Neerlandia. Jaargang 25

Eduard Bok over ons land, ons volk en... onze taal.

De bekende Amerikaansche Hollander Eduard Bok. kleinzoon van een Tesselsch burgemeester, op 6-jarigen leeftijd met zijn ouders naar Nieuw-York vertrokken en in Amerika als uitgever o.m. van ‘Ladies Home Journal’ een vermogend man geworden, heeft dezen zomer ons land bezocht en er gewerkt voor de versterking der economische en cultureele banden tusschen zijn oude en nieuwe vaderland.

In het Alg. Hbl. heeft hij zijn indrukken over ons land en ons volk meegedeeld en optimistisch gesproken over onze welvaart, het boerenbedrijf, den scheepsbouw, de wegen, onze huiselijkheid, eerlijkheid en vooruitstrevendheid, maar ons ook de kritiek niet gespaard over onze hooge prijzen, onze hotels en onze taalverwaarloozing.

Met groote instemming nemen wij het volgende over:

EDUARD BOK.

Ik zou willen zien dat mijn geboorteland meer aandacht schonk aan het behoud van zijn taal, inplaats van toe te staan, dat andere tongvallen, Fransch en Duitsch bijvoorbeeld, er meer en meer in doordringen. Het komt mij voor dat dit verschijnsel een overblijfsel moet zijn van het Napoleontische tijdvak, of uit de dagen dat Fransch de hoftaal was. Maar ik kan geen rechtvaardiging vinden voor het verspreide en commercieele gebruik van het Fransch, zooals ik het zag, in het bijzonder in Den Haag en Amsterdam, op uithangborden en winkelramen, op brievenhoofden en op de menu's van alle restaurants en hotels. Het dient tot niets te zeggen, dat elke Hollander Fransch verstaat, dat dit een internationale taal is, of dat meer vreemdelingen Fransch kennen dan Hollandsch. Daarom gaat het niet. Het Nederlandsch is de taal van Nederland, en het behoorde bij elke gelegenheid gebezigd te worden. Hoe kleiner het land, hoe grooter belang het heeft bij het behoud van zijn taal. In Amerika is een krachtige beweging gaande om het Fransch op hotelmenu's af te schaffen en te vervangen door Engelsch. In zes der grootste hotels van New-York wordt geen woord Fransch meer op de menu's geduld. Dat is van meer belang dan het lijkt. De individualiteit van een natie behoort bewaard te blijven. Het is de machtigste bescherming en de uitdrukking ervan ligt in de taal. Het is prachtig dat er in uw scholen vier talen onderwezen worden. Ik wilde wel dat wij dit in de V.S. deden.

[p. 140]

Maar voor dagelijks gebruik, voor commercieele aanduiding, behoort een land zijn eigen taal te gebruiken. En de straten van Nederland moesten een eigener, individueeler karakter toonen, en niet dat van Frankrijk of eenig ander land.

Wanneer gij zulke prijzenswaardige dingen doet als uw coöperatief landbouwbedrijf, de oprichting van arbeiderswoningen, waaromtrent wij in Amerika lang hebben gepraat zonder ooit iets te doen (behalve op zeer beperkte schaal tijdens den oorlog), uw kindervacantiekolonies, uw nationale aanmoediging van de bloementeelt, uw prachtige gemeentelijke kunstmusea, allemaal factoren in uw nationale leven die Nederland grooter maken - dan behoordet gij niet alleen aan uw taal vast te houden, maar alles in het werk te stellen om haar gebruik te bevorderen, en niet toe te staan dat andere talen het er op toelegden om haar te vernietigen.