Neerlandia. Jaargang 61

[p. 16]

Boekbespreking

Het nodige uit de Nederlandse spraakkunst, door A. Wildschut en bezorgd door Dr. J. Karsemeyer, vijfde druk. Uitgegeven door J.B. Wolters, Groningen, 1956. Prijs ingen. f 1,90, geb. f 2,40.

Het is niet onze gewoonte iedere druk van een bepaalde uitgave te beoordelen. Dat van dit boekje de vijfde druk is verschenen bewijst zijn bruikbaarheid. Het is, voor zover wij konden nagaan, volledig en duidelijk; misschien iets te volledig. Dat aandacht aan de huidige spelling wordt geschonken, achten wij juist, alleen vragen wij ons af, of het onderricht in deze niet-onderwijsbare spelling, zelfs met behulp van dit boekje, mogelijk zal zijn.

E.H.B.

Verslag van de volkskunde-commissie der Koninklijke Academie van wetenschappen te Amsterdam over 1955.
Verslag van de dialectencommissie der Koninklijke Academie van wetenschappen te Amsterdam over 1955.

Beide verslagen hebben wij met belangstelling gelezen en wij hebben kunnen vaststellen, hoe beide commissies in rustige sfeer gearbeid hebben aan dit wetenschappelijk werk.

Helaas hebben wij moeten vaststellen, dat het Rijk ten aanzien van deze commissies nu niet bepaald vrijgevig is in het toekennen van een zekere subsidie. Geldgebrek moest daardoor wel eens nuttige arbeid belemmeren of zelfs achterwege laten.

Wij kunnen niet anders dan dit be-treuren.

E.H.B.

Justus de Hardewijn, De waarlicke liefde tot Roosemondt ( 1613). Ingeleid en met aantekeningen voorzien door Dr. O. Dambre. Uitgegeven door de N.V. Uitgevers-maatschappij W.E. J. Tjeenk Willink te Zwolle, 1956. Prijs geb. f 4,60.

Justus de Hardewijn werd 11 april 1582 te Gent geboren; hij overleed op 21 juni 1636. Een kort leven, maar dat voor de Nederlandse letterkunde van betekenis is geweest. Hij behoorde tot een degelijk Rooms-Katholiek geslacht en ontving in 1607 de priesterwijding te Gent.

De ‘Roosa-mond’ bundel, waarvan het enige aanwezige exemplaar zich in de universiteits-bibliotheek te Gent bevindt, verscheen in 1613 zonder opgaaf van de schrijver. Deze werd even wel vrij spoedig bekend. Dr. Dambre heeft dit boekwerk in een handzame vorm uitgegeven. Hij voorzag het van een uitstekende inleiding en verschafte waar nodig de verklarende aantekeningen, die wij wel behoeven bij het lezen van dergelijke geschriften.

Ik kan het voor ieder, die dit tijdperk van de Nederlandse literatuur bestudeert, zeer aanbevelen.

E.H.B.

Historia, Amptelike orgaan van die Historiese Genootskap van Suid-Afrika, eerste jaargang, no. 1.

Met dit nummer doet een nieuw historisch tijdschrift haar intrede in de wereld. Zoals in vele delen der wereld werd ook in Zuid-Afrika een gebrek aan be-langstelling gezien in de geschiedenis van dit land. Vele vooraanstaande personen, die op enigerlei wijze bij het onderwijs in de geschiedenis betrokken waren, hebben toen op 24 maart 1956 besloten tot de oprichting van het Historisch Genoot-schap van Suid-Afrika. Gelijktijdig heeft men de behoefte gevoeld aan een tijdschrift, dat op breed terrein steun zal verlenen aan de studie van de rijke geschiedenis van Zuid-Afrika.

Hiermede is tevens het karakter van dit nieuwe tijdschrift aangegeven, dat naar het zeggen van de redactie zelf, ‘die belange van geskiedenis in die ruimste zin van die woord probeer te steun’.

Hierbij heeft ze de lagere, de middelbare school en de universiteit op het oog, terwijl ze tevens aandacht schenkt aan het archiefwezen en zelfs ‘die ou strijdrosse gedink’.

De redactie voelt zelf het bezwaar, dat het bestrijken van zulk een breed terrein moeilijkheden met zich meebrengt. Toch geven wij de redactie gelijk, dat zij, gezien het doel voor een brede kring belangstelling voor de geschiedenis van Zuid-Afrika te wekken, deze vorm gekozen heeft.

