Aaneensluiting der Nederlanders.
Te Hongkong heeft zich een Hollandsche Club gevormd met clublokalen ter beschikking van de mannelijke leden.
In Shanghai bieden de buitenlandsche clubs met prachtige inrichting meer dan voldoende gelegenheid tot bijeenkomsten; een Hollandsche club is overbodig. Er is een Nederlandsche Kamer van Koophandel gevestigd, waarover nader.
Verder hebben zich de aanwezige Nederlanders in groepjes aaneengesloten en verzamelen zich dikwijls bij een gezellig huiselijk maal.
Tijdens het bezoek van het Eskader in 1920 werd een feestmaal in het Astor House gehouden, waar de meeste Hollanders aanzaten. De jongelui houden zich tegenwoordig buiten den grooten kring. Vroeger was het voor een jonkman gebruik, bezoeken af te leggen bij de getrouwden om in familiekring te verkeeren en eens wat anders te hooren dan sport- en kroegverhalen. Tegenwoordig is dat sterk verminderd. Bij wie de fout ligt, weet ik niet. De meest voor de hand liggende oorzaak zal wel zijn, dat de jongelui op andere wijze van hun gemeenschapszin blijk geven. Shanghai is een bij uitstek internationale stad en het staat een ieder vrij een kring te kiezen, die hem past.
Ik schrijf dit niet als een verwijt aan de jongelui. Ik betreur, dat zij niet toetreden tot den Hollandschen huiselijken kring, waar ik zelf vroeger als ongetrouwd man mijn gezelligheid vond.
Wel wordt den jongelui meer geboden dan vroeger; terwijl vroeger meer in pensions gewoond werd, stichten thans groepen van 2 of 3 een eigen thuis. Ik blijf er bij, dat vooral in het Oosten de echte Hollandsche huiselijkheid, voortlevende in de ons zoo dierbare herinneringen van onze jeugd, niet anders dan heilzaam kan zijn tegenover het meestal ruwere leven van een jong gezel. Juist in den tijd als zijn gevoelens tot aaneensluiting, zijn natuurlijke drang naar het stichten van een eigen kring, een eigen huisgezin zich het sterkst openbaren en dit hem door zijn positie onmogelijk wordt gemaakt, drijft hij naar andere wijzen van uiting, die wellicht tijdelijke bevrediging doch op den duur geen geluk brengen.
Ik vraag mij af, of een A.N.V. hier in China het aangegeven middel biedt hieraan te gemoet te komen. Velen zullen zeggen, ja; ik zelf betwijfel het. Waar een aaneensluiting aan een familiekring zoo makkelijk wordt verkregen, daar komt heel wat kijken voor dat een Vereeniging ingericht, een feestavond in elkaar gezet is.