Neerlandia. Jaargang 21

[p. 176]

Mededeelingen en Allerlei.

Pres. Steyn als student te Deventer.

Gedenkteeken Pres. Steyn.

De leden van het A.N.V. zullen allen nu wel het rondschrijven hebben ontvangen van het Comité, dat zich ten doel stelt te Deventer een gedenksteen voor Pres. Steyn op te richten. Neerlandia heeft deze groote Afrikaansche figuur herhaaldelijk recht laten wedervaren en behoeft dus zijn beteekenis niet nogmaals aan te toonen.

Het plaatst alleen, ter aanbeveling der aanvraag om een steentje voor het gedenkteeken bij te dragen, Steyn's portret uit den tijd, toen hij te Deventer studeerde.

Aanzien doet gedenken.

Oude Neerlandia-nummers.

Herhaaldelijk krijgen we bericht dat Neerlandia in het buitenland ongeregeld aankomt en verscheiden nummers aan een jaargang ontbreken.

Leden, die gedurende den oorlog Neerlandia ongeregeld ontvingen, kunnen de hun ontbrekende nummers aanvragen aan de administratie, Wijnstraat 81, Dordrecht. Zij ontvangen die dan kosteloos.

Van de Boeken-Commissie.

In het Juli-nr. worden in het artikel ‘De Nederlandsche samenleving in Amerika’, slechts 5 adressen genoemd, waarmee de Boeken-Commissie in betrekking staat. Dit blijkt een onvolledige opgaaf. Hier volgen de adressen, waarmede de Boeken-Commissie in betrekking staat, zal komen of is geweest:

Ann Arbor (Mich.) Fredrik A. Middlebush, North Division 412 str.

Charlestown (Mass.) Sailor's Haven.

Chicago (Ill.) H. Jacobsma, Afd. A.N.V., Ashland Ave. 1446 str.

Grand Rapids (Mich.) Theological School and John Calvin College.

Hoboken (N.Y.) Chr. Tehuis voor Nederl. Zeelieden, 310 Hudsonstr.

id. (N.Y.) Vereeniging ‘Neerlandia’.

Holland (Mich.) J. Bosma, Onderw., 266 E, 14th str.

id. (id.) T. Joosten.

id. (id.) Prof. Albert Raap, Hope College, 20 East 24th street.

Kalamazoo (id.) Ds.E. Troost, 136 E, Duttonstr.

New Brighton (Staten Island) Sailor's Smug Harbor.

New Orleans, Seamen's Bethel, 2218 St. Thomasstr.

New York, Seamen's Church Institute, 25 South str.

New York (City) Ned. Vereen. ‘Eendracht maakt Macht’ 49 Bloomfield Avenue Passaic.

Newport News, Virginia Mariners Friend Society.

Ontario (Or.) Hollandsche Kolonie (Dirk Tensen).

Orange City, Iowa, II.P. Oggel.

Paterson (N.Y.) Vereen. ‘Vriendenkring’ 24 N. 8th str.

Philadelphia Seamen's Friend Society, Front-and Lombardstreet.

Roseland Chicago (Ill.) G. Pon, Afd. A.N.V., 402 W. 110th Place.

San Diego (Calif.) Holl Vereen., 212 Granger Block.

Zenith (N. Dacota) Familie van Leeuwen.

Van glorie en lijden

is de titel van een bundel sonnetten, door Daan F. Boens gedicht ‘in de loopgraven aan den IJser’ waar het is

‘Al water - met aan d'overzijdschen wal,
oneindig-ver, wat boomen, kaal en droeve,
ook kruisjes voor hen, die we hier begroeven,
en dan kanongerol en vuur-geknal.’

Dr. Paul de Keyser, geinterneerde, heeft er een waardeerende voorrede bij geschreven.

De dichter Boens, lid van het A.N.V., was voor den oorlog student aan de Hoogeschool te Luik en voorzitter van het Studentengenootschap ‘Voor onze Moedertaal.’

Dr. de Keyser, Marconistraat 88, 's-Gravenhage, neemt gaarne bestellingen aan voor den bundel, die één gulden kost en zeer net is gedrukt op de werkschool van Kamp Harderwijk.¹⁾

1) Over deze school komt een belangrijk artikel in het volgend nr. Red.

Kon. Ned. Aardr. Genootschap.

De vorige maand heeft, dit nuttig genootschap in het Stedelijk Museum te Amsterdam een belangwekkende tentoonstelling gehouden. betrekking hebbend op Hollands Noorderkwartier, in elkaar gezet door de Heeren Dr. A.A. Beekman, Dr. F.C. Wieder en J.W. IJzerman. Laatstgenoemde, voorzitter van het Genootschap, heeft in zijn openingswoord er op gewezen, dat het plan bestaat een reeks van dergelijke tentoonstellingen in te richten met het doel aan verschillende gedeelten van ons land meer bekendheid te geven, een alleszins lofwaardig streven dat aan de leiders van het Genootschap ten volle is toevertrouwd.

