Neerlandia. Jaargang 32

[p. 17]

[Nummer 2]

De Nederlandsche tuinbouw op de wereldmarkt.
I.

In de Fransche Kamer heeft de afgevaardigde voor de Ardennen eenigen tijd geleden den lof gedongen van den Nederlandschen landbouw. Hij had in Nederland gereisd en was getroffen door de uitmuntende inrichtingen voor den landbouw, die hij hier had gevonden.

Uiteraard zijn dergelijke loftuitingen slechts van betrekkelijke waarde. We gaan nochtans in dit opzicht vooruit, daar men vroeger over Nederland zweeg of allerlei onzin vertelde. De Franschman zou echter goed hebben gedaan door niet alleen van den landbouw maar ook van bloemen-, groenten- en vruchtenteelt studie te maken. De beteekenis van die bedrijven op de buitenlandsche markt neemt gestadig toe; meer en meer begint men te begrijpen, dat Nederland niet alleen maar het land der tulpen is. De vliegmachine, die versche bloemen uit Aalsmeer in enkele uren naar de Parijsche markt overbrengt, heeft vaderlandlievend werk gedaan door de bloemkweekers uit de omstreken van Parijs tot de bekentenis te dwingen, dat zij in vlugheid en vaardigheid voor de Nederlandsche de vlag streken!

Reeds in de middeleeuwen genoot de Nederlandsche tuinbouw zulk een goeden naam, dat koning Christiaan II van Denemarken in 1516 een groot aantal Nederlandsche tuinders uitnoodigde, zich met hun gezinnen in Denemarken te vestigen. Deze lieden stichtten op het eiland Amager het tuindersbedrijf. Koningin Katharina van Engeland, een der gemalinnen van Hendrik VIII, moet sla voor de koninklijke tafel rechtstreeks uit Nederland hebben doen komen. Nederlandsche uitwijkelingen brachten in de zestiende eeuw den tuinbouw naar Norwich (Noordwijk?) en het schijnt, dat de eerste tuinbouwers op het eiland Guernsey uit de Betuwe afkomstig waren. De heer Ernst Krelage vertelde deze bijzonderheden indertijd in de Times.

In onzen tijd is de Nederlandsche tuinbouw een onmisbaar helper in de wereldhuishouding geworden. Cijfers, die wij zoowel van vakmannen als van ambtelijke zijde verkregen, toonen, welk een groote vlucht dit bedrijf in de laatste jaren heeft genomen. In 1923 voerde Nederland voor bijna drie maal zooveel aan bloembollen uit naar de Vereenigde Staten alleen als tien jaren tevoren. In 1924 bereikte de uitvoer van alle soorten van bloemen, tuinbouwvoortbrengselen, boomen en heesters naar alle landen het belangrijke bedrag van bijna honderd millioen gulden, waarvan meer dan 45 millioen aan groenten, meer dan tien millioen aan vruchten. Ondanks den hardnekkigen strijd der Amerikanen tegen onze bloembollen hebben de Nederlandsche kweekers in 1926 toch kans gezien, onder bijzondere invoervergunningen grooter hoeveelheden narcissen naar de Ver. Staten te verzenden dan in 1925. Er ontstond zelfs meer vraag dan aanbod; de geldelijke uitkomsten overtroffen de verwachtingen. In 1927 stegen de hyacinthenprijzen tot ongekende hoogte. ‘Alles wat maar hyacinth was’ schreef het Weekblad v. Bloembollencultuur in Oct. 11., ‘is zeer gevraagd geweest; de behoefte aan “blauw” was niet te bevredigen.... De vroege tulpen vonden een grage markt en de meeste soorten raken schoon op’. Alleen de Darwintulpen schijnen het publiek spoedig te hebben verveeld. In het geheel werd in 1926 voor 39,2 millioen gulden aan bolgewassen uitgevoerd tegen 30 millioen in 1924 (44,8 millioen in het topjaar 1925). Rozen en exportheesters werden door Denemarken, Noorwegen, Zweden en Finland in onverminderde hoeveelheden gekocht; ook naar Tsjecho-Slowakije ging heel wat.

