrecht.

Prof. dr. H.J.J.M. van der Merwe in maart naar de Nederlanden

Onder de cultuurverdragen tussen Zuid-Afrika met Nederland en België zal prof. dr. H.J.J.M. van der Merwe, hoofd van het departement Afrikaans-Nederlands en dekaan van de faculteit Letteren en Wijsbegeerte aan de Universiteit van Zuid-Afrika te Pretoria, in maart naar Europa vertrekken voor een drie maandsbezoek aan Nederland en België, voor het houden van een reeks voordrachten. In het belang van zijn universiteit zal hij voorts bezoeken brengen aan belangrijke taalinstituten in West-Europa.

Zorgen om het Afrikaans

Herhaaldelijk wezen wij reeds op de vele stemmen in Zuid-Afrika, die van zorg getuigen over het meer en meer in zwang komen van het Engels in plaats van het Afrikaans, waarvoor honderden zo fel gestreden hebben.

Zuid-Afrika, maandblad van de Zuidafrikaanse stichting Moederland te Amsterdam houdt zich in het nummer van nov./dec. 1965 ook weer met dit probleem bezig.

Prof. P.J. Nienaber heeft als voorzitter van de S.A. Akademie aan de onlangs gehouden algemene vergadering voorgehouden, dat Afrikaans een tijd vol gevaren te wachten heeft. De vérgaande industrialisering, die zich in Zuid-Afrika voltrekt, doet een nieuw type Afrikaner ontstaan, meer dan vroeger onderworpen aan gelijkmaking en massificatie, minder bewust van eigen achtergrond en grondslagen. Bij deze menigte valt duidelijk een verzwakking van het taal- en cultuurbesef op.

Gesproken wordt over de driestheid van de ‘Sestigers’, de jongeren onder de letterkundigen, die niet als de ‘dertigers’

[p. 32]

zich nog verbonden voelen met het verleden en alle waarden en tradities, die daarin verankerd zijn.

Het jonge geslacht durft alles in twijfel trekken wat de vaderen tot zekerheid heeft gediend.

Men mag van hen niet verwachten, dat zij het evenwicht dadelijk vinden. Er kondigt zich een nieuwe ‘bedeling’ aan en niemand weet hoe het in de toekomst zich ontwikkelen zal.

Er is echter de hoop, dat het Afrikaans zich een ruimere plaats en erkenning verwerven zal als het medium, waarin Zuid-Afrika zich rekenschap geeft van wat er gaande is en uitdrukking vindt, voor wat dat meebrengt.