Neerlandia. Jaargang 60

[p. 80]

Boekbespreking

Keur uit het ongebundelde werk van W.G.C. Bijvanck.
Ingeleid en van aantekeningen voorzien door J.J. Oversteegen. Uitgegeven door N.V. Uitgevers-maatschappij W.E.J. Tjeenk Willink. Zwolle. 1956. Prijs ingen. f 5,65.

Dit nummer uit de bekende reeks ‘Zwolse herdrukken’ is een belangrijke bijdrage voor de Nederlandse letterkunde. De figuur van dr. W.G.C. Bijvanck is in onze letterkundige geschiedenis veelal een omstreden figuur geweest. Hij was een ‘teken, dat wedersproken’ is. Toch heeft niemand zijn grote gaven miskend of voorbijgezien. Hij was een kenner van de buitenlandse literatuur bij uitnemendheid en heeft zich de weelde veroorloofd er een geschiedbeschouwing op na te houden, die door de klassieke school van Fruin en zijn leerlingen zeker niet altijd op de juiste waarde is geschat. In zekere zin was hij zijn tijd vooruit en daardoor een eenzame.

Wie zich de moeite getroost - want moeite kost het - om dit boekje te lezen en vooral met aandacht de inleiding van de heer Oversteegen volgt, zal zijn geest verrijken en een beter inzicht krijgen in de historiografie van de vorige eeuw.

Bijvanck is een geleerde; maar bovenal een kunstenaar en in zijn verzuchting ‘de gepatenteerde wetenschap heeft me verstoten’ ligt niet alleen een klacht, maar ook een uiting van trots, die niet te miskennen is.

Voor deze mens was geschiedenis niet een relaas van feiten, maar de ware voorstelling van het mensenleven, waarin de mens vanzelfsprekend nooit vergeten mag worden.

Deze uitgave is een bij uitstek knap geschrift over een man, die te zeer is miskend, maar die ongetwijfeld boven de maat is geweest en daardoor onvoldoende is begrepen.

E.H.B.

Keizerlijke Venus, door Edgar Maass. Uitgegeven door de Zuid-Hollandsche Uitgevers Mij, 's-Gravenhage. Vertaling van K. Walschot. Prijs ingen. f 7,90 en geb. f 9,90.

De knappe schrijver van geschiedkundige romans, Edgar Maass, geeft hier een boeiend verhaal over de zuster van Napoleon, Pauline Bonaparte, die zich onder de broers en zusters wel het meest aan Napoleon gebonden gevoelde, en daardoor steeds in grote spanning zijn leven volgde en leed onder zijn val, zijn verbanning en dood.

Deze keizerlijke Venus beschikte over een groot hart en wist door Amor geholpen een zeer hoge positie te bereiken, om na een smartelijk lijden eenzaam, vermoeid, ontluisterd te sterven.

Edgar Maass heeft in zijn roman niet alleen het leven van Pauline Bonaparte, maar ook dat van de grote keizer en veldheer, treffend dicht bij ons gebracht. Een boek, dat in vele landen grote opgang heeft gemaakt.

Droom in de Delta, door Fred Thomas; verlucht door Anton Pieck; uitgegeven door de Zuid-Hou. Uit-geversmie te Den Haag. Prijs geb, f 22,50.

De ondertitel van dit boek luidt ‘Sprookje der lage landen in woord en beeld’.

De uitgever verdient ons aller hulde voor het initiatief door een bekwaam journalist als Thomas en een verdienstelijk illustrator als Pieck een werk te laten samenstellen, dat de schoonheid van ons land (stads-, dorps en natuurschoon) zo goed mogelijk benadert en ons weet voor te toveren.

De royale wijze waarop deze uitstekend verzorgde uitgave tot stand kwam is boven alle lof verheven.

Dit boek is een droom en een sprookje tegelijk.

Florian, Het Paard van de Keizer, door Felix Salten, vertaling van Nora S. Tack, uitgegeven door de Zuid-Hollandsche Uitgevers Mij, Den Haag. Prijs geb. f 7,90.

Zij, die van paarden houden - en wie doen dat niet - zullen genieten van deze in het oude Oostenrijk spelende roman van de wereldberoemde schrijver Felix Salten, die het lezend publiek verraste met zijn boeken over ‘Bambi’ en ‘Bambi's kinderen’.

De schrijver neemt ons mee naar de beroemde hofstoeterij in Lipizza en schetst het leven van Florian, een der witte hengsten, de Lipizzaners, over de gehele wereld vermaard.

Het talent van Felix Salten waarborgt ons een belangrijk boek, weliswaar een paardenroman, maar met een achtergrond van het ondergaande keizerrijk, waar niettemin het leven nog op zwierige wijze voortging.

Het paard Florian, maar ook keizer Frans Jozef, en al wat er rondom de wankele troon van deze monarch tijdens de laatste jaren van zijn leven voorviel, vindt in deze roman schrijvers uitvoerige aandacht.

Zij, die in de schaduw leven, door Hugh Sykes Davies. Uitgegeven door de Zuid-Hollandse Uitgevers Mij te 's-Gravenhage. Vertaling uit het Engels van J.E. Gorter-Keyser. Prijs geb.: f 7,90.

Een verhaal van Londense deserteurs, die het daglicht schuwen, levend als opgejaagd wild, ieder wantrouwend die hen zou kunnen verraden.

De autohogeschool, door H. Peppink, uitgegeven door de Zuid-Holt. Uitgevers Mij te 's-Gravenhage. Prijs f 6,90.

Een deskundig in populaire vorm geschreven leerschool voor elke automobilist, maar mede voor hen, die prijs stellen op een ongehavend lichaam en een lang leven, want ook voor hen, die dagelijks hun best doen om niet onder de auto te geraken, geeft Peppink - en hij doet het raak en met humor - uitstekende lesjes.

Van Perswetenschap tot publicatie, door Dr H.J. Prakke.
Openbare les gehouden ter opening van zijn colleges als privaatdocent in de publicistiek en wel in het bijzonder de perswetenschap aan de Rijksuniversiteit te Groningen op 18 oktober 1956. Uitgegeven door Van Gorcum en Comp. N.V. te Assen.

De sociologie in al haar vertakkingen wordt aan de rijksuniversiteit te Groningen vlijtig beoefend. Het onderdeel, de publicistiek, zal voortaan door Dr. Prakke op zijn colleges worden behandeld. Deze wetenschap houdt zich in het bijzonder bezig met de ‘communicatiemiddelen’ van het menselijk leven in groepsverband.

Wij juichen het toe, dat Dr. Prakke dit deel van de sociologie als zijn bijzonder arbeidsterrein heeft gekregen.

Wij leven nu eenmaal in de eeuw van krant, weekblad, tijdschrift, radio en televisie en de wetenschap kan aan deze uitingen van een steeds driftiger wordend cultuurleven niet voorbijgaan.

Wij menen, dat Dr. Prakke voor deze taak wel zeer bijzonder geschikt is. Zijn openbare les, die niet alleen het terrein verkent, geeft bovendien al zoveel stof, dat hieruit vele college's kunnen worden gevuld en wij prijzen de studenten gelukkig die door deze leidsman worden ingeleid in de studie van deze jonge wetenschap.

E.H.B.