Neerlandia. Jaargang 61

Boekbespreking

Geteisterd Koningschap, door Jürgen Thorwald. Vertaling van K. Walschot. Uitgegeven door de Forum Boekerij, Den Haag. Prijs f 8,90.

Iedereen heeft wel eens gehoord van de bloedersziekte, haemofilie, onder de kinder en van koning Alphonso van Spanje en van de kleine czarewitz, jongste telg van de laatste vorst uit het huis der Romanows.

Twee zoons van de Spaanse koning stierven aan deze ziekte na een auto-ongeval. De czarewitz had kennelijk enkele malen zijn herstel te danken aan de beruchte Raspoetin, die daardoor een ongelooflijke invloed kreeg op het czarenpaar.

Thorwald vertelt in dit zeer dramatisch getinte boek over deze ziekte, die, zoals bekend, door vrouwen wordt overgebracht, maar waaraan alleen mannen lijden, en die door dochters van koningin Victoria werd overgebracht op de Europeese vorstenhuizen.

Het optreden van Raspoetin en zijn fatale invloed op de czaar en zijn omgeving wordt ons nauwkeurig verteld.

Diep tragisch is het leven dezer patienten, die voor elke verwonding moeten worden bewaard, maar wier lichamelijke toestand tegenover de wereld moet worden verzwegen, omdat de belangen van de dynastie dat eisen.

Het boek eindigt met de moord op de czarenfamilie in Jekaterinoslaw in 1917.

Vlamingen in Frankrijk, door Pater Ward Corsmit. Uitgeverij Sas-sen, Poperinge, opgedragen aan kanunik Wannijn en de assistent-aalmoezeniers C. Aerts en A. Vrijdaghs.

Vijftig, zestig jaar geleden, zo lezen wij in het boekje, zocht het Vlaamse volk werk en brood in de toen nieuwe fa-briekswijken van Rijssel en omstreken.

Diezelfde Vlamingen leert men nu kennen in de persoon van oude mannetjes en vrouwtjes, nooddruftig, een kommer-volle oude dag slijtend, met heimwee verlangend naar Vlaanderen, waar ze graag zouden sterven en begraven worden. Zij richten op zondag hun namiddagskuier naar de cercle der Vlamingen in Rijssel. Daar vinden zij elkaar terug in een familiaire atmosfeer. De vrouwtjes zetten zich rond de kachel en hun babbelmotoren gaan spoedig warm lopen. De mannen spelen kaart. Omstreeks Kerstmis ontvangt iedere bejaarde Vlaming een paar pantoffels.

In het 36 bladzijden tellende boekje zijn verschillende korte verhalen, die de toestanden daar schilderen, verlucht door pentekeningen, die geen opwekkend beeld geven van de in Noord-Frankrijk levende Vlaamse oudjes.

‘Armenzorg stelt een acuut probleem’ zo staat het daar en die enkele woorden zeggen genoeg. Deze Vlamingen kwamen naar Noord-Frankrijk om hun positie te verbeteren; zij zijn daar getrouwd; oorlogen hebben hun idealen verwoest en de laatste jaren van hun leven wegen zwaar.

[p. 52]

Koninklijke Woorden - 1958. Uitgegeven door de Wereld-Bibliotheek N.V. te Amsterdam.

In dit boekje treffen we aan de volgende redevoeringen en toespraken door H.M. Koningin Juliana in 1956 uitgesproken.

Toespraak in de Raad van State op 7 februari; rede ter gelegenheid van het diner ter ere van de achttiende verjaardag van H.K.H. Prinses Beatrix in het koninklijk paleis te Amsterdam op 25 februari; toespraak tijdens het galadiner in het koninklijk paleis te Amsterdam ter gelegenheid van het bezoek van de Groothertogin en de Prins van Luxemburg, op 5 juni; rede bij de opening van de internationale conferentie ‘menselijke verhoudingen’ te Nijmegen op 4 September; tafelrede ter gelegenheid van het bezoek van de President van Liberia en mevrouw Tubman te Amsterdam op 15 oktober; radiorede ter begroeting van de Hongaarse vluchtelingen op 15 november en de Kerstrede op 25 december.

Dokter in Siberië, door T.V. Stackelberg. Uitgegeven door Forum Boekerij te Den Haag. Nederlandse bewerking van H. Burgeij-meister. Prijs f 8,90.

Een adellijke arts, afkomstig uit de Baltische landen, in Siberië terecht gekomen, toen hij in de eerste wereldoorlog ten onrechte van spionnage voor de Duitsers verdacht, tot verbanning werd veroordeeld. Hij vroeg zelf Siberië als verbanningsstreek aan, omdat hij al sedert zijn jongens jaren het verlangen had Siberië te zien.

Zijn jaren in Siberië zijn wel de mooiste van zijn leven geworden.

Een boeiende vertelling, welke ons leert dat Siberië niet meer het land is van onmenselijk leed, een verhaal dat ons duidelijk maakt waarom Siberië voor deze arts geen schrikbeeld werd, maar een groots land, dat zijn voile liefde had.

Vlaams Handboekje voor Brussel. Uitgave 1956. Uitgegeven door Arto te Brussel. Prijs 20 B. Fr.

Deze vierde, aanzienlijk uitgebreide uitgave van dit nuttige handboekje, dat 268 bladzijden telt, en de namen van meer dan 400 verenigingen en ongeveer 4000 adressen bevat, wordt warm aanbevolen.

Het is verkrijgbaar in elke Vlaamse boekhandel te Brussel of rechtstreeks bij de uitgever Arto, Stalingradlaan 11 te Brussel.

