Neerlandia. Jaargang 62

Vlaamse toneeluitvoeringen in Zuid-Vlaanderen

Uit Zuid- of ‘Frans’-Vlaanderen bereiken ons, met vertraging, - via Poperinge en Antwerpen - enthousiaste verslagen over het optreden van het liefhebberij-toneel ‘Verbroedering’ van Westouter, dat met het stuk ‘Menschen lyk wyder’ enorme bijval vond in dit deel van Zuid-Vlaanderen, dat sedert eeuwen bij de Franse staart behoort. Maar waar onze taal nog leeft onder de inheemse bevolking en de laatste tijd zelfs een merkwaardige opleving te zien geeft!

‘Menschen lyk wyder’, spel van het land in vijf bedrijven, naar ‘Kinderen van ons volk’ door Antoon Coolen, bewerking in het taaleigen der streek voor de opvoeringen in ‘Frans’-Vlaanderen, werd voor 't eerst op zondag 1 december en maandag 2 december 1957 in de zaal ‘Monsalvaet’ te Westouter ten tonele gebracht. En met een doorslaand succes! ‘U moogt gerust aannemen, dat ‘reuze-sukses’ absoluut niet overdreven is’ schrijft ons een bezoeker.

Vrijwel de gehele bevolking van dit Zuid-Vlaamse dorp heeft op de beide dagen de voorstelling bijgewoond.

Daarna werd, met evenveel bijval, een voorstelling in het dorp Steenvoorde gegeven, waarvoor de geestelijkheid uit die streek, met als voornaamste gangmaker de pastoor-deken van Steenvoorde, zich als propagandist volkomen had ingezet.

‘De vele “open doekjes” en het stormachtige handgeklap, dat geen einde scheen te willen nemen, vuurden de spelers dusdanig aan, dat het spel een gehalte kreeg dat verre uitstak boven hetgeen men in die streek van liefhebberij-toneel gewend is.’

De man, die wij hier met ere willen noemen, en die zich buitengewoon verdienstelijk heeft gemaakt, is Flor Barbry, koster te Westouter, die niet alleen de rol van de pastoor in het stuk uitnemend vertolkte, maar die bovendien ‘Kinderen van ons volk’ omgetoverd had tot het ‘Menschen lyk wyder’, dat de bevolking zo intens aansprak.

Zoals reeds opgemerkt werd: het stuk werd gegeven in 't Zuidvlaams dialect van die streek, met name van de ‘dramatis personae’ in de streek inheems; wij noemen b.v.: Boer Vereecke; Tisje, de knecht; Gerard Vanuxem; André Verbaere; Arnie, pastersmaarte; enz. enz.... Flor Barbry had ook de regie.

Burgemeester op de planken

De burgemeester van Westouter, Emiel Hardeman, tevens voorzitter van ‘Verbroedering’, speelde de rol van André Verbaere, en als bijzonderheid kan ik vermelden, dat zijn zoon, Jan Hardeman, een paar jaar geleden op de ‘Frans-Vlaamsen Kultuurdag’ te Waregem gedichten voordroeg.

Als het nummer Neerlandia uitkomt, zijn er al weer verscheidene opvoeringen van het gezelschap geweest; 19 januari '58 te Boeschepe, vanwaar een der spelers, Leo Vanhee, afkomstig is; waarschijnlijk zijn er dan twee voorstellingen in Boeschepe gegeven.

Op 4 februari '58 treedt het gezelschap met het stuk in de stadsschouwburg te Ieperen op.

Twee verslaggevers van het Noordnederlandsche blad ‘Katholieke Illustratie’ woonden de zeer geslaagde opvoering te Steenvoorde bij.

Wij willen niet nalaten er hier de aandacht op te vestigen, dat met dit voortreffelijk culturele werk voor onze zuidelijke stambroeders in Zuid- of Zee-Vlaanderen, de draad wordt opgenomen, destijds, in de jaren 1912-1914, op 't getouw gezet door de Ver. ‘Pro Westlandia’, daarbij zeer aangemoedigd door het A.N.V., en ook gesteund door de grote kranten: ‘Nieuwe Rotterdamsche Courant’ en ‘Algemeen Handelsblad’, en waarin men in die tijd menig verslag kon aantreffen van de hand van onze onvermoeibare vriend, nu wijlen mr. W.J.L. van Es, toen te Gouda.

Assen, januari '58.

Dr H.P. SCHAAP.