Neerlandia. Jaargang 61

[p. 28]

Boekbespreking

Soldaten zonder generaal, door Hans Dormann. Uitgegeven door Uitgeverij Foreholte te Voorhout (uitgeverij't Groeit te Antwerpen). Uit het Duits vertaald door Dick Ouwendijk. Prijs geb. f 7,90.

Er zijn nog altijd schrijvers, die menen, dat er over de laatste wereldoorlog, zijn ontreddering, verwoesting, ellende, dood en verminking een boek dient geschreven te worden.

‘Soldaten zonder generaal’ is zo'n boek en Dormann is zo'n schrijver.

Zij, die nog niet voldoende afschuw van de verschrikkingen der menselijke slachtingen kennen, vinden misschien in de beschrijving van de beproevingen, welke zes Duitse soldaten, na de nederlagen van 1944 in Rusland, bij hun pogingen de Heimat veilig te bereiken, meemaken, reden genoeg om met voile overtuiging te strijden tegen de oorlog en de oorlogsopruiers.

Mocht Dormann's boek daar toe medewerken dan heeft de uitgifte er van toch zin. Persoonlijk hebben wij geen behoefte aan uitbreiding van de oorlogsliteratuur, waarmede de boekenmarkt o.i. al rijkelijk overvoerd is.

Leer uit uw handschrift, door Chandu. Uitgegeven door de Zuid-Hollandse Uitgevers Mij te 's-Gravenhage. Prijs f 5,90.

Laat mij uw handschrift zien en ik zal u zeggen, wie gij zijt. Zo zou het motto van dit boek kunnen luiden.

Ons handschrift is de onbewuste spiegel van ons innerlijk, zo menen zij, die aan de schriftkunde een grote waarde toekennen. In de advertenties wordt niet voor niets aan sollicitanten voorgeschreven een met de hand geschreven sollicitatiebrief in te zenden.

Chandu meent, dat zijn boekje voor de praktijk geschikt is om karaktertests, op grond van handschriften, met succes te ondernemen.

Hij geeft aandacht aan het vormniveau, netheid, schrijfvorm, originaliteit, versiering, regelmatigheid, ritmegrootte, beweeglijkheid, woordverloop, bindingsvormen, schrijfhoek, schrijfdruk, spaties, scherpte, letterwijdte en in het bij zonder ook de handtekening.

Het boek bevat talloze voorbeelden met duidelijke toelichting en verklaring, die menige belangstellende lezer zullen verleiden aan het werk te gaan.

Bevroren zomer, door Sally Carrighar. Uitgegeven door de Zuid-Hollandsche Uitgevers Mij te 's-Gravenhage. Prijs f 7,90.

Met dit boek schenkt de schrijfster, die een geboren vertelster en een geschoolde biologe is, ons een kostelijk verhaal over dieren en mensen, hun vreugden en hun beproevingen. De geheimzinnige trek van duizenden lemmingen, de moorddadige gevechten onder de waterspiegel tussen vissen en roofvissen, tussen walvissen en orka's, de onbegrijpelijke tocht der goudpluvieren over de eindeloze watervlakten van de oceanen, de schoonheid en de verschrikking in de natuur tekent Sally Carrighar in de best denkbare vorm.

Een hartelijk aanbavolen boek.

Stropers, door F. Nijland. Uitgegeven door Koninklijke Van Gorcum & Comp. N.V. te Assen. Verluchtmet tekeningen van JanLutz. Prijs geb. f 4,25.

Een gezellig joneensboek voor knapen van 11-14 iaar. Nijland neemt ons mee naar het eiland Texel, waar we kennismaken met twee echte jeugdige eilanders, die o zo sraag er met een tent op uit zouden willen gaan; de spaarpot is op de grote uitgaven van zo'n plan niet berekend. En dan begint het avontuur, als ze op hun manier proberen aan de nodige contanten te komen. De tent komt, maar op een heel andere wijze dan ze gedroomd hadden. En dan beginnen nieuwe avonturen, vol spanning en leven.

