Neerlandia. Jaargang 55

Nederland
Van de elf provinciën

Zuid-Holland

De bekende schrijver en dichter Mr N. Debrot is de heer M. Gorsira als algemeen vertegenwoordiger van de Nederlandse Antillen in Nederland opgevolgd. Hij is 4 Mei 1902 op Bonaire geboren.

Men is in de West gelukkig met het benoemen van vertegenwoordigers.

Den Haag zal de zetel zijn van Cola Debrot, onder welke naam hij meer bekendheid geniet.

Het vijfde deel van het rapport van de Parlementaire Enquêtecommissie is verschenen. Het telt in totaal 2446 bladzijden van folio formaat, en behandelt de Ministers- en Kabinetscrises te Londen, de voorbereiding van de terugkeer van de Nederlandse Regering uit Londen naar ons land, de verhouding met de Staten-Generaal, het Militair Gezag en de Vertrouwensmannen. Het mag wel worden aangenomen, dat het grote publiek dit werk niet in zijn geheel doorneemt, maar zich hoofdzakelijk beperkt tot het lezen van de uittreksels in de dagbladen. Hierbij zij op het grote gevaar gewezen, dat in sommige bladen een zeer eenzijdige voorstelling van zaken is gegeven door een willekeurige greep uit de inhoud te doen. Meer objectiviteit bij het voorzetten van de uittreksels aan het onkundige publiek ware wel gewenst geweest. Het zou zeer zeker de overweging waard zijn van regeringswege een beknopte populaire samenvatting in het licht te geven. Dit zou de voorlichting ten goede komen.

Wij leven in de tijd van de staatsprijzen. In Den Haag zijn enkele weken geleden reisbeurzen ten bedrage van 2000 gld. aan enkele Nederlandse letterkundigen uitgereikt door de Staatssecretaris Mr Cals, daarbij geadviseerd door een jury. In een geval kon Z.Ex. geen gevolg geven aan het advies van de jury. In de Tweede Kamer is dit geval nog eens ter sprake gebracht door de leden Verhoeven en Willems, die de overwegingen van de Staatssecretaris wel konden billijken. Voor de afgewezen reiscandidaat Van 't Reve schijnt thans een inmiddels in het leven geroepen comité het vereiste bedrag uit particuliere bijdragen bijeen te zamelen.

Intussen is weer een aantal nieuwe reisbeurzen in het vooruitzicht gesteld. Zouden ook geen Vlamingen eraan kunnen deelnemen? Waarom de deelneming te beperken tot letterkundigen van Nederlandse nationaliteit? Het gaat om de Nederlandse letterkunde. Samenwerking met België is geboden.

Even naar het economische terrein overwippende, waardoor wij uiteraard in Rotterdam verzeild moeten raken, is als nieuwtje het vermelden waard, dat van Rotterdam uit de drooglegging van een polderlandschap bij Vancouver in Brits-Columbia zal worden georganiseerd. Mr J. Blom, directeur van de N.V. Verenigde Transatlantische Hypôtheekbanken is de initiatiefnemer en hoopt met Nederlands materiaal en onder Nederlandse leiding 2500 ha land te winnen.

Noord-Holland

Op 21 Mei werd op het Muiderslot de P.C. Hooftprijs, groot 2500 gld., uitgereikt door Mr Cals aan Simon Vestdijk voor diens roman ‘De Vuuraanbidders’. Het advies daartoe is uitgebracht door een jury, bestaande uit Victor van Vriesland, Voorzitter, Mevr. E. van Lokhorst, Jos. Panhuysen, Mevr. E. Zernicke, Mr H. de la Fontaine Verwey en H. Michaël, secretaris.

In Hilversum werd op 31 Mei opgericht de Nederlandse Televisie Stichting. Het doel van de Stichting (voorlopig nog voor 2 jaar) is onder meer het bereiken van een zo breed mogelijke samenwerking op het terrein van de televisie. Het bevorderen van een regeling van zendtijden en het coördineren van programma's zijn wel de belangrijkste doeleinden. De uitzendingen zullen misschien in September reeds een aanvang kunnen nemen.

Het dagelijks bestuur van de Stichting bestaat uit Prof. Dr J.B. Kors, voorzitter (K.R.O.), J. Rengeling, secretaris (V.A.R.A.), C. de Clerq, penningmeester (A.V.R.O.) en Mr A.B. Roosjen, lid-plv. Voorzitter (N.C.R.V.).

Over de uitzendingen heeft de Staatssecretaris Mr Cals in de Tweede Kamer zich in deze zin uitgelaten, dat de programmaverzorging bij de omroepverenigingen komt te berusten. Hij acht het van het grootste belang dat in de experimenteerperiode ook op dit punt proeven worden genomen en deze richting onverwijld moet worden ingeslagen. De Regering acht deze tijd weliswaar niet de meest geëigende om een kostbaar object als de televisie aan te vatten. Dat is echter niet, waar het om gaat. De vraag is of er niet veel grotere gevaren ontstaan, wanneer de Regering thans het experiment niet door zou laten gaan. Allereerst op cultureel gebied zelf. Men denke slechts aan de steeds in kracht toenemende uitzendingen te Rijssel, die reeds in het zuiden van ons land kunnen worden opgevangen en aan de televisiezender te Hamburg (en in Oost-Duitsland voegen wij eraan toe).

De Wereldomroep is in grote nood. Er is reeds vorig jaar besloten, dat er een nieuwe 100 kw-zender zal komen. In verband met de geldelijke gevolgen wordt thans nagegaan, op

[p. 4]

welke wijze deze verbetering zo doelmatig mogelijk kan worden bereikt.

Het Haarlemse Orkest dreigt in de verdrukking te komen. Het staat overigens niet alleen. In verband met de voorgenomen bezuinigingen zijn ook de regionale orkesten (Friese, Twentse en Brabantse) in gevaar. Samentrekking van het Rotterdamse en het Residentieorkest wordt eveneens genoemd. Kortom, alles wat muziek heet, is in rep en roer. De overheid heeft het in studie.

Noord-Brabant

Eindhoven heeft feest gevierd ter gelegenheid van het 60-jarig bestaan van N.V. Philips' Gloeilampenfabriek. Op 15 Mei werd een bronzen standbeeld van Dr A.F. Philips, ontworpen door Prof. A.F. Wenkebach, onthuld. In de feestroes heeft de directie nog iets over de televisie gezegd, dat in de Tweede Kamer moest worden recht gezet, en tevens werd er medegedeeld, dat een millioen apart is gehouden voor het geval een tweede Technische Hogeschool in Eindhoven zou worden opgericht. Dit laatste zal echter nog wel een onderwerp van discussie in de Tweede Kamer worden. In Beneluxverband bekeken is het niet zo voor de hand liggend, want Luik met haar voortreffelijke universitaire uitrusting ligt er niet zo heel ver vandaan en nog meer in het centrum van Limburg en Brabant.

Utrecht

Op 2 Juni heeft het Nederlands Cultureel Contact een openbaar congres gehouden met als onderwerp: Crisis der Cultuur - Uitdaging en Antwoord.

Prof. Dr F.L. Polak, Prof. Mr I.A. Diepenhorst en Mr J. Derks hielden ieder een inleiding. De eerstgenoemde had reeds de aandacht getrokken door zijn artikelen in de N.R.Ct. over een cultureel defensieplan. Deze artikelen zijn overigens weer uit de pen gevloeid naar aanleiding van een debat in Den Haag, waar de vergelijking van een halve straaljager met een heel orkest, wat de financiële zijde aangaat, het meest tot de mensen sprak.