Neerlandia. Jaargang 33

Mededeelingen.

Algemeene vergadering van Groep Vlaanderen.

Binnen enkele weken wordt een algemeene groepsvergadering gehouden te Brussel. De juiste datum en plaats van bijeenkomst zullen tijdig aan de besturen der afdeelingen worden medegedeeld evenals de te behandelen punten, die voor de toekomst van het A.N.V. in Vlaanderen van groot belang zullen zijn.

De verschillende takken worden verzocht zoo spoedig mogelijk een exemplaar van hun jaarverslag te zenden aan den waarnemenden groepssecretaris: M.J. Liesenborghs, Slotlaan 13, St. Lambrechts-Woluwe (Brussel) en zich verder tevens, voor wat de aanduiding der stemgerechtigde afgevaardigden ter groepsvergadering betreft, naar de statutaire bepalingen te gedragen.

Ook alle andere mededeelingen, het Verbond betreffend, worden steeds ingewacht aan voornoemd adres.

[p. 82]

De boekerij te Duinkerken verbrand.

Wij betuigen innig rouwbeklag aan onze stambroeders in het land van Michiel de Swaen wegens het onherstelbare verlies geleden door het verbranden van de gemeenteboekerij te Duinkerken, die in het stadhuis was geborgen. Negentigduizend boekdeelen, handschriften van groote waarde, ook incunabelen zijn vernield. Deze ramp treft den heelen Nederlandschen stam.

Nederlandsch Historisch Instituut te Rome.

Deze op aanstichting van Prof. Blok in 1904 door den toenmaligen minister-president Dr. Abr. Kuyper in het leven geroepen instelling zal 20 Mei haar zilveren feest vieren.

Een commissie heeft zich gevormd met het doel te dezer gelegenheid door den Nederlandschen, te Rome werkzamen beeldhouwer Job Wertheim een borstbeeld van prof. Blok te doen vervaardigen ter plaatsing in het Instituut.

De commissie bestaat uit de heeren:

Jhr. Mr. A.v.d. Goes van Gendt, voorzitter; Mgr. Dr. B. Eras, ondervoorzitter; Dr. T.H. Fokker, secretaris en Mr. C. Fledderus, penningmeester (Via degli Uffici del Vicario, 35).

Bijdragen kunnen ook worden gestort op de post-girorekening van den secretaris: rekening Dr. T.H. Fokker, kantoor Amsterdam no. 48888.

Wij mogen hierbij wel in herinnering brengen, dat als eerste directeur van het Nederlandsch Historisch Instituut optrad wijlen Dr. G. Brom, destijds tevens vertegenwoordiger van het A.N.V. te Rome.

Indië en de Wereldoorlog.

In de reeks Economic and social history of the World War (Economische en sociale geschiedenis van den wereldoorlog) uitgegeven door de Carnegie-stichting is als no. 3 van de neutrale studiën verschenen ‘The Effect of the War upon the Colonies’ (De uitweiking van den oorlog op de koloniën) door prof. J.H. Carpentier Alting en W. de Cock Bruning. Naar de redacteur der uitgaaf opmerkt, zal een wetenschappelijk gegronde geschiedenis eerst veel later geschreven kunnen worden, zoodat hier dus alleen voorbereidend en verkenningswerk is verricht. Nochtans worden in dit boek over Ned. Oost-Indië zeer stellige meeningen uitgesproken, bijv. dat hooge prijzen, zwaarder belastingen en ongenoegzame zorg voor haar economische belangen den economischen toestand der inlandsche bevolking ernstig verzwakt hebben; dat de oorlog het nationale bewustzijn aangemoedigd en de maatschappelijke tegenstellingen verscherpt heeft; dat een algemeen verlangen is ontstaan naar meer onafhankelijkheid, losser banden met het Westen en nauwer aanraking met de landen rondom den Stillen Oceaan. Een en ander kan voor Nederland als naastbetrokkene leerrijk en van groot belang zijn. Doch de vraag rijst, of het noodig was, een dergelijke studie in het Engelsch in het licht te geven en wetenschappelijke uitkomsten, die wellicht nog herzien zullen moeten worden, onder de oogen te brengen van Jan Alleman in het buitenland, die zich de moeite niet geeft, de taal van het land, dat zij willen beoordeelen, te leeren.

Java en Ceilon.