Den Haag - Scheveningen, door Bernard Bekman met foto's van Ed. van Wijk. Uitgegeven door N.V. Uitgeverij W. van Hoeve te 's-Gravenhage en Bandung. Prijs ingen. f 3595.

Dit spiegelbeeld van Den Haag en Scheveningen, neergelegd in een reeks voortreffelijke foto's van de jonge fotograaf Van Wijk, met teksten van Bernard Bekman, zal iedere oprechte Hagenaar willen bezitten, omdat het op zeer aantrekkelijke wijze Den Haag laat zien, zoals het is, 's-Gravenhage, geen gravenzetel meer, maar zetel van de revering, wellicht nog eens weer de koninklijke residentie, maar ook de stad bij zee en strand, stad met hoog cultureel leven, stad met voortdurend toenemende industrie, stad ten slotte me een zeer eigen sfeer en dat alles met liefde en kunde gevangen in de lens en gebracht op de gevoelige plaat.

Een boekske om te bezitten, maar ook aan anderen, als een klein maar smaakvol geschenk, te geven.

Geliefde gevangene, door Veronica Henriques. Uitgegeven door de Zuid-Hollandsche Uitgevers Mij te 's-Gravenhage. Uit het Engels (‘Love from a convict’) vertaald door Hans de Vries. Prijs gebonden f 5,90.

Een boek over ‘een liefde op 't eerste gezicht’ tussen een jonge journaliste en een wegens doodslag gedetineerde, die zij tijdens een bezoek aan een gevangenis ontmoet.

De gevangene is iemand, die veel in de wereld had kunnen bereiken, maar die alles bederft door zich in drift te vergrijpen aan zijn medemens. Zijn ouders waarschuwen het meisje dan ook tegen hun eigen zoon, die zij verloren achten.

Vlak voor zijn invrijheidsstelling slaat hij de cipier neer en nu moet hij wesr voor ettelijke jaren achter slot.

De jonge vrouw bezoekt ‘de geliefde gevangene’ geregeld, wisselt brieven met hem, maar haar hart neigt in de tijd, dat de gevangene alles van haar verwacht, ook naar een neef van hem. Deze neef zou niets liever willen dan dat het meisje hem zou trouwen. Dit deraillement begrijpen wij niet en we verwachten het niet en geen enkele lezer zal het voldoen.

Een boek, een verhaal, dat ons niets heeft gezegd en dat ons in geen enkel opzicht kon boeien.

Gij zult de hemel open zien, door Gilbert Cesbron. Uitgegeven door Uitgeverij Foreholte te Voorhout. Prijs geb. f 7,90.

Gilbert Cesbron is geen onbekende voor ons. Hij schreef ‘Heiligen gaan naar de hel’, dat reeds een elfde druk beleefde en ‘Honden zonder halsband’ waarvan een vijfde druk verscheen. Beide romans schonken ons enkele goede uren.

Bij het lezen van dit hier aangekondigde boek verbaasden we ons er over, dat Cesbron daarvan de auteur is.

Wij hebben de hemel niet open gezien. Integendeel. Cesbron's uitweidingen over de verschijningen van de Heilige Maagd mishagen ons en mishagen vooral vele katholieken onder de lezers, zoals ons gebleken is uit beoordelingen in de katholieke pers.

Goedkoper autorijden, door H.J. Peppink. Uitgegeven door de Zuid-Hollandsche Uitgevers Mij te 's-Gravenhage. Prijs: f 1,35.

Wie als autorijder voor honderd procent de wijze lessen van de zeer deskundige hoofdredacteur van de Auto-kampioen, de heer H.J. Peppink, opvolgt zal geen spijt hebben van het luttele bedrag van f 1,35, dat hij uitgaf voor het practische boekje ‘Goedkoper autorijden, ondanks duurdere benzine’. Als U maar weet, hoe het moet en.... het dan ook doet, zegt Peppink. Dan rijdt men meer kilometers voor minder geld, dan verspilt men geen benzine meer door oneconomisch rijden, dan spaart men olie en banden.

