Neerlandia. Jaargang 60

[p. 92]

Boekbespreking

Tweeërlei letterkundige kritiek, Potgieter en Huet, door H.J. Polak; ingeleid en van aantekeningen voorzien door Gerard Knuvelder. N.V. Uitgevers-maatschappij W.E.J. Tjeenk Willink, Zwolle, 1956. Prijs f 5.15.

Er zijn van die figuren in onze nationale letterkunde, die tijdens hun leven onvoldoende worden gewaardeerd en wier betekenis eerst na hun dood de aandacht verkrijgen, die zij verdienen.

Zulk een is H.J. Polak, die hier door Gerard Knuveler op voortreffelyke manier naar voren wordt gebracht.

Polak was een begaafd leerling van de beroemde Cobet, zonder diens genialiteit te bezitten. Hij werd classicus, maar had wellicht beter gedaan zich te wijden aan de nieuwe letteren, waarvoor hij een aanleg had, die te benijden is.

Knuvelder tekent deze criticus ten voeten uit en verheelt niet, dat Polaks leven een worsteling is geweest een minderwaardigheidsgevoel te boven te komen; hetgeen hem evenwel niet gelukt is.

Ieder die meer dan gewone studie maakt van de Nederlandse letteren, verzuime niet dit uitstekend uitgegeven boek te lezen en te bestuderen.

Vermoedelijk zal hij dan, evenals ik, wel eens glimlachen over de preciesheid van Knuvelder, aan wie zelfs een drukfout of een vergeten komma in het werk van Polak niet ontgaat.

Uitstekend werk.

E.H.B.

Benelux-kaartgidsje, uitgegeven door de Vlaamse Toeristenbond. Verkrijgbaar in alle V.T.B.-boekhandels tegen de prijs van frk. 15.-.

Dit fraaie Benelux-kaartgidsje, met kaft in veelkleurendruk en overvloedig voorzien van sprekende tekeningen door de Wetterse kunstschilder Herman Verbaere, bevat 40 bladzijden en een volledige wegenkaart van Nederland, België en Luxemburg, verdeeld over 16 bladzijden, in zeskleurendruk. Deze kaartjes geven aan: rijksgrenzen, autosnelwegen, hoofd- en ondergeschikte wegen, alle toeristische steden en plaatsen, bossen, waterlopen en afstanden. Reeds daarvoor - en niet het minst om zijn handig zakformaat - is dit een zeer nuttig kaartenboekje. Maar bovendien werd in 19 tekstbladzijden de inventaris der bezienswaardigheden in de steden en toeristische centra opgenomen. Terecht zegt dit boekje van zichzelf: ‘Dit kaartengidsje zal helpen de merkwaardigheden te ontdekken, die anders voorbijgegaan zouden worden.’ Inderdaad geeft deze gids ‘toeristische inspiratie’ aan hem, die nog in twijfel is over de keus van zijn vakantieverblijf.

Ruta de hond, door Ditha Holesch, uitgegeven door de Zuid-Holl. Uitgevers Mij te 's-Gravenhage. Prijs geb. f 7,90.

Een boeiende beschrijving van het avontuurlijke leven van de hond Ruta, een der beste vrienden van de mens. Met grote liefde voor dieren werd dit boek geschreven door Holesch, velen onzer lezers bekend door het eerder verschenen ‘Bento’.

De heerschappij van het beeld, door Leo Schevenhals. Uitg. J.B. Wolters, Groningen. Prijs f 1.-.

Dit geschrift is kennelijk een overdruk van een artikel, dat de heer Leo Schevenhals heeft geschreven in het bij dezelfde uitgever verschijnend tijdschrift ‘Volksopvoeding’.

Het behandelt een vraagstuk, dat bijna alle opvoedkundigen bezighoudt: ‘de beeldroman’ en de invloed daarvan op de jeugd.

Algemeen is men van oordeel, dat deze invloed noodlottig is voor de geestelijke gezondheid van onze opgroeiende jeugd en het is spijtig te moeten vaststellen, dat er nog uitgevers zijn, die deze rommel aan de markt brengen.

Wie een ernstig geschrift wil lezen over dit soort lectuur, die raadplege dit met grote kennis van zaken geschreven boekje, dat terecht er voor pleit, niet alleen deze beeldroman te bestrijden, maar tevens de oorzaak op te sporen, hoe het mogelijk is, dat onze jeugd de ‘zakcenten’ uitgeeft voor een minderwaardig soort lectuur, dat eigenlijk geen lectuur is.

Hier wordt op schromelijke wijze de jeugd ‘verpest’ en wordt haar smaak voor het goede boek bedorven.

E.H.B.

Het kindje waar engelen van zongen, door Coos Covens, verlucht door Lies Veenhoven. Uitgegeven door Van Gorcum & Comp. N.V. te Assen. Prijs ingen, f 1,75, geb. f 2,25.

Een alleraardigst, fris en blij boekje. Het bekende, oude, maar steeds weer nieuwe Kerstverhaal; elk tafreel op zeer aantrekkelijke wijze en met voor kinderen sprekende kleurentekeningen van Lies Veenhoven toegelicht.

Een straatje in Bethlehem, de herders in het veld, die elkander verhalen van het Kind, dat eens geboren zal worden, van de tijden ‘als de wolf met het lam zal verkeren en een jongske beiden hoeden zal’, het grote verblindende Licht aan de hemel en de stem van de Engel: ‘Vreest niet, zie ik verkondig U grote blijdschap’, het liederenkoor der engelen (Ere zij God in de hoge) en dan het bezoek aan de stal en aan het Kindeke. Een roerend, prachtig Kerstboekje. Hulde aan de tekstschrijver, Lies Veenhoven en de uitgevers.

