Neerlandia. Jaargang 67

Nederland

Jubileum Nederlands cultureel contact

Op 11 sept. jl. herdacht het Nederlands Cultureel Contact, onze lezers door het artikel van zijn secretaresse, mevr. H.W. Boersma-Smit, in ‘Neerlandia’ van mei 1963 bekend, zijn vijftienjarig bestaan met een ontvangst in Amsterdam. Bij het N.C.C. zijn honderd organisaties aangesloten. Het neemt een belangrijke plaats in in het Nederlandse sociaalculturele leven, vooral als centrum van overleg.

Het is voor de culturele integratie van Nederland en Vlaanderen van een niet te onderschatten betekenis, dat deze ‘dakorganisatie’, evenals de twee verwante dakorganisaties, de stichting ‘Nationaal Overleg voor Gewestelijke Cultuur en de Nederlandse Jeugdgemeenschap, zich ook actief betoont in de Noord-Zuidwerking. Alle drie zijn vertegenwoordigd in de Bestendige Commissie voor de Nederlandse congressen. Het N.C.C. is, samen met het N.O.G.C., voorts o.a. door de conferenties volksopvoeding voor het Nederlands taalgebied, waarover men elders in dit nummer weer kan lezen, ten nauwste betrokken bij het Nederlands-Vlaamse samenspel. De voorzitter van het N.C.C., Dr. J.A. de Koning, gewaagde op de jubileumbijeenkomst dan ook van de grote en toenemende betekenis, die de samenwerking met Vlaanderen, in het bijzonder met de Kultuurraad voor Vlaanderen, heeft voor het N.C.C.

Het N.C.C. hoopt te komen tot een inventarisatie van al wat in de komende tien jaren nodig is aan terrein, gebouwen, leiding, financiën, o.a. subsidies van het rijk, provincie en gemeente, onontbeerlijk voor het werk op dit gebied. Een enquête naar de zgn. culturele ambtenaren nadert haar voltooiing. Klaar ligt een kernprogram voor de culturele opleiding, zelfstandig, of in vrij verband met de sociale academies, alsmede een schatting van behoeften aan leiding in de culturele sector. Een en ander zal echter moeten aansluiten bij de desbetreffende artikelen in de Mammoetwet. In het werkprogramma zal - aldus de heer De Koning - de verbinding met Indonesië op het terrein der culturele vorming een plaats behoren te krijgen.

Frisiana 1963

De provincie Friesland organiseerde van 16 tot 21 september in Leeuwarden een internationale tentoonstelling over ‘Het

[p. 165]

Friese kennen en kunnen’. Voor vele tienduizenden betekende deze massa-demonstratie - naar aanleiding van het ingebruik nemen van een enorme overdekte veemarkthal - een openbaring; voor de Vlaamse delegatie, die na een Congres in Groningen naar Leeuwarden was gereden, een hartversterkende getuigenis van wat het bewustzijn van een kleine historisch niet steeds bevoordeelde cultuurgemeenschap kan presteren.

De Nederlandse overheid heeft vooral de laatste decennia voor het eigen taalcultureel bewustzijn van de Friezen niet alleen begrip gehad, maar heeft het ook ondersteund en aangemoedigd. De rest hebben de Friezen zelf gedaan.

En hoe!

Het eigen verschrompelde levenspatroon, zo cultureel als sociaal-economisch, in een spectaculaire ‘réveille’ omgebogen en aangepast aan het hedendaagse maatschappij en cultuurpatroon.

Deze geleerde sociologische vaststelling heeft Frisiana voor honderdduizenden eenvoudig verwoord en verbeeld in kunst, klank... kaas en koeien: één massale tentoonstelling.

Voor degenen, die soms wat laatdunkend zouden geloven dat in een verenigd Europa dit soort ‘regionalisme’ wel moet verdwijnen, één raad: dat zij naar Friesland gaan om te zien en te horen wat de West-Europese cultuur met het verdwijnen van zo'n dynamische verscheidenheid aan rijkdom zou verliezen.

Fryslàn boppe!

J. Fleerackers.

Het 11e congres van het nationaal overleg voor gewestelijke cultuur te Groningen

Nederlanders plegen zichzelf ‘verzuilde lieden’ te noemen. Maar onderscheiden zij zich hierin wel echt van een ander West-Europees land? Waardoor het Noorden zich echter wel onderscheidt van vele andere landen - o.m. ook Vlaanderen - zijn de overkoepelende ‘daken’, die in de vorm van gemeenschappelijke organisaties waar de verscheidenheid zo niet tot eenheid dan wel tot een duurzame samenwerking wordt herleid.

Twee van de drie ‘dak’-organisaties op cultureel gebied hebben in de voorbije maand weer van zich laten horen.

Het Nederlands Cultureel Contact of N.C.C., (een ‘vakverbond’ van wel 99 verenigingen voor cultuurbevordering) vierde op 11 september zijn derde lustrum (lees hiervoor het afzonderlijk verslag).

Het Nationaal Overleg voor Gewestelijke Cultuur hield op 20 en 21 september zijn elfde congres te Groningen. Het N.O.G.C. is de overkoepelende organisatie, waarin de elf provinciale culturele Raden samenwerken.

Het onderwerp van het Congres luidde ‘Het regionalisme en de groeiende Europese gedachte’, toegelicht door Prof. Dr. H.J. Keuning, Dr. H. Wouters als Vlaamse gastspreker en Dr. J. Linthorst Homan.

Meer dan 150 deelnemers, culturele werkers van rijk, provincies en gemeenten en vrije organisaties, namen aan het congres deel, waaronder een sterke delegatie Vlamingen. Via het N.O.G.C. en de Kultuurraad voor Vlaanderen bestaat overigens reeds geruime tijd een ‘periodiek’ overleg tussen de directeuren van provinciale culturele raden en diensten in Vlaanderen en Nederland. Het congres heeft niet aan allen het antwoord gegeven op vragen i.v.m. de plaats van de ‘regio’ in een geïntegreerd Europa. Wel is duidelijk geworden voor velen, dat in een verenigd Europa alle culturen - ook de grootsten - boven de staatsgrenzen in een homogeen cultuurgebied geïntegreerd op zichzelf ‘regionaal’ zullen zijn geworden. Uit deze nieuwe cohesie, alleen door de integratie op Europees vlak werkelijk te realiseren, valt voor allen profijt te trekken. De kleinere, waaronder de Nederlandse, vinden er de enige uitweg om in het wereldverband niet te worden gelijkgeschakeld.

J. Fleerackers.