Neerlandia. Jaargang 61

[p. 55]

Critiek op emigrantenvoorlichting
Terecht of ten onrechte?

Dinsdag, 24 september hield mevrouw Laura Schippers, die met haar man dr. W. Schippers in 1952 naar Canada emigreerde en onlangs als gast van de K.L.M. de tocht meemaakte met een op de route Montreal-Schiphol nieuw ingezet vliegtuig, de D.C. 7 C. een radio-rede over de immigratie naar Canada, de immigranten en hun geestelijke nood. De familie Schippers voelde zich na aankomst in Canada duidelijk de dupe van de officiële, maar, volgens haar oordeel, lichtvaardige voorlichting der Nederlandse emigratieautoriteiten. En nu nog dragen zij daarvan de lasten.

Ondanks de ondervonden teleurstellingen zochten zij een oplossing door het opzetten van een ‘private enterprise’, een vrij beroep dus. Begonnen werd met het uitgeven van een blaadje, waarin eigenlijk alleen de Nederlandse consul in Toronto iets zag. Toen de eerste oplaag de deur uit was, voorzien van met de hand geschreven adressen, ontleend aan een lijst van de Ned. Vereniging ter plaatse, welke echter achteraf voor 50% verouderd bleek te zijn, kregen zij verscheidene nummers terug met opmerkingen van ‘Hou dit blaadje maar’, of ‘Wat doe je er mee?’

De immigrant staat voor grote problemen, niet in de eerste plaats problemen van materiele aard, hoe belangrijk die natuurlijk ook zijn. Iedereen dient te weten, dat hij van onderaf moet beginnen - en dat is ook niet erg - en iedereen moet begrijpen, dat hij als immigrant pionierswerk moet doen. De beste resultaten heeft mevr. Schippers gezien van hen, die van meetaf aan zich weinig van de naaste toekomst hebben voorgesteld. Voor deze immigranten viel het dan altijd nog mee.

De moderne immigrant

Maar de immigranten, die de laatste tijden naar Canada komen, zijn klaarblijkelijk wel heel bijzonder in de watten gelegd. Hun reis werd betaald. Zij ontvingen allerlei gunsten. En wat is het gevolg daarvan? Deze min of meer verwende lisden willen al dadelijk beginnen met een televisie-toestel, een auto en andere luxe. Men ziet er geen been in om zich direct in de schulden te steken. Een pas aangekomen echtpaar bestelde b.v. meubilair tot een bedrag van $ 2000, hoewel de verkoper hen waarschuwde, dat hij bij wanbetaling de boel zou terughalen of zou laten verkopen.

Kijk, zei mevr. Schipper, dat zijn niet de immigranten, die Canada nodig heeft en die onze naam in den vreemde zullen hooghouden.

Wel deed dat de ‘Dutchman’, een bekwame timmerman, die voortreffelijk werk leverde en slechts 20 minuten nam voor zijn twaalfuurtje, ja zelfs nawerkte, toen hij tegenslag had en niet wilde, dat zijn klant daarvan narigheid zou krijgen.

Natuurlijk heeft de emigrant het moeilijk, omdat hij het oude, vertrouwde heeft moeten opgeven, het nieuwe niet heeft kunnen aanvaarden of verwerken en dus nog in een geestelijk luchtledig leeft.

Deze mensen moet de hand worden gereikt, als het nodig is. Maar helaas is op dit gebied nog zo heel weinig gedaan en wat gedaan werd, kwam in hoofdzaak van de zijde van particulieren en kerken.

Bewaar de eigen cultuur

De autoriteiten in Canada stellen er de hoogste prijs op, dat de immigranten hun eigen cultuur bewaren en de bevolking van het land, waarheen zij getrokken zijn en dat nog cultuur arm is, verrijken met hun culturele bezit. Als alle ethnische groepen, die nu Canada gaan bevolken, het beste aan Canada afstaan, zullen we daar in de toekomst een United Nations-figuur kunnen verwachten, waarin Canada, dat zich gelukkig zal prijzen met het geschenk van het cultuurbezit der immigranten, uiteraard op de voorgrond blijft.

Bij dit uitwisselen van elkanders cultuurbezit steken de Nederlanders helaas wel heel erg af bij andere naties.

De Nederlandse immigrant toch - de goede niet te na gesproken - is alleen maar ingesteld op geldmaken en schijnt blind te zijn voor andere, hogere levenswaarden. Hij meent, dat hij, omdat hij nu leeft in ‘a free country’, een vrij land, nu cok maar doen mag wat hij wil. Maar dat is een onjuiste levenshouding, want er zijn en blijven toch zekere innerlijke levenswetten, waaraan men zich niet kan, noch mag onttrekken.

De Nederlandse Courant voor Canada, in hoofdzaak geredigeerd door mevrouw Schippers, wil opbouwend werk doen en wil een orgaan zijn, dat aan de immigrant juiste voorlichting geeft, daar het voorlichtingssysteem tot nu toe, naar het oordeel van mevr. Schippers, op een noodlottige grondslag is opgebouwd.

De immigrant naar hoger peil

Van de grote bedragen, die worden uitgetrokken voor de financiering der emigratie, komt naar haar inzicht nog veel te weinig ten goede aan de immigrant; elke immigrant moet worden beschouwd als een der voorposten van het land, vanwaaruit hij emigreerde. Maar dan moet men geen mensen zenden, die alleen maar denken aan dollars, televisietoestellen en een auto. Mevr. Schippers critiseert verder het stelsel van toekenning van een bedrag van f 30,- aan de emigratie-centrale voor elke uitgezonden emigrant.

De Nederlandse Courant voor Canada heeft een rubriek geopend onder denaam: ‘Emigratie Forum’, waarin iedere immigrant zijn hart kan luchten, zowel over goede als over slechte ondervindingen. Sindsdien is wel duidelijk gebleken in welk een grote geestelijke nood vele immigranten verkeren.

Spreekster meent, dat uit of naast de gelden, uitgetrokken voor de emigratie-centrales en emigratie-autoriteiten, een flink bedrag beschikbaar moet komen voor Nederlandse bibliotheken, Nederlandse films en Nederlandse tentoonstellingen.

Met leedwezen heeft mevr. Schippers moeten constateren, dat in Nederland al geruime tijd de vraag op veler lippen ligt: ‘Wat hebben we nu eigenlijk aan die emigratie?’ want in die vraag ligt weer de echt Hollandse aard, om de baet vóór de cost te willen laten uitgaan.

Daarom spreekt mevrouw Schippers de hoop uit, dat Nederland, het Nederlandse volk en de Nederlandse regering, begrip zullen hebben voor deze kant van de emigratie en met alle middelen zullen trachten voorzieningen te treffen om de geestelijke nood van landgenoten in den vreemde met wijsheid en inzicht te lenigen.