[p. 177]

Ned. kerkelijk leven in Amerika.

In De Wachter van 1 Augustus 1917 lezen wij dat, niettegenstaande den ernst der tijden, op den 13en Juli d.j. een nieuw keikgebouw te Rudyard (Michigan) is ingewijd, door Ds. P. van Vliet van Lucas. Bij die gelegenheid gaf een der ouderlingen een kort overzicht op rijm van de stichting en de geschiedenis van de gemeente Rudyard.

Kon. Vereen.: Het Nederlandsche Lied.

Het in Sept. verschenen dertiende jaarverslag der vereeniging is boven de somberheid van de laatste jaren uit. Het ledental in 1915-1916 gezonken tot nauwelijks twee honderd, is 1916-1917 weer op de oude hoogte gekomen: drie honderd zestig! Vrienden in den nood blijken niet zoo'n zeldzaamheid. Over schenkers van aanzienlijke giften, over de actieve medewerking van de Utrechtsche Studenten behelst het jaarverslag woorden van hartelijke erkentelijkheid.

In het afgeloopen jaar werden, behalve de gebruikelijke propaganda-exemplaren voor belangstellenden, aan alle leden niet minder dan zes bundels Liederen van Groot-Nederland, verzameld door F.R. Coers Frzn. toegezonden. Daarnaast ontvingen de nieuwe leden de reeds verschenen complete uitgave van Valerius' Gedenek-clanck, deel uitmakend van deze verzameling. Op dit oogenblik zijn weer zes bundels ter perse.

Pas verscheen een bundel Oranjeliedjes.

In het verslag wordt nog beweerd dat het A.N.V. alleen ‘medewerking op papier’ verleent.

Het is maar wat men papier noemt.

O m. draagt het Hoofdbestuur van het A.N.V. sedert vele jaren f 50.- per jaar bij.

Kol. Tentoonstelling te Semarang 1914.

Dezer dagen is in twee dikke octavo deelen verschenen het verslag dezer tentoonstelling.

Het werk is rijk verlucht en bevat een schat van artikelen, gegevens, beschouwingen en statistieken over Indische nijverheid en cultures.

Het A.N.V. dat ook een inzending had op deze Tentoonstelling, prijkterin met een eervolle vermelding.

Het Bankwezen in Ned. West-Indië.

Onder dezen titel heeft het Instituut voor Economische Geschriften weder een uitgaaf het licht doen zien, bewerkt door Mr. Dr. G.J. Fabius.

De N.R. Ct. eindigde een zeer waardeerende bespreking van dit geschrift aldus:

Wie zich van het bankwezen in Nederlandsch West-Indië op de hoogte wil stellen, een begrip wil krijgen van de moeielijkheden, die zich in de practijk voordoen, en een oplossing van die moeielijkheden wil zoeken, kan de studie van Mr. Fabius niet ongelezen laten.

Potchefstroom.

Uit het ons toegezonden jaarverslag over 1916 van de Afd. Potchefstroom, blijkt dat de tijdsomstandigheden haar belet hebben krachtig op te treden, waardoor ook de geldelijke toestand der Afd. niet gunstig is.

Het nieuwe bestuur is als volgt samengesteld: H. Altmann, Voorzitter; Ds. W.J. de Klerk, ondervoorzitter; F.J. le Roux, secretaris; J.M. Roos, penningmeester; Prof. S.P.E. Boshoff, lid.

Uit Papua.

Aan een brief van onzen vertegenwoordiger te Papua, den heer D. Krabman, is het volgende ontleend:

‘Op den duur en vooral na afloop van den oorlog valt hier uit een oogpunt van handel misschien wel iets te beginnen, hetzij door meer verbinding met Indië of rechtstreeks met Holland. Het volgend jaar hoop ik naar Nederland te komen en dan enkele rechtstreeksche verbindingen aan te knoopen.

Het deed mij genoegen meer dan eens den Consul Generaal te Melbourne met inlichtingen van dienst te kunnen zijn. Van het Departement van Handel te Batavia kreeg ik geregeld de statistieken van inen uitvoer kosteloos toegezonden. Het mocht mij gelukken te bewerken, dat er van Java zoo nu en dan goederen betrokken werden, welke eertijds van Australië kwamen.

Voor het oogenblik echter is er zeer weinig kans op uitbreiding en wij zullen gunstiger tijden moeten afwachten.’

Hulde aan Louis Bouwmeester.

Het Bestuur van Groep Nederland vergaderde 5 September te Rotterdam, den dag dat Louis Bouwmeester zijn 75en verjaardag vierde.