Een kostelijk boekje, dat U in nauwelijks 30 bladzijden op de allerplezierigste wijze alles uit de doeken doet met betrekking tot een zuinig gebruik van de auto. Ook wordt het een en ander verteld over de methoden van ‘Hendrik Royaal’, die, blijkens het slot van dit boekje, een tiran is voor zijn auto en de ene dure zonde op de andere stapelt. Zo leert de heer Peppink ons, hoe het wel en hoe het niet moet.

‘Maastricht, woonplaats van het kristal. Kristal, woonplaats van het licht’, door Bertus Aafjes met foto's en houtsneden. Uitg. Kristalunie N.V., Maastricht. Prijs f 1,25.

‘In de stad Maastricht grensde ons land door de eeuwen heen en grenst het nog steeds aan de Latijnse wereld’ en het is daar, dat de schrijver zijn emplooi uitheffend tot een lichtbaak, kristal en glaswerk, als edelman en huisknecht ten tonele voert en er zo in slaagt, een zeer boeiend en bloemrijk beeld te geven van een typische, oude stad en van haar belangwekkende nijverheid.

A. St.

VERBETERD BERICHT

Onze mededeling in het vorige nummer van Neerlandia, dat de benoeming van de heer I. Spetter tot ridder in de Orde van Oranjo-Nassau in 1952 had plaats gevonden, blijkt on juist te zijn. Deze onderscheiding vond nl. reeds plaats in 1933, ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de Weldadigheidsvereniging te New York.

[binnenkant achterplat]

Verantwoording, door D.M.G. Koch. Uitgegeven door N.V. Uitgeverij W. van Hoeve, 's-Gravenhage-Bandoeng. Prijs: f 12,50.

In het Indië van het begin der 20ste eeuw, toen de groten der aarde in star conservatisme op hun hoge tronen zaten en koloniale ethiek in de ogen van het merendeel dezer personen, of het nu ambtelijke dan wel niet-amtelijke gezagsdragers waren, een taboe-artikel was, kon Koch bij een grote groep zijner landgenoten geen goed doen. Men noemde hem een lastige kerel, die men te meer vreesde, omdat hij op knappe wijze de pen wist te hanteren, over een jarenlange tropenervaring beschikte en geen blad voor zijn mond nam, als hij meende bepaalde dingen te moeten zeggen. Zonder aanzien des persoons viel hij aan en hij legde dikwijls zijn harde vinger op naar zijn mening zieke plekken in de Indische maatschappij.

Dat smaakte velen in Indië niet.

Koch's leven was een leven van strijd. Hij streed met elan voor alles wat naar zijn overtuiging een strijd waard was.

Van zijn leven en van die strijd getuigt dit boek.

Bij het lezen van Koch's Verantwoording gaat Indië uit die jaren als een kaleidoscope langs de lezer heen. Vele bladzijden die deze idealist, socialist en realist schreef, stemmen tot nadenken.

Men kan het met hem eens zijn, of men kan Koch verwerpen en hem bv. tegenwerpen, dat hij blijkbaar geen oog had voor het vele goede, dat het Nederlandse bestuur aan Indië schonk (in dit boek blijkt van zodanige waardering in elk geval weinig), ieder onbevooroordeeld lezer zal in hem zien de man, die Indië hartelijk liefhad, die met eerlijke middelen getracht heeft anderen te overtuigen van de juistheid van zijn visie. Koch was een sterke figuur, begaafd, belezen als weinigen, een figuur, die velen heeft geërgerd, maar die even velen tot medestanders en tot vrienden maakte.

Wij wijzen hier nog op een boekje, een ‘liber amicorum’, in 1956 uitgegeven door dezelfde uitgever, waarin velen van Koch's vrienden, ter gelegenheid van zijn 75ste verjaardag, op hartelijke wijze getuigen van hun warme gevoelens jegens hem, van hun grote waardering voor zijn werk en van hun dankbaarheid voor zijn vriendschap.