Jammer, dat wij het niet vóór deze Kerstmis meer konden aankondigen.

Kalender 1957 van de Vlaamse Toeristenbond en de Vlaamse Automobilistenbond te Antwerpen. Prijs fr. 22.- (2 fr. voor porti), op postrekening van genoemde Bond te storten. (324.558)

Dit jaar geen foto's, maar dertien mooie, kunstzinnige tekeningen van typische Vlaamse dorpskerken, getekend door de kunstschilder Herman Verbaere uit Wetteren.

Een sieraad aan de wand!

Ook verkrijgbaar in de V.T.B.-V.A.B.-Boekhandel te Antwerpen, Brugge, Brussel, Gent, Hasselt, Kortrijk, Leuven, Oostende en Roeselare.

Brand in het ‘Magasin du Monde’, door Karen Aabye. Uitgegeven door de Zuid-Holl. Uitgevers Mij te 's-Gravenhage. Vertaling uit het Deens door C. van Eijsden. Prijs geb.: f 7,90.

In dit boek worden eerst verschillende mannen en vrouwen in hun eigen milieu, getekend.

Daarna vinden we deze personen terug in het Magasin du Monde op het ogenblik, dat daar een felle en snel om zich heen grijpende brand uitbreekt.

En dan worden ons diezelfde mensen getekend in het ogenblik dat levensgevaar hen bedreigt. Een merkwaardige opzet, rake tekeningen, scherpe ontleding; soms, zo lijkt het, zonder mededogen en dan weer van een ontroerende tederheid.

Den spiegel der zaligheid van Elkerlijk, ingeleid, uitgegeven en verklaard door dr. G. Jo Steenbergen; uitg. N.V. Uitgeversmaatschappij W.E.J. Tjeenk Willink te Zwolle, 1956. Prijs f 1,65.

Dr. Steenbergen heeft er goed aan gedaan dit laat-middeleeuwse toneelspel weer uit te geven, van duidelijke verklaringen te voorzien en in een helder gestelde inleiding de betekenis van dit stuk toe te lichten.

Het is zulk een door en door Nederlands stuk. Om die reden alleen al verdient het in breder kring bekend te worden en te blijven.

‘Elkerlijk’, zo noemen wij het kortheidshalve is een moraliteit of te wel een preek in toneelvorm. En voor beschouwingen, toespraken en preken zijn wij Nederlanders zeer toegankelijk.

Elkerlijk (iedereen), dat is de mens, die in zijn verhouding tot God geroepen wordt rekening te doen van zijn aardse leven en die hierin onder de maat blijft, zo hij niet door boete en berouw en zuivering die geesteshouding vindt en die hier zo treffend wordt uitgebeeld door de zwakke deugd, die hem bij wilde staan voor de rechterstoel van God.

Het is vele jaren geleden, dat ik dit stuk heb gelezen. Herlezing heeft mij goed gedaan en wij kunnen dr. Steen-bergen dankbaar zijn, dat deze moraliteit voor alle taalliefhebbers weer eens modern is uitgegeven.

E.H.B.

Catherine Carter, door Pamele Hansford Johnson. Uitgegeven door de Zuid-Hollandsche Uitgevers Mij te Den Haag. Een cultuurserieroman over een romantisch vrouwenleven. Vertaald door Hans de Vries. Prijs geb. f 12,50.

In Catherine Carter is de wereld van het Engelse toneel omstreeks 1880 geschilderd, een schildering, welke echter evengoed geldt voor het toneel in andere landen, ook in ons land en zelfs in de tijd van heden.

Bekende Nederlandse toneelspelers, aan wie dit boek door de uitgever werd ter lezing gegeven, verklaarden allen dat ook hun stemmingen, reacties en gesprekken zo zouden kunnen neergeschreven zijn.

Een boeiend, goed verteld, zij het nu en dan wel wat te uitvoerig, verhaal.

[binnenkant achterplat]

Voorts ontvingen wij van

Van Gorcum & Comp. N.V. te Assen

Het paard van Smterklaas is zoek, door C.A. Elink Schuurman, met tekeningen en omslag van Lies Veenhoven, een toneelstukje voor kinderen van zes tot twaalf jaar. Nr. 54 van de serie ‘Naar 't zonlicht toe’. Prijs ingen. f 1,20, geb. f 1,65, bij afnemen van 20 ex. resp. f 1,- en f 1,45.

Wat Liesje op het kerkhof vond, door B. Schaap. Met tekeningen van Corrie Leeflang. Nr. 27 van de serie ‘Akkerklokjes’. Prijs ingen. f 0,95 en geb. f 1,40. Bij afnemen van 20 ex. resp. f 0,80 en f 1,25. Voor kinderen van 5-8 jaar.

De verborgen schat, door Rie de Groot, met tekeningen van Corrie van der Baan. Nr. 55 van de serie ‘Naar 't zonlicht toe’. Voor kinderen van 7 tot 11 jaar. Prijs ingen. f 1,25 en geb. f 1,65. Bij afnemen van 20 ex. resp, f 1,- en f 1,45.

Kerstboek 1956, de Vonk, samengesteld door R. Oostra en C. Covens, met tekeningen van Lies Veerhoven. Prijs bij afnemen van 25 tot 50 ex, f 0,72, van 55-99 ex, f 0,60, bij meer dan 100 ex, f 0,50 per stuk.