De Azteken, door Guda E.F. van Giffen-Duyvis. Uitgegeven door Uitgeversmaatschappij Holland te Amsterdam 1957. Met 140 afbeeldingen. Prijs geb. f 14,50.

De Spanjaarden, die in november 1519 onder Fernando Cortez in Midden-Amerika landden en zij die na hen kwamen, hebben zich verbaasd over de prachtige kunstvoorwerpen, de monumentale bouwwerken, de hoogstaande cultuur en zij hebben zich tevens geërgerd aan het mensonteerend mensenoffer, dat in Mexico, op de hoge voorplecht van de tempels, werd gebracht, hetgeen er niet weinig toe heeft bijgedragen om die cultuur te verdelgen.

De Spanjaarden hebben het uitgestrekte land, dat meer bewoners telde dan hun vaderland, volkomen onderworpen en zij hebben vrij wel alles vernield, dat op heidense verwording wees en niet te diep onder de grond was bedolven.

Dat veel onder die grond verborgen bleef heeft prof. Walter Lehman tijdens zijn jongste expeditie kunnen aantonen. Aan deze expeditie nam de schrijfster mevrouw Van Giffen-Duyvis deel. In haar boek over de Azteken bepaalt zij zich vooral tot de beschrijving van de vaak ingewikkelde ceremonien.

Van de mensenoffers (meestal krijgs-gevangenen) geeft zij een duidelijk, soms aangrijpend relaas. Over vele overgebleven monumenten, pyramidale terrassen, waarop tempels, die in de laatste tijden grondig zijn onderzocht en hersteld, alsmede over de andere, dominerende volksgroep in Midden-Amerika, die der Maja's (die in geraffineerdheid de Azteken overtroffen) treffen we in haar boek talrijke bijzonderheden aan.

Kerstmis op Hellesta, door Margit Soderholm. Vertaling van J.E. Gorter-Keyser. Uitgegeven door de Zuid-Hollandsche Uitgevers Mij. Den Haag. Prijs f 10,90.

Margot Soderholm is geen onbekende voor ons. Wij bespraken van deze Zweed-se schrijfster reeds enige boeken. Het laatste was ‘Weerzien in Wenen’.

Deze nieuwe grote roman van Margit Soderholm voert ons naar het uit haar vorige boeken reeds bekende Zweedse landgoed Hellesta, waar een grote familie bijeenkomt om Kerstmis te vieren. Daar ligt voor Margit Soderholm het materiaal opgetast, waarmee ze haar verhaal opbouwt, een verhaal met een echte Zweedse sfeer, op zeer bekwame wijze geschilderd door een talentvolle schrijfster, die de talrijke lotgevallen van deze grote familie aan onze geest als een ca-leidoscoop laat voorbijgaan.

Een gezellig boek.

Het slechte meisje, door Eiliff Mortansson. Vertaling van dr Annie Posthumus. Uitgegeven door de Zuid-Hollandsche Uitgevers Maatschappij te Den Haag. Prijs f 9,90.

Een verhaal van de verre Faroëreilanden. Het zgn. slechte meisje is Malan, die wel een ruim hart heeft, maar zeker niet lijkt op wat de dorpsgenoten in hun roddelpraat van haar maken.

In werkelijkheid is Malan een weliswaar fel, maar eerlijk, gaaf en zuiver meisje, die het waarlijk niet gemakkelijk heeft in haar leven, dat Mortansson ons schildert temidden van vele andere figuren, die het dorp, waarin zij woont bevolken.

Voorts ontvingen wij de volgende boeken. uitgegeven door

Uitgeverij Born N.V. Assen/Amsterdam Conjunctuur en Crisis (Pallas-reeks no. 10), door Prof. G. Schmölders. Inhoud: Historische inleiding; con junctuur studie en conjunctuur onderzoek; conjunctuur-theorie, conjunctuurpolitiek en onopgeloste problemen. Prijs geb. f 4,90.

N.V. Uitgevers-Maatschappij W.E. J. Tjeenk Willink, Zwolle.

Uyt lonsten versaemt, Rectoricale Studiën (1946-1956), door J.J. Mak. Zwolse Reeks van Taal- en Letterkundige Studies nr. 6. Prijs ingen. f 6,80.

Een bundeling van letterkundige opstellen, in de naoorlogse jaren verschenen in verschillende tijdschriften en daardoor tot nu toe minder gemakkelijk toegankelijk, aangevuld en verbeterd naar de nieuwste gegevens.

J. B. Wolters, Groningen-Djakarta.

Nederduydse Spellinge (1612), van Jacob van der Schuere. Ingeleid en toegelicht door dr. F.L. Zwaan (Trivium Oude Nederlandse geschriften op het gebied van de grammatica, de dialecten en de rhetorica Nr II). Prijs ingen. † 3,90.

Jacob van der Schuere, in 1576 in Meenen (België) geboren, op jeugdige leeftijd om godsdienstige redenen uitgeweken naar Haarlem, waar hij Frans schoolmeester werd, is een der voornaamste samenstellers van de Nederduydse Spellinge, in 1612 in Haarlem verschenen.

Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen te Amsterdam.

Verslag van de Dialectencommissie over 1956.

Verslag van de Volkskunde-commissie over 1956.

Verslag van de commissie voor Naamkunde over 1956.

G.B. van Goor Zonen's Uitgevers Maatschappij N.V.

Klein Nederlands Woordenboek (11 x 8 cm.) door Dr. C.B. van Haeringen. Achtste druk. Spelling 1955. Prijs f 1,95.