Neerlandia. Jaargang 68

Frans-Vlaanderen

Verslag van de 17e Frans-Vlaamse kultuurdag te Waregem

Op zondag 30 augustus kwamen voor de 17de maal Nederlanders uit alle zeventien provinciën samen te Waregem in West-Vlaanderen om er zich te bezinnen over de toestand van het Nederlands en de Nederlandse cultuur in Frans-Vlaanderen.

Na een inleidend welkomstwoord, uitgesproken door voorzitter André Demedts, handelde de heer Ger Schmook, eredirekteur van de stedelijke bibliotheek te Antwerpen, in een lezing over het feit dat voor tweehonderdvijftig jaar meester Andries Steven van Kassel over het Nederlands waakte. De heer Schmook hing op de hem eigen voortreffelijke wijze een boeiend cultuurhistorisch beeld op van de geestesgesteldheid van de Zuidvlamingen tegenover de oprukkende verfransing op het einde van de zeventiende en in de achttiende eeuw, waarbij namen werden genoemd van Michiel de Swaen en mr. Andries Steven. Het is kenschetsend voor de grote culturele levenskracht van Frans-Vlaanderen dat precies in dat theoretisch verloren gegaan gebied in de 18de eeuw nog een leidinggevend werk wordt geschreven dat zeer lang zijn invloed zou doen gelden in de gehele Zuidelijke Nederlanden.

De meest ontroerende ogenblikken van de Fransvlaamse cultuurdagen zijn wel die waarop Zuidvlamingen zelf komen getuigen van hun aanhankelijkheid aan de Nederlandse taal en cultuur. Dit jaar sprak de heer Rommelaere over ‘Oude Volksverhalen en Liederen’ uit de streek rond Ekelsbeke. Hij deed dit op pittige en humoristische wijze, waarbij hij enkele oude gezegden voordroeg en 'n paar liederen zong. Hem viel dan ook een stormachtige ovatie te beurt.

Uit het jaarverslag van secretaris Luc Verbeke viel andermaal af te leiden dat het aantal activiteiten voor en in verband met Frans-Vlaanderen ook dit jaar in stijgende lijn zijn gegaan en dat de Nederlandse uitingen in Frans-Vlaanderen steeds concreter vorm aannemen. Hierbij werd vooral de nadruk gelegd op het onderwijs Nederlands, dat grote uitbreiding neemt. Sedert begin 1964 wordt te Hazebroek een officiële cursus Nederlands gegeven in het Lycée des Flandres. Daarnaast volgen tientallen leerlingen vrijwillig de vrije lesuren Nederlands. De mogelijkheid bestaat, aldus secretaris Verbeke, dat binnen afzienbare tijd het Nederlands voor het baccalaureaat zal aanvaard worden als tweede taal. Naast de onderwijssector moge onze aandacht ook even gaan naar het meer volkse doch zeer voorname element, nml.: Het Volkstoneel voor Frans-Vlaanderen. Bloeiende tijdschriften als ‘Ons Erfdeel’ en ‘Notre Flandre-Zuid-Vlaams Heem’ zijn een trouwe weerspiegeling van de toenemende belangstelling.

Tot slot van de voormiddagzitting gaf de heer André Maes, voorzitter van de werkgroep Nederland, de toehoorders meer bijzonderheden over het verloop van de vervolmakingscursus Nederlands voor jonge Frans-Vlamingen, dit jaar te Brugge gehouden gedurende de zomermaanden. De werkgroep stelde zich vooral ten doel de Frans-Vlamingen in rechtstreeks contact te brengen met het leven van de mens in een Vlaamse stad. Naast het theoretisch onderwijs Nederlands zijn de jongeren mee geweest op ontspanningsmiddagen voor de jeugd, volksfeesten en museumbezoek. Enkelen werden ondergebracht in 'n Vlaams huisgezin. De jongeren zijn enthousiast voor dit soort levendig contact, zodat de werkgroep overweegt nog meer dergelijke ontmoetingen te organiseren.

Even na halfdrie opende de voorzitter van het Algemeen Nederlands Verbond, de heer F. Koote, de namiddagzitting met een concreet en duidelijk geschetst beeld van het A.N.V. en zijn Nederlandse werking in de gehele wereld. Die sympathieke en gloedvolle stem uit het Noorden werd onthaald op een langdurig en hartelijk applaus.

Even later was het de beurt aan Mgr. Dupont, hulpbisschop van Rijsel, om met een reeks mooie lantarenplaatjes een ongemeen leerrijke causerie te geven over de kerkelijke bouwkunst in de Franse Nederlanden, met verwijzingen naar haar algemeen Nederlands karakter. Mrg. Dupont is voorzitter van het Comité Flamand de France en verklaarde tot slot van zijn uiteenzetting dat dit Comité gaarne bereid is alles te doen om het

[p. 148]

Nederlands karakter van Frans-Vlaanderen voor totale verfransing te vrijwaren. Tot slot van de namiddagzitting vond nog 'n kort in memoriam M. Janssen plaats. M. Janssen, Fransvlaams dichter, overleden in oktober 1963, werd hier posthuum gehuldigd door de heer Willy Spillebeen volgens wie M. Janssen's leven één getuigenis is geweest van brandende liefde voor zijn taal. Voordrachtkunstenaar Antoon Vanderplaetse droeg hierbij enkele gedichten van de overledene voor.

's Avonds werd door E.H.G. Van Ryckeghem nog een bijzonder mooie voordracht gehouden over Zuid-Vlaanderen. De voordracht werd geïllustreerd met meer dan 200 kleurdia's.

Zoals men vaststelt is het dit jaar een zeer rijk gevariëerde cultuurdag geworden, echter zonder valse schittering of overladenheid, maar bezadigd en reëel, diepgemeende trouw aan het verleden en hopend op de toekomst.

P. Thomas.

In het oktobernummer komt het verslag van de Kultuurdag te Ekelsbeke.

Frans-Vlaamse jongeren naar Brugge

De ‘Werkgroep Nederland’ heeft voor Frans-Vlaamse jongeren, die in het afgelopen schooljaar hebben deelgenomen aan een van de elf vrije Nederlandse leergangen in Frans-Vlaanderen, een Nederlandse aanvullende cursus georganiseerd. Gedurende acht dagen hebben vijftien jongens en meisjes van 12 tot 18 jaar Brugge en omgeving bezocht en zelfs een stukje van Noord-Nederland gezien.

In deze acht dagen hebben zij een stuk van ‘hun eigen Vlaanderen’ leren kennen en zich beter leren uitdrukken in het Nederlands. Werkgroep Nederland bood na afloop van de cursus aan leerlingen en ouders een receptie aan in de ridderzaal van het Slot van Male te Brugge. In zijn begroetingswoord dankte de voorzitter van de Werkgroep, de heer André Maes, de heren Demedts en Verbeke, het Algemeen Nederlands Verbond, de Vlaamse Toeristenbond en het Brugse Bestuur, die de organisatoren van deze achtdaagse moreel en financiëel hebben gesteund.

Het enthousiasme van de jonge Frans-Vlamingen over deze achtdaagse wettigt het voornemen hiermee in de toekomst te kunnen voortgaan, aldus de heer Jozef Deleu in ‘De Standaard’.