De heer Ormsby-Gore, Britsch onderminister voor de Koloniën, wiens beschouwingen over de Nederlandsche in vergelijking met de Fransche overzeesche gewesten wij vermeld hebben, heeft naar de Ceilonsche Daily News in een hoofdartikel opmerkt, besloten, de Nederlandsche kunst van koloniseeren in de Britsche koloniën toe te passen. De Nederlandsche koloniën, schrijft de D.N., zijn de Britsche ver vooruit in wetenschappelijke en technische onderlegdheid. De heer Ormsby-Gore heeft dat onmiddellijk gezien en gaat de Nederlandsche methoden toepassen op Ceilon. O.m. is Java in de toepassingen van electriciteit, het gebruik van waterkracht, telefonie en radiotelefonie uitmuntend toegerust; de heer Ormsby-Gore sprak op Java met iemand in het Eng. Lagerhuis. ‘Op Ceilon, zegt de D.N., kunnen wij nog niet eens telefoneeren van den eenen kant van het eiland naar den anderen. Op Ceilon richten wij jaarlijks een leger van jongelieden af voor een examen van twijfelachtige practische waarde - Nederland leidt de inlanders op tot practische menschen, die kunnen medewerken aan de ontwikkeling van het land.’

Afdeeling 's-Gravenhage.

Het tooneelgezelschap ‘De Haagsche Thespiswagen’ heeft op 15 April voor de Haagsche afdeeling van het A.N.V. ‘Om de Koningsmacht, oranjecomedie in drie bedrijven’ door Maurits Wagenvoort, vertoond. De groote zaal in Pulchri was in lang zoo vol niet geweest; er kon misschien nog een schilderij, een mensch niet meer bij. Er was voortreffelijk spel, hartelijke bijval en een groote krans, door overste Oudendijk den spelers aangeboden. De schrijver woonde de voorstelling bij.

Het zelfde gezelschap zal Zaterdag 4 Mei in ‘Seinpost’ te Scheveningen ‘Krelis Louwen’ van Pieter Langendijk vertoonen. Leden van het A.N.V. kunnen toegangskaarten hiervoor tegen betaling van f 0.65 verkrijgen bij den heer J. Heijligers, Stephensonstraat 44.

Dat wordt een mooie avond!

Het dure Tooneel.

In het Handelsblad voegen de heeren A. Defresne en Herman Kloppers hun klachten bij de vele, door het Nationaal Tooneel (maandblad van den Bond van Nederl. Tooneelschrijvers) zoo herhaaldelijk geslaakt over de tooneelbelasting. Volkomen eens! Het bijwonen van een tooneelvoorstelling kost door vele groote en kleine uitgaven en tijdroovende plaatsbespreking al meer dan genoeg. De overheid behoeft die kosten niet kunstmatig te verhoogen door zulk een hinderlijk overblijfsel uit den crisistijd, dat de volksontwikkeling tegenhoudt.

Kaapstad.

Deze Afdeeling heeft de laatste maanden weder van zich doen spreken.

Zoo was de voorzitter, de heer Schoeler, 5 Maart ter verwelkoming van het Fokkervliegtuig van den heer Van Lear Black en zijn Nederlandsche bemanning op het vliegveld van Wijnberg aanwezig en werden de bestuurders Geijssendorffer en Scholte den volgenden dag in de gelegenheid gesteld in een zeer druk bezochte bijeenkomst van onze Afdeeling een voordracht over den tocht te houden.

6 April had wederom de gebruikelijke huldiging bij het standbeeld van Van Riebeeck plaats.

Een nieuwe nederzetting in Amerika.

De Nederlandsche vice-consul te Tampa, Florida, de heer J.R. van Julsingha Blinck en de heer Paul Roggebrand, een voormalig landbouwer, onderhandelen met de Amerikaansche regeering over de toelating van een groot aantal welgestelde en bedreven landbouwers uit Nederland ter vestiging van een groote Nederlandsche landbouwkolonie aan de Westkust. Het geld, verschaft door banken te Chicago en in Nederland, ligt reeds te Tampa. Er komen 25 zuivelboerderijen, elk van ruim 16 HA.

Verbetering.

In het Aprilnummer is op blz. 59 sprake van een rolprent Ned.-Indië, die voor de leden der Groep Ned. Antillen is vertoond.

Wij spraken daarbij van ‘onze’ rolprent. Dit is niet juist. Zij is eigendom van ‘Nederland in den Vreemde’.