In 1926 heeft vooral de teelt van trekrozen zich uitgebreid. Daarvoor is Aalsmeer vermaard: in dat jaar is daar voor bijna een half millioen aan rozenkassen bijgebouwd. Snijbloemen, voor het grootste

[p. 18]

deel uit Aalsmeer, werden met vliegtuig verzonden tot een gewicht van bijna 50,000 K.G. of omstreeks drie maal zooveel als in 1925. Een der zoo belangrijke veilingsvereenigingen, ‘Bloemenlust’, had in 1926 'n omzet van anderhalf millioen gulden, de Centrale Aalsmeersche veiling van meer dan 2,6 millioen. Rond 2 ½ millioen potplanten worden jaarlijks aan de veiling verhandeld.

In de teelt wordt voortdurend meer verfijning gebracht. Mooie kamerplanten als Begonia, Cyclamen, Primula obconica en getrokken planten: Amaryllis, Azalea's, Hortensia's, Clivia's, alsmede palmen en Araucaria's, hebben de eenvoudiger planten van vroeger vervangen. Wereldvermaarde nieuwigheden zijn op Aalsmeerschen bodem gekweekt. De hoogste onderscheiding voor dahlia's werd in Aalsmeer behaald. Naar buitenlandsche tentoonstellingen: Gent 1908 en 1913, Berlijn 1909, Londen 1912 en Petersburg 1914, zonden de Aalsmeersche kweekers gezamenlijk rijk voorziene inzendingen.

Reeds kort na de oprichting der K.L.M. maakten de Aalsmeersche bloemenverzenders van het nieuwe vervoermiddel gebruik. In 1923 begon het eigenlijke geregelde vervoer over de Nederlandsche en de met haar samenwerkende buitenlandsche lijnen; het is in vier jaren vertienvoudigd. Aanvankelijk gingen de bloemen alleen naar Londen en Hamburg, later werden Denemarken, Zweden, Hannover, Pruisen, de Rijnprovincie en zuidelijke Duitsche landen, alsmede Zwitserland in het verkeer opgenomen.

Snijbloemen uit Boskoop ondervinden toenemende vraag uit Duitschland en Engeland, zoodat de omzet op de Boskoopsche veiling in één jaar van 48.000 tot 91.500 gulden is gestegen. Naar laan- en sierboomen was zoo goede vraag, dat niet aan alle bestellingen kon worden voldaan. Een bekend kweeker te Naarden is zoo overkropt met werk als nooit tevoren.

Over de uitbreiding van den Nederlandschen uitvoer van groenten en vruchten verschafte men ons welsprekende cijfers. Wij vermelden daarvan alleen die der jaren 1920: ruim 53 millioen en 1926: ruim 63 millioen om de belangrijke stijging te laten zien. Deze uitvoer ging voor meer dan de helft naar Duitschland, voor een derde naar Engeland. Ruim twee percent van den Nederlandschen grond is met groenten en vruchten beteeld, maar ons landvolk laat het daarbij niet. Er zit goud in den grond, zelfs het op water drijvende Zeeland trekt voortdurend meer de vruchtenteelt tot zich; ook van buiten komen ooftkweekers zich daar vestigen. Verder neemt, vooral op Walcheren, de teelt van groenten onder glas toe. De groententeelt is in het afgeloopen jaar ook in de omstreken van Roermond en Venlo aanmerkelijk uitgebreid. En waarom zou daarvoor in Nederland niet nog veel meer gelegenheid te vinden zijn? Dank zij een voortreffelijk tuinbouwonderwijs kunnen er hoofden en handen genoeg beschikbaar zijn. De bemesting is bijna een wetenschap geworden. En de buitenlandsche tafel is veelal nog schraal van goede groenten voorzien.

(Slot volgt.)