Neerlandia. Jaargang 24

Zuid-Afrika.

Het Hollandsch bij het hooger onderwijs.

Voor Nederland van groot belang, een belang, dat door uitgevers in Nederland nog lang niet genoeg beseft wordt, is de beweging der vele Zuid-Afrikaansche universiteits-colleges, opleiding gevende aan candidaten voor de Zuid-Afrikaansche universitaire examens, om Hollandsch of Afrikaansch, te maken tot voertuig van het hooger onderwijs. Reeds is deze beweging zoo sterk, dat Prof. Dr. Viljoen, super-intendant-generaal van onderwijs in de Kaap-provincie en vice-kanselier van de Zuid-Afrikaansche Universiteit, bij een officieele gelegenheid zich, in voorzichtige bewoordingen, heeft uitgelaten over de wenschelijkheid van twee afzonderlijke universiteits-colleges te Johannesburg en te Pretoria, de eerste met Engelsch, de tweede met Hollandsch (of Afrikaansch) als voertaal van het onderwijs.

Het Transvaalsche Universiteits-college, thans voor een gedeelte te Pretoria, voor een ander gedeelte te Johannesburg gevestigd, zou zich kunnen ontwikkelen tot twee gelijkwaardige colleges, in een waarvan het Engelsch, in het andere waarvan het Hollandsch geleidelijk de voornaamste, zoo niet de eenige voertaal van het onderwijs zou worden.

Intusschen gaan de studenten van Hollandsch-Afrikaanschen bloede met geestdrift voort, een groot gedeelte van het universitaire onderwijs, nog niet zoo lang geleden geheel door middel van het Engelsch als eenige voertaal gegeven, te verhollandschen. Te Stellenbosch is onderricht door middel van het Engelsch nog slechts een weinig voorkomende uitzondering. Te Bloemfontein (Grey Universiteits-college) is de toestand thans zoo, dat van de ongeveer 140 studenten er ten hoogste twee zijn, die geen enkel vak in het Hollandsch (Afrikaansch) bestudeeren. ‘Afrikaans het die hele sosiale atmosfeer deurtrek’, schrijft een berichtgever. Uit de 18 vakken, die er gedoceerd worden, zijn er 9, waarbij uitsluitend gebruik gemaakt wordt van het Afrikaansch, n.l.: Grieksch, geschiedenis, staathuishoudkunde, Afrikaansch, wiskunde, scheikunde, geologie, dierkunde en opvoedkunde. Van de overblijvende vakken wordt Nederlandsch, Engelsch, Fransch en Duitsch natuurlijk

[p. 93]

door middel van diezelfde talen gedoceerd. Er blijven dus maar vijf vakken over: Latijn, wijsbegeerte, toegepaste wiskunde, natuurkunde en plantkunde, welke door middel van het Engelsch worden gedoceerd. In het Normaal College (voor onderwijs) te Bloemfontein wordt de helft van de vakken door middel van het Afrikaansch onderwezen: methodiek, aardrijkskunde, vaderlandsche geschiedenis, bijbelsche geschiedenis, zielkunde, practische opvoedkunde en snelschrift. De ongeveer 150 leerlingen vragen dringend om meer.

(Z.-A.P.B.)