Neerlandia. Jaargang 28

Taalcommissie.

Adres: Helenastraat 46. - 's-Gravenhage.

Aangeteekende stukken: Bijkantoor Charlotte de Bourbonstraat.

Wedstrijd.

voor leden van Jongeliedenafd. en kinderen van leden (leeftijd 15-21 jaar.)

Inzending verwacht de Taalcommissie aan haar adres ('s-Gravenhage, Helenastraat 46). Het papier mag slechts aan één zijde beschreven zijn; net en duidelijk schrift verdient aanbeveling, terwijl den inzenders gevraagd wordt naam en woonplaats zeer duidelijk op te geven. En nu aan het werk, jonge vrienden en vriendinnen. Zorgt er voor, dat de T.C. uw inzending vóór 1 April 1924 heeft.

Tekst met fouten (ter verbetering):

Aan den Staat behoort bij uitsluiting het recht om binnen het Rijk in Europa te vervaardigen alle in Bijlage III van de in het volgend artikel bedoelde ontwerpovereenkomst genoemde of daarin later te noemen buskruit- en springstofsoorten.

Onze Ministers van Oorlog, Marine, Landbouw, Nijverheid en Handel en Financiën zijn gemachtigd de in artikel 1 genoemde bevoegdheid over te dragen aan de op te richten Naamlooze Vennootschap ‘Nederlandsche Springstoffenfabrieken’ voor den duur, op de voorwaarden en overeenkomstig de bepalingen, in de bij deze wet behoorende ontwerp-overeenkomst met hare bijlagen omschreven, en daartoe die overeenkomst met de genoemde vennootschap aan te gaan. Heeft een zoodanige overdracht plaats gehad, dan behoeven wijzigingen van de door bovengenoemde Ministers met de Naamlooze Vennootschap ‘Nederlandsche Springstoffenfabrieken’ aangegane overeenkomst en hare bijlagen II en III de goedkeuring bij de wet.

Prijzen voor de beste verbeteringen, ten getale van ten hoogste 30, f 1.50.

Voorwaarde: In den verbeterden tekst mag geen woord worden gebezigd in de dubbele hoedanigheid van bijvoeglijk naamwoord en werkwoord.

In alle zinnen, gevormd op de manier van ‘de van de door de haag gekropen Jan gescheurde broek’, moeten de woorden dus opnieuw worden gerangschikt.

Tekst (ter verbetering).

Wij hebben de eer U te berichten dat wij, als groothandelaren, 1) handelsverbindingen 2) zoeken voor de afname 3) van tegels en doen wij U, 4) om U een beeld 5) te geven van de toepassing van tegels door ons huis, 6) separaat 7) eenige drukwerken toekomen. Gaarne zijn wij bereid meerdere 8) drukwerken toe te zenden.

Oude tekst.

Onze voorraad kleine plaatjes (etsen), waarvan een 50-tal recht gaven op één der 3 door ons uitgegeven Rembrandt-Portefeuilles, is uitgeput

Zoolang de voorraad strekt zal ook tegen inzending van 50 dezer briefjes en/of plaatjes U één Rembrandt-Portefeuille gratis en franco worden toegezonden.

Verzamelt dus deze briefjes en/of etsen en zendt ze ons in één enveloppe gefrankeerd toe, geeft Uw adres duidelijk op en vermeldt er s.v.p. bij, welke Portefeuille door U wordt verlangd. Wij hebben er drie n.l.: No. I; Bijbelsche Voorstellingen; No. II: Portretten; No. III: Landschappen.

Men zende de bons met 20 cents porto aan onze afd. ‘Reclame.’

KONINKLIJKE STEARINE-KAARSENFABRIEK.

GOUDA.

Nieuwe, verbeterde tekst.

Onze voorraad kleine plaatjes (etsen), waarvan een 50-tal recht gaf op een der 3 Rembrandt-Portefeuilles, welke wij uitgaven, is uitgeput.

[p. 43]

Zoolang de voorraad strekt, zullen wij U ook tegen inzending van 50 dezer briefjes en/of plaatjes één Rembrandt-Portefeuille kosteloos en vrachtvrij toezenden.

Verzamelt dus deze briefjes en/of etsen en zendt ze ons in één briefomslag vrachtvrij toe, geeft Uw adres duidelijk op en vermeldt er a.u.b. bij, welke Portefeuille U verlangt. Wij hebben er drie n.l. No. I: Bijbelsche voorstellingen, No. II: Portretten, No. III: Landschappen.

De bons zende U met 20 cents aan vracht aan onze afd. ‘Reclame’.

KONINKLIJKE STEARINE-KAARSENFABRIEK.

GOUDA.

Wie maakt er een klaverblad van?

Een bestuurslid van den Dietschen Bond schreef aan den Voorzitter der T.C. een brief, waarin hij o.m. het goede werk der T.C. en het zuivere Nederlandsch in woordenkeus en stijl in Neerlandia roemde; tevens deelde hij mee, dat hij in het bestuur van den Dietschen Bond het vraagstuk van taalzuivering aanhangig zou maken. Onze beste wenschen voor het welslagen van deze poging bieden wij hem bij dezen gaarne aan.

T.C.

Beleefde vreemdelingen.

Ontvangdagen.

Argentijnsche Legatie maakt bekend, dat Mevrouw Guesalaga morgen 27 Januari niet kan ontvangen wegens ongesteldheid.

St.-Maertin of St. Maarten?

Een lid deelde ons mede, dat dit eiland in het Nederlandsch reeds lang heet Sint-Martijn.

Verplichtend of verplicht.

De Min. v.B.Z. heeft het betrekken van drukwerk bij de landsdrukkerij voor de departementen verplichtend gesteld.

(Krantenbericht).

