Neerlandia. Jaargang 38

[p. 168]

Nederl. Antillen

Nederland-Curaçao 1634-1934.

De Tentoonstelling.

Een oude zegswijze beweert, dat alle goede dingen in drieën bestaan. Het is volkomen van toepassing op wat de Herdenkingscommissie Nederland - Curaçao 1634-1934, ten vorigen jare gevormd door het Alg. Ned. Verbond en Oost en West, in het afgeloopen jaar hebben tot stand gebracht.

2 Juni had te 's-Gravenhage de plechtige herdenking plaats in de Ridderzaal, vereerd met de tegenwoordigheid van H.M. onze Koningin en H.K.H. de Prinses, toen heeft dus het oor zijn deel gehad. In de afgeloopen maand kreeg het oog een beurt, kon het in de door H.M. welwillend ter beschikking gestelde Gothische zaal, te gast gaan aan een tentoonstelling van bijna 1000 nummers, die een veelzijdig beeld gaven van het verleden en heden der Nederlandsche Antillen, het door te vele Nederlanders nog zoo slecht of niet gekende overzeesch gebiedsdeel in de Caraïbische Zee, welke Noord- van Zuid-Amerika scheidt. En daartusschen werd gezorgd voor de stille uren door de uitgifte van een kloek, rijk verlucht Gedenkboek, dat uitmunt door volledigheid.

Wie als goed Nederlander van deze drie goede dingen kennis heeft genomen en in de herdenking heeft meegeleefd, zal in het bovenstaande een weerklank hooren van de rede, waarmede Z.Exc. Dr. H. Colijn Maandag 1 October de Tentoonstelling heeft geopend. De Ministerpresident kon daarbij een optimistischen toon doen hooren, omdat in de sombere jongste Troonrede de economische toestand van Curaçao - als uitzondering - vrij gunstig kon worden genoemd. En hij bracht ten slotte namens de Regeering en de bevolking van Curaçao dank aan het A.N.V. en O. en W. voor den arbeid aan de Tentoonstelling ten koste gelegd.

Wij, die de voorbereiding van vele maanden van nabij

Afdeeling der Tentoonstelling in de danszaal van het Paleis aan den Kneuterdijk.

hebben gade geslagen - want geestelijk en stoffelijk kwam veel in de kantoorlokalen van ons Verbond (Laan 34) tot stand - kunnen bevestigen, dat er door het personeel onder leiding van den administrateur zeer verdienstelijk werk is verricht. En het gold hier een gebied, nog nooit in zoo'n omvang verkend, in zoo'n grooten opzet in beeld gebracht. Wel zijn er voorgangsters geweest. Onze voorzitter, de heer P.J. de Kanter, die vóór den Minister een welkomstrede tot de vele genoodigden gehouden had, herinnerde aan de tentoonstelling te Haarlem in 1899, die te Amsterdam in 1930 en die te 's-Gravenhage (1933) door jongelui van de H.B.S. in de 3de Van-den-Boschstraat met zoo groote geestdrift ingericht. Maar, dat waren algemeene Westindische tentoonstellingen, dus niet uitsluitend Curaçao betreffend.

De inrichters stonden thans voor grooter moeilijkheden, want de bronnen, waaruit geput moest worden, moesten zoo goed als alle eerst worden opgespoord. Maar speurzin en doorzettingsvermogen wezen ten slotte de wegen, waarlangs alles wat kon bijdragen tot een zoo volledig mogelijk beeld van de Nederlandsche Antillen, kon worden opgespoord en naar de Gothische zaal overgebracht. De man, die in dezen wel het meest heeft bijgedragen tot het welslagen, is onze administrateur, Drs. W. Goedhuys. Wie hem dit jaar in zijn veelomvattende werkzaamheden hebben gadegeslagen, zullen van harte hebben ingestemd met de waardeering van de Herdenkingcommissie, die bij de opening den genoemeden hoofdinrichter den Curaçao-gedenkpenning in zilver als herinnering aanbood.

De voorzitter bracht ook dank aan de vele inzenders, o.m. oud-ambtenaren van de Antillen, die uit hun persoonlijke verzameling zooveel belangrijks hadden afgestaan. Men vindt hun namen in den geïllustreerden catalogus, die in beknopten vorm een overzicht geeft van verleden en heden der oude kolonie en die van blijvende waarde mag worden geacht. Verheugend is ook, dat zoovele openbare en bijzondere instellingen en maatschapijen hun medewerking verleenden. De opsomming kan zijn nut hebben.