Het eerste nummer lijkt ons zeer ge-slaagd. Het verschijnt om de vier maanden. De prijs is £ 1 per jaargang.

Wij wensen de Hoofdredacteur, professor A.N. Pelser en zijn staf van medewerkers, succes toe bij deze door ons zeer toegejuichte poging.

E.H.B.

De staatkundige ontwikkeling der Nederlandse Antillen door Dr. Annemarie Kasteel. Uitgegeven door N.V. Uitgeverij W. van Hoeve, 's-Gravenhage-Bandoeng, 1956. Prijs geb. f 14,75.

Mejuffrouw Dr. Annemarie Kasteel, die reeds aan de universiteit van Virginia de graad van Master of Arts in de politieke wetenschappen had verworven, heeft thans nog aan de Leidse universiteit de doctorstitel verkregen in de rechtsgeleerdheid.

Haar proefschrift, dat 351 bladzijden telt, geeft een overtuigend bewijs van de zorgvuldigheid, waarmede deze jonge doctor de literatuur, die er over de Nederlandse Antillen bestaat, heeft bestudeerd en verwerkt. Vooral het laatste is van belang, want het gevaar was niet denkbeeldig, dat men zou verdrinken in de stof, of, om het met een zuiver Nederlandse uitdrukking vast te stellen, dat men door de bomen het bos niet zou zien.

Dit gevaar heeft mejuffrouw Kasteel weten te vermijden en zo is haar geschrift een boek geworden, dat de lezer op prettige wijze inleidt in de zeer moeilijke vraagstukken betreffende het tot stand komen van het Koninkrijk der Nederlanden in zijn nieuwe vorm.

E.H.B.

Zo maakt men millioenen door E. Jameson en G.L. Schwill. Uitgegeven door de Zuid-Hollandse Uitgevers Mij te 's-Gravenhage. Prijs geb. f 10,90.

Het wondere sprookje van miljonairs dat twee bekende journalisten, Jameston en Schwill schreven, nadat ze meer dan tachtig tijdgenoten voor de lens hadden gebracht, tijdgenoten, die met de miljoenen wel raad wisten. De wijze waarop miljoenen gemaakt Worden is gewoonlijk niet zó sprookjesachtig. Bloed en zweet, talent, dat zijn wel de hoofdbestanddelen van het recept; komt er nog wat geluk bij, wel dan is dat meegenomen.

In een bonte rij trekken ze langs ons heen, de naar het leven geschilderde portretten van reders, oliemagnaten, vorsten, filmsterren, uitvinders, schrijvers en uitgevers.

Uiterst boeiend en geestig geschreven, rijk verlucht, vol amusante anekdoten, geeft dit merkwaardige boek kostelijke spijs voor de geest.

Op zoek naar Bridey Murphey, door Morey Bernstein. Uitgegeven door de Zuid-Hollandsche Uitgevers Mij te 's-Gravenhage. Prijs geb. f 8,90.

Een jonge vrouw, Ruth Simmons, overschrijdt in hypnotische slaap de grenzen tussen verleden, heden en toekomst. In dit zeer spannende boek wordt ge-tracht antwoord te geven op de vraag, die duizenden zich eerder hebben gesteld: leeft de mens maar één leven, of leven we verder en wat wacht ons na de dood. Voor velen geen vraag, voor miljoenen een benauwend geheim.

Hoe men ook moge staan tegenover deze eeuwigheidsvragen of tegenover al wat buiten onze gezichtskring ligt, dit boek is het lezen meer dan waard, wegens de merkwaardige blik die Bernstein ons laat slaan in werelden, tijden en toestanden, na de dood.

Met een luipaard op schoot, door Michaela Denis. Uitgegeven door de Zuid-Hollandse Uitgevers Mij, 's-Gravenhage. Prijs geb. f 10,90.

Een verhaal van het avontuurlijke leven van twee zwervers door Zd.-Amerika, Afrika, Nw.-Guinea en Australië. Ar-mand fotografeerde hun vrienden, de dieren en Michaela schreef over hen. Niet een der dieren werd gedood.

Dit boek vol actie en spanning heeft zijn gang door de wereld gemaakt en zal ook in de Nederlandse vertaling een groot aantal lezers boeien.

Lord Hornblower. Muiterij en Victorie, door C.S. Forester. Uitgegeven door de Zuid-Holl. Uitgevers Mij te 's-Gravenhage. Prijs geb. f 8,90.