Verplichtend of verplicht?....
Mij dunkt hier hoort wat licht,
Vooral in onze dagen
Van 't politieke wagen!
Juist nu de kwestie van 't actieve
Scherp kontrasteert met het passieve,
Denke ieder, die gegadigd is,
En schoon hij min bezadigd is,
't Oog op 'n Portefeuille richt:
Zoo iets is passief niet verplicht,
Maar actief zwaar verplichtend!!
Wordt door dit kreupel klinkend dicht
Ook maar 'n enkele kóp verlicht....
Voor mijn hárt was 't verlichtend.

Het Vaderland.

Pix.

Oud nieuws voor weinigen, nieuws voor velen.

Op onze jongste reis door de Vlaamsche steden Brussel, Gent, Brugge, Lokeren en Antwerpen, trof het ons telkens, hoeveel zuiverder men ginds ons Nederlandsch gebruikt dan hier te lande.

Bijhuis voor filiaal, spijshuis voor restaurant, in 't groot en in 't klein voor engros et (hier soms en) en détail kan men daar telkens en telkens lezen, op groote zoowel als op kleine zaken.

Ergerlijk in dit verband was het ook, dat de reisgidsen, in 't bijzonder voor Hollanders samengesteld en uitgedeeld door Nederlandsche reisbureaux (zooals Lindeman b.v.) steeds alle benamingen in het Fransch vermelden, hoewel er overal goede Nederl. benamingen ook ambtelijk erkend zijn.

Waarom, in 's hemelsnaam, spreken onze dierbare landgenooten te Brussel b.v. steeds van Boulevard¹⁾ zus en zoo, Gare dit en dit, Bois de la Cambre, Forêt de Soignes, Parc du Cinquantenaire, Grand' Place, Palais de Justice, Sainte Gudule, enz. enz. in plaats van zus en zoo laan, dit en dat statie, Ter-Kamerenbosch, Zoniënwoud, Jubelpark, Groote Markt, Paleis van Justitie, Sinte-Goedele, enz. enz.?

Het eenige bezienswaardige, goed genoeg om in het Vlaamsch (Nederlandsch) genoemd te worden is: het Manneken-Pis; wat drommel waarom spreekt men dan niet van l' Homme Pipi?²⁾

Ligt het aan de valsche schaamte der steeds Fransch parlevinkende Hollanders, of ligt het aan onze Nederlandsche reisgidsen, dat onze landgenooten straten, pleinen, enz. in het Fransch noemen?

Wij hebben het zelfs bijgewoond, dat twee Delftsche of Leidsche studenten (naar hun voorkomen te oordeelen) in een eethuis aan de Anspachlaan, door de bedienden in het Vlaamsch (Nederlandsch) werden aangesproken en.... dat de beide heeren in het Fransch antwoordden (onder elkaar spraken zij hardop Nederlandsch). Hetzelfde verschijnsel trof ons telkens en telkens weer. En dat terwijl zelfs in de grootste hotels³⁾ bijna al het personeel goed Vlaamsch (Nederlandsch) verstaat en spreekt, als men dit slechts wil.

EEN ECHTPAAR,

beiden leden van het A.N.V.

1) Vraagt U eens aan Hagenaars, wat op de naambordjes langs den strandmuur te Scheveningen staat. Bijna iedereen zal U zeggen boulevard en dat staat er toch netjes niet. Het Haagsche Gemeentebestuur is wel wijzer. (T.C.)

2) Le Mannequin-Pipi ware aan te bevelen; immers de Franschen maakten van ons mannekijn nà mannequin, d.i. manneken, mannetje. (T.C.)

3) Was het niet Speenhoff, die voorstelde voor hotel te bezigen reishuis? (T.C.)

Voor een betrouwbaarheidsrit!

A. Caution N.A.G. Torpedo, 10-30 P.K., 1922 Prijs zeer bill. F. van Driest, Meentweg 25, Bussum. Tel. 1033.

De bovenstaande aankondiging komt voor in het Alg. Handelsblad van 31 Jan. j.l. De T.C. veroorlooft zich de vrijheid, om de leden van het A.N.V. tegen den aankoop van deze en dergelijke zaken te waarschuwen. Want un Torpedo à caution beteekent voor iederen Franschman een onbetrouwbare Torpedo. Bedoelt de aanbieding misschien occasion? Is gelegenheidskoop dan niet goed Nederlandsch of kent een gemiddelde Nederlander dit woord niet en gebruikt hij daarom liever een onjuist vreemd?

Domheid of onkunde?

De Raad van Arbeid te Amsterdam zond aan een Nederlander te Antwerpen, die geen Fransch verstaat, een in het Fransch gestelden postwissel. Deze Nederlander meent o.i. terecht, dat hij, zeker in België en stellig in Antwerpen, een door en door Vlaamsche stad, er recht op heeft zoo'n postwissel te ontvangen in zijn moedertaal, die toch ook ambtelijk in geheel België geldig is. Moest de ambtenaar, die hem verzond, eens toonen, dat hij een slecht Nederlander is of speelde ijdelheid hem parten? Of... was domheid of onkunde de oorzaak van zijn fout, die hij, toen hij er op gewezen werd, niet eens verwaardigde met een antwoord?

Grootnederlandsch!

Een inzender meldt ons, dat hij onnoodig gebruikte vreemde woorden niet in goede Nederlandsche wenscht veranderd te zien, omdat hij dialecten wil handhaven. De T.C. begrijpt van een dergelijke opvatting omtrent Groot-Nederlander zijn niets. Erg dom, maar.... begrijpelijk! Want de T.C. wist heusch niet, dat Fransch b.v. een Nederlandsche tongval is. Zij hoopt met deze inlichting haar voordeel te doen.