Hier volgen dus haar namen:

Alg. Synode der Nederl. Herv. Kerk, Bataafsche Petroleum-Mij., Botanisch Museum der Rijksuniversiteit te Utrecht, Curaçaosche Handelmij., Afd. Hydrografie van het Dep. van Defensie, De Vergenoeging (Loge) te Curaçao, Gemeente Enkhuizen, Rijksmuseum van Ethnografie te Leiden, Gem. Museum-Fodor (Amsterdam), Universiteitsbibliotheek van Gent, Gouvernement van Curaçao, Ned. Historisch Scheepvaartmuseum (Amsterdam), Hollandsche Bank voor W.-I., Koloniaal Instituut, Dep. van Koloniën, Ned. Aardr. Genootschap, Inst. voor Taal-, Land- en Volkenkunde, Ned. Meteorologisch Instituut, Ned. Stoomboot Mij., K.L.M., Archief van den Gen. Staf, Loge La Iqualdad (Cur.), Mineralogisch Geol. Instituut der Universiteit te Utrecht, Missie Procure (Klooster), Mijnmaatschappij Curaçao, Nederlandsch

[p. 169]

Bijbelgenootschap, Ned. Persmuseum, Ned. Postmuseum, Oudheidkundig Genootschap, Portugeesch-Israelietische Gemeente, Rijks-Archief, Technisch Bureau v.h. Dep van Koloniën. Universiteitsboekerijen, Kon. Bibliotheek, West-Indische Kamer, College Zeemanshoop, Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen, Zoologisch Museum.

Wist u wel, lezers, dat er zooveel lichamen waren, die belang hebben bij of belangen in Curaçao?

De velen, die de tentoonstelling bezocht hebben - hun aantal wordt met 4 hooge cijfers geschreven - zullen bij het binnentreden zeker hebben stilgestaan bij den grooten uit triplex gezaagden plattegrond der eilanden in hun onderlinge verhouding als drijvend op de zee en met aanduiding der inheemsche fauna uitgelegd. Vandaar werd het oog dadelijk getrokken tot de in verlichte nissen scherp en kleurig uitkomende diorama's: de Haven van Willemstad, ontworpen door den heer W.N. Smit, en een landschap aan de Zuidkustbaai van Curaçao, vervaardigd door den heer en mevrouw Dr. Van Breemen-Kruyt, een knap natuurgetrouw staal van leerzaam knutselwerk, dat in het bijzonder de vele schoolklassen, die de tentoonstelling bezochten, belang inboezemde en hun met één oogopslag meer zal hebben geleerd en een blijvender indruk bij hen zal hebben achtergelaten, dan dozijnen lessen over W.-I., al zou bij onderzoek blijken, dat Curaçao zelfs niet één dozijn keeren in een jaarcursus bij de aardrijkskunde-lessen ter sprake komt.

Belangwekkend waren ook de mooie oude landkaarten, platen en teekeningen, afbeeldingen in allerlei vorm van de Antillen en de prachtige schelp- en koraalverzamelingen. De tweede langwerpige zaal was voornamelijk gevuld met geschiedkundige portretten o.a. die van zeehelden en alle gouverneurs, ook foto's en andere afbeeldingen van belangrijke gebeurtenissen en enkele oude documenten. De balzaal in het paleis bevatte voornamelijk voortbrengselen van de Antillen, statistieken en grafieken, schilderijen, geschriften en boeken.... Maar we zouden te uitvoerig worden als we verder in bijzonderheden traden.

Om niet alleen het oog maar ook het oor van belangstellenden wat te geven en tevens hun indrukken te verdiepen tot blijvend juist begrip omtrent Nederlands bezit in de Caraïbische Zee - op de tentoonstelling bleek vaak uit de onnoozelste vragen van bezoekers een ontstellend gebrek aan kennis omtrent dat bezit - heeft de commissie eenige deskundigen in avondbijeenkomsten laten optreden. De sprekers, o.m. Jhr. Van den Bergh, Verbeek Wolthuis en Dr. Van der Sleen, vonden voor hun beschouwingen een dankbaar gehoor.

Zoo hebben allen: inrichters, inzenders, sprekers en bezoekers bijgedragen tot verspreiding van meer en betere kennis over het Nederlandsch gebied, dat men algemeen het best kent als Curaçao.

De voorzitter der Commissie, de heer De Kanter, eindigde zijn voorwoord in den catalogus met de woorden: ‘Wij willen uiting geven aan onze dankbaarheid, dat Curaçao thans 300 jaren met Nederland vereenigd is, maar wij willen ook de gelegenheid waarnemen om dat belangwekkende gebiedsdeel hier beter bekend te maken.’

Wij meenen, dat dit in alle opzichten door het derde ‘goede ding’ in de herdenkingsreeks is verwezenlijkt en dat de arbeid er aan besteed, zoo geheel liggend in onze lijn, vrucht zal dragen.

Allen, die de tentoonstelling bezochten, zullen bij den ingang der achterzaal wel een blik geworpen hebben op de groote Wereldkaart, waarop electrische lichtjes de verspreiding van het A.N.V. over de wereld aangaven. Zij is een lichtend getuigenis, dat ons Verbond sedert zijn stichting in 1898 nooit heeft opgehouden zijn vertakkingen in alle oorden, waar Grootnederlandsche belangen te behartigen zijn, uit te breiden. Maar nog veel terrein ligt braak. Alleen wanneer alle goede Nederlanders en Stamverwanten, in welken vorm ook, meewerken aan verhooging der geestelijke, zedelijke en stoffelijke kracht van den Nederlandschen Stam kan er productieve kracht van het A.N.V. uitgaan.

Uitbreiding van het ledental zou al mee de beste belooning zijn voor zijn dit jaar getoonde werkkracht. Daartoe kan ieder lid in zijn kring bijdragen.

v.S.