Neerlandia. Jaargang 40

Rotterdam.

30 October hield de heer Posthuma, directeur van de Nederlandsche Bank van Zuid-Afrika, een voordracht over Zuid-Afrika in vogelvlucht, en vertoonde daarbij een door hem zelf vervaardigde rolprent. Spreker ving aan een tegenstelling te maken tusschen Zuid-Afrika, zooals wij Nederlanders het ons gaarne voorstellen, denkende aan Jan van Riebeeck en Paul Krüger, en zooals het zich in werkelijkheid ontwikkelt.

Zuid-Afrika is bezig met zich te consolideeren tot een geheel; zijn belangstelling voor andere landen is daardoor niet groot. Naar Engeland met Londen als wereldcentrum is zijn blik gericht. Men moet zich geen groote voorstelling maken van Zuid-Afrika's belangstelling voor Nederland; die vindt men alleen nog bij kleine cultureele of kerkelijke groepen. Langzaam, doch zeker, drijft Zuid-Afrika van ons af, waar nog bij komt, dat de toekomst in oeconomischen zin met die van Engeland samen hangt. Vervolgens gaf de heer Posthuma de karakteristieke verschillen weer tusschen den Zuidafrikaanschen en den Nederlandschen boer.

Voor den Nederlander ziet spr. wel een toekomst in Afrika, mits hij zich volledig aanpasse aan de Zuidafrikaansche geestesgesteldheid. De film liet veel fraaie natuurbeelden zien.

Deze avond had plaats in samenwerking met de afd. Rotterdam van den Ned. Z.-Afr. Ver., wier voorzitter, de heer Mr. W.C. Mees, den spreker had ingeleid. Prof. Dr. Z.W. Sneller, voorz. onzer afd., richtte tenslotte woorden van dank tot den spreker, mede namens de zeer vele toehoorders.

* * *

25 Nov. hield de heer Th. Ligthart, oud-president van de Javasche Bank, in de Handels Hoogeschool een voordracht over ‘Structuurveranderingen in Ned.-Indië en de Grootnederlandsche gedachte’. Onder de eerste verstaat spr. de voortdurende wijziging in de verhoudingen.

Het Nederlandsche volk heeft in zijn koloniën groote dingen tot stand gebracht, en nog munt de kolonisatie van Indië uit door goed beleid. Wanneer wij echter in West-Europa den economischen oorlog blijven voortzetten, zal men in het Oosten ons Indië ontfutselen. Men bedenke, dat het Indische bedrijfsleven weinig gedifferentieerd is. De krach van 1921-'22 heeft Japan als gelegenheid gebruikt om zijn indwstrialisatie te ver-

[p. 21]

volmaken. Japan heeft eigenlijk de structuurveranderingen in het Oosten bewerkt. Door zijn armoede aan grondstoffen is Japan gedwongen om veel in te voeren, en vervaardigt veel voor uitvoer tegen ongekend lagen prijs. Japan ziet daarbij uit naar de zwakste schakel in zijn omgeving. Gelukkig is Nederl. Indië dit nog niet.

Willen wij blijven, die we zijn, dan moeten wij zooveel mogelijk waken, dat Indië zijn producten kan blijven afzetten. Suiker is een van de voornaamste voortbrengselen, doch elk land voorziet zich zelf er van, en het verbruik er van is sinds 1924 stil blijven staan. Maar ook bij andere artikelen vergeten we, dat de consument vóór den producent gaat. Onze verantwoordelijkheid tegenover Indië hebben we in de laatste jaren wel sterk uit het oog verloren. De maatregelen bijv., die de rijstprijzen weer omhoog voerden, hebben tot groote verarming geleid. Als eerlijke, ernstige, geestkrachtige kolonisators hebben wij te waken voor het wel en wee van Indië.

De heer J.D. Daubanton, voorzitter der afd. Rotterdam van de Kon. Ver. ‘Oost en West’, met welke het A.N.V. samenwerkte, heeft den spreker met een kort woord ingeleid; Prof. Dr. Z.W. Sneller, voorzitter onzer afd., heeft den spreker, nadat deze nog eenige vragen beantwoord had, dank gezegd voor zijn boeiende rede.