Neerlandia. Jaargang 69

Zuid-Afrika

De toekomst van het Afrikaans

In toenemende mate uitten Zuid-Afrikaners in de laatste tijd hun bezorgdheid over de intredende verslapping ten opzichte van het gebruik van het Afrikaans, zodat het er op gaat lijken dat het Engels als voertaal meer en meer de overhand gaat krijgen.

‘Zuid-Afrika’, maandblad van de Zuidafrikaanse Stichting Moederland te Amsterdam van mei 1965 no. 5 houdt er zich ook ernstig mee bezig.

Op de Zuidafrikaanse vliegvelden worden de vreemdelingen Engelse formulieren voorgelegd. In de havensteden gebeurt hetzelfde.

Toen het ‘Wonder van Afrikaans’ werd gevierd heeft, aldus ‘Zuid-Afrika’, Van Wyk Louw de vrees uitgesproken, dat de taal der vaderen wel eens kon beperkt blijven tot de huiskamer. De vreemdeling, die de tegenstellingen op het gebied van het taalgebruik leert kennen, zal bij het kiezen van zijn positie zich gemakkelijk in Engelse richting laten afleiden, omdat hij de Afrikaners licht als blok van de behoudende massa aanziet.

T.a.v. de Bantoes wordt er op gewezen, dat dezen meestal het eerst de Engelssprekende zendeling of de Engelssprekende werkgever ontmoet en de Indiërs kunnen zonder meer een enorm overwicht gaan bezorgen aan het Engels. M.a.w.: ‘Zuid-Afrika let op uw saeck’.

Het Zuidafrikaanse boek

‘Zuid-Afrika’ constateerde met voldoening dat op de Nationale Boekenmarkt-1965, in Amsterdam in het RAI-gebouw gehouden, veel belangstelling werd getoond voor het Afrikaanse boek, al was de collectie niet geheel representatief voor wat de Zuidafrikaanse uitgevers op de markt brengen. De Amsterdamse collectie was echter in hoofdzaak bijeengebracht door een klein groepje Nederlanders. De verwachting wordt dan ook uitgesproken, dat bij een volgende gelegenheid de Zuidafrikaanse uitgeverijen méér belangstelling aan den dag zullen leggen.

Ambassadeur van Zuid-Afrika neemt afscheid van Brussel

Z.Exc. A.B.F. Burger richtte tot de vrienden van Zuid-Afrika in België, dat hij 3 juli verliet, de volgende boodschap: ‘Vooraleer u mooi land definitief te verlaat, wil ek graag deur middel van hierdie boodskap afskeid neem van die getroue lesers van ons maandblad.

Vir my vrou en myself was ons verblyf van bykans vier-en-n'-half jaar in u midde 'n besondere voorreg en 'n onuitwisbare beleefnis.

Ons kan vergewis van die enge verwantskap tussen ons en onderskeie volke, soos blyk ondermeer uit die menigvuldige punte van ooreenstemming tussen u en ons volkskarakter.

Ons het ons steeds tuis en gelukkig gevoel in België - een van ons stamlande - een van die ryke bronne van wat ons trots ons gemeenskaplike kultuur noem.

Dit was vir ons 'n ware genoeë om persoonlik kennis te maak met die vele ou vriende van Suid-Afrika. Ook het ons veel nuwe vriendskappe gesluit.’

Als opvolger van de heer Burger is benoemd Z.Exc. mr. F.S. Steyn, die eind september in Brussel wordt verwacht.

Taalmonument te bouwen in het kaaplandse dorp Paarl

Op 14 augustus 1875 werd het ‘Genootskap van Regte Afrikaners’, dat zich beijverde voor de erkenning van de Afrikaanse taal, gesticht.

Als een huldeblijk voor de Afrikaanse taal zal in Paarl een monument worden opgericht, dat R. 300.000 zal kosten.

Men heeft Paarl gekozen, omdat deze plaats kan worden beschouwd als de bakermat voor het Afrikaans, waar dan ook het evengenoemde Genootskap werd opgericht. De eerste twee in het Afrikaans uitgegeven nieuwsbladen werden ook in Paarl gedrukt, nl. ‘Ons Klyntji’ en ‘Die Patriot’.

Het monument zal een symbool moeten zijn voor het wonder van de politieke en culturele groei van de Afrikaans sprekende sectie van de bevolking, waarbij de Afrikaanse taal een belangrijke rol heeft gespeeld. Twaalf vooraanstaande architecten hebben reeds toegezegd ontwerpen in te zenden.

Wederkerigheidsverdrag inzake geneeskunde met Belgie

Te Kaapstad werd een verdrag van wederkerigheid, inzake toelating tot de uitoefening van de geneeskunde, afgesloten tussen de Republiek Zuid-Afrika en het Koninkrijk België.

De overeenkomst werd ondertekend door dr. Albert Hertzog, minister van gezondheid, en door de heer J. Smets, Belgisch ambassadeur in Zuid-Afrika. Ze zal van kracht worden dertig dagen na de uitwisseling van de ratificatieinstrumenten te Brussel

Krachtens het nieuw akkoord mogen Belgische geneeskundigen voortaan in Zuid-Afrika zonder beperking de geneeskunde uitoefenen. Zij zullen slechts onderworpen zijn aan de algemene regels, die voor alle geneesheren gelden. Deze beschikkingen zijn ook van toepassing op Zuidafrikaanse geneesheren die in België hun praktijk willen uitoefenen.

Tot nog toe moesten de Belgische geneesheren, die zich in Zuid-Afrika wilden vestigen, bijkomende cursussen volgen en een proeftijd doorstaan.

De overeenkomst voorziet dat jaarlijks een minimum van vijf geneesheren van het ene land in het andere land zal ingeschreven worden. Elke partij zal evenwel het recht bezitten een groter aantal geneesheren toe te laten.

Cursus in monumentenzorg voor Zuid-Afrikaners in Nederland

De Stichting Simon van der Stel zal volgend jaar, in samenwerking met de Nederlandse Bond Heemschut, een cursus in monumentenzorg en restauratie houden voor Zuid-Afrikaners in Nederland. Deze door Heemschut te organiseren cursus zal in Amsterdam worden gehouden van 2 tot 30 september 1966 in het Rijksmuseum. Twintig bekende deskundigen op het gebied van stadsbeplanting en restauratie uit Vlaanderen en Nederland zullen lezingen houden.

[p. 123]

Afrikaans voor Amerikaanse diplomaten

De Amerikaanse Ambassade te Pretoria, overtuigd dat zij het volk, waaronder zij zich bewegen moeten, beter zullen begrijpen, indien zij de taal ervan kunnen spreken, schrijven en lezen, heeft een regeling getroffen voor het geven van Afrikaanse lessen aan Amerikaanse diplomaten.