De namen Forester en Hornblower zeggen ons genoeg om met vertrouwen naar dit boek te reiken in de zekerheid weer te genieten van deze legendarische schepping van de vermaarde schrijver.

Toch sluiten we dit boek over ‘Muiterij en Victorie’ met de uitroep ‘jammer’, omdat we nl. de laatste avonturen van Lord Hornblower hebben meegemaakt.

De bekende zeeschilder Hey ting ver-luchtte dit gaarne aanbevolen boek.

[binnenkant achterplat]

Beginselen van het Nederlands Zakenrecht, door mr. L.F.V. Keyzer. Uitgegeven door Boekhandel en Uitgeverij A. Jongbloed en Zoon te 's-Gravenhage, 1956. Prijs geb. f 17,50, ingen. f 15.-

Een bijzonderheid, waarop al dadelijk de aandacht dient te worden gevestigd bij deze studie van de bekende Nijmeegse repetitor mr. Keyzer, is zijn verwijzing naar het ontworpen Nederlands Burgerlijk Wetboek en zijn poging - vermoedelijk de eerste, welke ooit is ondernomen - om in een handboek als dit het Nederlandse recht te vergelijken met het Belgische.

René Dekkers, hoogleraar te Gent en te Brussel, schreef een inleiding, waarin hij mr. Keyzer looft, omdat deze jurist niet het leven opoffert aan verouderd recht, maar - gedurfd - het recht aanpast aan het leven.

Het gevolg is uiteraard, dat in dit handboek zeer persoonlijke visies, opvattingen, commentaren naar voren komen, opvattingen, welke zullen worden aanvaard, maar ook zullen worden verworpen. Voor een student in de rechten, die nog zijn examens moet doen, zou het gevaarlijk kunnen zijn om deze ‘Keyzer’lijke opvattingen en meningen tot de zijne te maken, als de examinerende hoogleraar conservatiever ideeen aanhangt en doceert.

In een door de schrijver gegeven inleiding van enkele bladzijden, waarin zijn belezenheid al dadelijk opvalt, toont hij aan, hoe sedert de totstandkoming van de zakenrechtelijke artikelen in ons wetboek wel iets veranderd is in het land, waar dit recht moet worden toegepast.

Neerlandia is geen orgaan, waarin een uitvoerige bespreking van een juridisch handboek op haar plaats is. Daarvoor zijn vaktijdschriften de aangewezen plaats. Wij dienen dan ook te volstaan met een korte aankondiging van deze studie, die zonder twijfel ook bij belanghebbenden in België de aandacht zal hebben, welke dit boek verdient.

Jammer, dat na het afdrukken nog zoveel verbeteringen moesten worden aangebracht, verbeteringen ook, die o.i. niet zijn toe te schrijven aan een fout van de zetter, maar die de in-druk maken, dat de schrijver na het afdrukken van zijn copie gemeend heeft een andere, verbeterde of uitvoeriger tekst te moeten geven.

Voor belangstellenden moge verwezen worden naar een bij uitstek deskundige bespreking van dit handboek door prof, mr J. Valkhoff (hoogleraar in de faculteit der econom. wetenschap-pen aan de gemeentelijke universiteit te Amsterdam) in het W.P.N.R. (Weekblad voor Privaatrecht, Notarisambt en Registra-tie), 87e jg no. 4460 van September 1956, die op vele punten met Keyzer niet kan meegaan, maar hem originaliteit, grote belezenheid ook buiten het recht, vernuft en geestigheid toekent en dit werk, ondanks zijn gebreken, suggestief, merkwaardig en prik-kelend noemt.

Nog verwijzen we naar een tweede beoordeling en wel in het Nederlands Juristenblad van 4 februari 1956 no. 5 van v.O. (prof. mr. J.C. van Oven?), die naast vele bedenkingen, de auteur toch, met de Belgische hoogleraar Rene Dekkers, een rasechte rechtsgeleerde noemt, die hij echter aanraadt zich te zetten aan het schrijven van een proefschrift onder het kritisch oog van een streng promotor.

Voorts ontvingen wij van:

G.B. van Goor en Zonen's Uitg. Mij N.V.

Kramers Duits Woordenboek. Duits-Nederl. en Nederl.-Duits in één deel, 21ste druk, 1956. Prijs geb. f 11,75. Deze druk is in de spelling-1954 uitgegeven.