Neerlandia. Jaargang 63

[p. 28]

Oudere immigrant heeft minder behoefte aan Nederlandse verenigingen
(Van onze medewerker, Jan D. Rempt, te Sydney)

‘Onze leden, die praktisch Been van allen meer behoren tot de nieuwelingen van dit land, hebben hun eigen wegen gevonden, zijn op allerlei wijzen verbonden met het sociale Leven hier en hebben dus niet meer zo'n behoefte aan bijeenkomsten van de Nederlandse vereniging als nieuwkomers. Van die kant gezien, is de verminderde belangstelling niet te betreuren’, aldus schrijft de secretaris van de Australian Dutch League in Perth (West-Australië), de heer J.J.M. Bazen, in het orgaan van zijn vereniging.

Deze uitlating heb ik onze lezers en lezeressen niet willen onthouden, want zij geeft typisch de moeilijkheden weer, aarmee een Nederlandse vereniging in Australië heeft te kampen. Toen ik onlangs over hetzelfde probleem een gesprek had met een bestuurslid van de Nederlandse Vereniging in de Sutherland Shire, en opwierp, dat, als niet gestreefd wordt naar een innig samengaan tussen Australiërs en Nederlanders - dus een daadwerkelijke Australisch-Nederlandse Vereniging - de vereniging binnen een afzienbare tijd ten dode opgeschreven zou zijn, kreeg ik ten antwoord: ‘Nu ja, wat zou dat? Dan heeft de vereniging haar doel bereikt. Zij heeft dan in de tijd, dat de Nederlanders hier nog niet geassimileerd waren, ontspanning voor hen gebracht.’

Mijns inziens is dit een te enge opvatting van de taak van de Nederlandse vereniging in Australië. Er zullen dan ook wel verenigingen zijn, die verdwijnen, maar andere, die een ruimere opvatting huldigen, zullen toch reden van bestaan blijven houden. Zo ziet althans ook de heer Bazen het, want in zijn betoog over de Dutch Australian League in Perth zegt hij verder: ‘Dat men het nut van een Nederlandse vereniging blijft inzien, blijkt uit het ledental, dat vrij wel stabiel is gebleven. Er vallen wat leden af en er komen er nog steeds bij’.

Sociaal doel

Om een indruk te geven van het nut ener Nederlandse vereniging, moge ik hier alweer de heer Bazen citeren: ‘Het werk van onze vereniging komt meer tot uiting in sociaal werk, hetgeen een hoofddoel van de vereniging is en blijft. Het is, voor het merendeel der leden, onzichtbaar werk, dat echter voor de betrokkenen van het grootste belang is.’

Welk werk de vereniging verder verricht, afgezien van de bijeenkomsten en uitvoeringen? Wel, het Algemeen Nederlands Verbond zelf heeft daartoe veel bijgedragen, want, dank zij de zendingen boeken, die Perth in de loop des tijds heeft ontvangen, kon de bibliotheek van de vereniging verder worden uitgebreid en beter worden verdeeld over de verschillende voorsteden. Het aantal lezers nam belangrijk toe. Het Nederlandse boek neemt dus nog steeds een belangrijke plaats in.

Burgerschap en werkloosheid

De heer Bazen somt nog enkele andere punten op, waaruit blijkt hoe veel goeds een Nederlandse Vereniging kan verrichten, met name wanneer er moeilijkheden zijn, die nu eenmaal niet anders dan in groot verband kunnen worden opgelost. ‘Wij denken’, zo zegt de secretaris, ‘hierbij aan de wet op het staatsburgerschap (art. 21), waartegen wij fel actie gevoerd hebben, voorts aan het probleem van de werkloosheid, waarvan blijkens de cijfers de immigrant eerder slachtoffer wordt dan hier geborenen’.

Culturele taak

Over de culturele taak van Nederlandse verenigingen hebben wij al eens onze mening gezegd. Het verwonderlijke is echter, dat, wanneer men met leiders der verenigingen spreekt, vrij wel steeds het standpunt wordt ingenomen, dat de vereniging allereerst ‘een sociale vereniging’ is. Over het ‘bewust’ brengen van cultuur wordt in de regel met geen woord gerept. Wij waren daarom uitermate verrast, toen de Nederlandse Vereniging Neerlandia in de noordelijke voorsteden van Sydney in de Kerstperiode een bijeenkomst organiseerde, waar oprecht en met grote overgave een stuk cultuur werd gebracht, dat door de aanwezigen hogelijk gewaardeerd is en beloften voor de toekomst inhield.

Er zijn in de laatste tijd toneelvoorstellingen gegeven door toneelgroepen van Nederlandse verenigingen, die duidelijk hebben aangetoond, dat deze verenigingen zich over de spreiding van Nederlandse cultuur geen zorgen maakten. Het accent lag op het amusement. Leiders van enkele dier verenigingen maakten zelfs geen aanstalten om het ‘sociale’ karakter naar voren te brengen en spraken als hun mening uit, dat hun vereniging een "amusements vereniging was. Natuurlijk kan niemand daartegen bezwaar maken, maar naar onze mening mag een Nederlandse vereniging in het buitenland, althans in Australië, niet volstaan met alleen een amusementsvereniging te zijn, tenzij haar doelstelling uitsluitend is de bevordering en de beoefening van bijv. schaken, dammen, klaverjassen, voetballen, etc.

De zo even genoemde Nederlandse Vereniging Neerlandia heeft bewust een nieuwe koers gekozen, toen het kerstspel werd gebracht, waarover ik in 't vorige Neerlandia-nummer uitvoerig heb geschreven.

Gij allen in Nederland kunt natuurlijk luisteren naar Jacob van Elsäcker of Albert Vogel en als U even beseft welke gevoelens hun voordrachten bij U opwekken, dan kunt U zich voorstellen hoe een, naar werkelijke Nederlandse cultuur hunkerend deel van de Nederlandse samenleving in Australië, veel te lang heeft moeten wachten op mensen in hun midden, die het aandurfden hun bescheidenheid te overwinnen en als cultuurspreiders op te treden.

Het is te hopen, dat het voorbeeld van hen, die bij de uitvoering van het Kerstprogramma zoveel goeds gaven, navolging zal vinden.