Neerlandia. Jaargang 63

Herdenking van Paul Kruger in Utrecht

De jaarlijkse herdenking van Paul Kru-gers geboortedag (10 oktober 1825) in Utrecht voor het huis, waarin hij in 1901 en 1902 als balling heeft gewoond, was weer zeer goed geslaagd. Vele leden van de samenwerkende verenigingen: A.N.V., vertegenwoordigd door de alg. voorzitter, Nederlands Zuidafrikaanse vereniging, Genootschap van Suid-Afrikaners te Utrecht, vertegenwoordigers van hoofd- en afdelingsbesturen, de ambassadeur van de Zuidafrikaanse Unie en mevrouw Geldenhuys, leden van de staf der ambassade en talrijke andere belangstellenden waren opgekomen.

Het koor van de Chr. Kweekschool, die thans in het Krugerhuis is gevestigd, en alle aanwezigen zongen o.a. de Afrikaanse en Nederlandse volksliederen.

De heer K. Braak, voorzitter van de Stichting-Kruger-Gedenkteken en tevens voorzitter van de afdeling Utrecht van het A.N.V. sprak het welkomstwoord, waarna ds. dr. J.M. van Minnen een gedeelte uit de Schrift las.

Kruger vandaag

De heer T. van der Walt uit Potchefstroom, thans studerende in Kampen, die zich een begaafd redenaar toonde, sprak de herdenkingsrede uit. Sprekende over ‘Kruger vandaag’ beschouwde hij Kruger - ook nu nog - als de achtergrond van de eigen politiek van Zuid-Afrika tot in het thans zo luidruchtig omstreden rassenprobleem.

Sprekers gevoel voor de werkelijkheid in de moderne westerse wereld spreekt uit de volgende zin uit de aanhef van zijn rede: ‘In 'n tyd, waarin begrippe soos volk en vaderland eintlik outomaties onder verdenking geplaas word, is dit in vele kringe sekerlik bevreemdend om vandag Heldedag te wil vier. As dit dan nog plaas vind, gesentreer om 'n figuur wat 134 jaar gelede in 'n afgeleë landstreek gebore is, word die vraagteken uiteraard des te groter.’

De tweede wereldoorlog, aldus spreker, heeft de kloof tussen Zuid-Afrika en Nederland ver groot. In Zuid-Afrika heeft deze oorlog hoegenaamd geen verandering gebracht. Men heeft er nauwelijks besef van de ellende en het onrecht, dat het Hitler-regime het Nederlandse volk heeft aangedaan. En in Nederland had men geen oog voor de moeilijkheden, die de Afrikaners hadden met het rassenprobleem. Toen de westerse wereld plotseling stond tegenover de ‘ontwaking’ van Azie en Afrika, heeft ook de publieke opinie in Nederland spontaan en argeloos de Zuidafrikaanse zienswijze veroordeeld.

Door de ramp van de oorlog is de Nederlander zó geschokt, dat het verleden voor hem nu ver weg ligt en hij het contact met het heden heeft verloren; volkshelden en vaderlanders zijn vooral bij de jongere generatie uit de mode! De Afrikaner daarentegen acht zich nog met zijn voorgeslacht en ook met Kruger verbonden.

Wat kan die Kruger van vroeger nog zijn voor het Nederland van heden?, vroeg spreker. Men zie in hem een man, die rotsvast stond tegen iedere overmacht. In de geschiedenis is hij, nietig mens, een gave Gods aan een land en een volk in crisistijd. ‘Daarom hou hij betekenis, ook, ja juis vandag.’

Een krans met vierkleurig lint werd bij het borstbeeld van Kruger gelegd door mevr. D. Mouton voor Zuid-Afrika en mej. M. de Beer, leerlinge van de Chr. Kweekschool, deed dat voor Nederland. Ook dr. P.J. de Vos uit Pretoria legde een krans.

K. BRAAK.