Het nam die gelegenheid te baat het volgend telegram te verzenden:

‘Louis Bouwmeester, Amsterdam. Het Bestuur van Groep Nederland van het Algemeen Nederlandsch Verbond verheugt zich in het feit, dat U heden in het bezit van Uw groote kracht en gaven Uw vijfen-zeventigsten verjaardag moogt vieren, en wenscht U in het belang van Uzelf en van onze Nederlandsche Kunst nog een lange en krachtige werkzaamheid toe.

EMANTS, Voorzitter.

VAN SON, Secretaris.’

Het verslag van de Bestuursvergadering moet tot het volgend nr. blijven liggen.

Nederland en het Middeleeuwsch Italië.

Prof. Jhr Dr. J. Six schrijft in de voorrede voor het bij Thieme & Cie. te Zutphen verschenen werk, getiteld: ‘Italië in de Middeleeuwen’:¹⁾

Niet als krijgslieden plachten de Nederlanders naar Italië te trekken. Als pelgrims uit het heilige land kwamen zij de Brenner over naar Venetië. Als Roomvaarders bezochten zij Italië voor hun zieleheil. De ‘Anima’, thans de Duitsche kerk te Rome, is een Nederlandsche stichting.

Ook als kooplieden onderhielden zij goede betrekkingen. De Heeren van Arkel hadden hun fortuin belegd in een bank te Genua. Het meesterwerk van Hugo van der Goes werd door een Italiaansch koopman uit Brugge te Florence gewijd. Een altaarstuk van Memling met soortgelijke bestemming kwam slechts door zeeroof bij de Hanze terecht. Ook bezit Brugge van oudsher een vroeg werk van Michelangelo. Mogen soms Nederlandsche kunstenaars hun eigen aard verloochend hebben onder te sterken Italiaanschen invloed, de van Eycken waarschijnlijk en velen na hen, van Rogier van der Weijden tot Terborgh, hebben in het zuiden alleen hun blik verruimd.

1) Door H.B. Cotterill M.A., bewerkt door Dr. P.A. van der Laan. f 4.50.

[p. 178]

Vereenvoudiging onzer schrijftaal.

Met de voortvarendheid, waarover de Vereeniging tot Vereenvoudiging van onze schrijftaal beschikt, waar het geldt voor haar goed recht te pleiten, heeft haar bestuur een open brief gericht aan de Staatscommissie voor de spelling. ingesteld bij Kon. Besluit van 16 Juni 1916, onder den titel: Een gevaar voor taal en beschaving?

Het geschrift is een weerlegging van de vijf bezwaren door een commissie tegen de Vereenvoudiging ingebracht en die in het Juli-nummer van Neerlandia blz. 127 werden vermeld.

Hollandsche kerken in Amerika.

In Pella (Iowa) is op 24 Mei een nieuwe derde Gereform. Kerk ingewijd, met Ds. P. Braak als leeraar.

Statistiek van het Nederl. Consulaatwezen.

Uit de volledige ambtelijke lijst der Nederl. diplomatieke en consulaire ambtenaren, blijkt het volgende:

		Nationaliteit				Briefwisseling te voeren in het
		Nederlanders.	Vreemdelingen.	Beroeps-Gonsnl.	Geen beroeps-Consul	Nederlandsch.	Fransch^*)	Engelsch^*)	Duitsch^*).
A. Europa.
1. Belgie		8	7	3	12	14	1	-	-
2. Bulgarije		-	3	-	3	-	3	1	-
3. Denemarken		3	22	1	24	9	4	16	17
4. Duitschland		10	47	1	56	46	5	7	10
5. Frankrijk		8	39	1	46	13	34	15	3
6. Griekenland		1	10	-	11	2	9	1	3
7. Groot Brittannieen Ierl		9	56	3	62	14	15	51	3
8. Italië		3	35	-	38	9	29	11	8
9. Lexemburg		-	1	-	1	1	-	-	-
10. Monaco		-	2	-	2	-	2	-	-
11. Noorwegen		-	22	-	22	2	2	12	13
12. Oostenrijk		3	3	-	6	4	1	1	2
13. Portugal		1	12	-	13	4	7	7	-
14. San Marino		-	1	-	1	-	1	-	-
15. Servië		-	1	-	1	-	1	-	1
16. Spanje		5	30	-	35	7	25	15	1
17. Turkije		1	1	-	2	1	1	-	-
18. Zweden		2	19	-	21	11	3	10	7
19. Zwitserland		5	1	-	6	5	1	-	1
		59	312	9	362	142	144	147	69
B. Azië.
1. Amerikaansche bezitt		1	-	-	1	-	-	-	-
2. Britsche koloniën		13	7	7	13	13	2	5	1
3. China		5	10	4	11	9	1	7	-
4. Fransche koloniën		1	1	-	2	2	-	-	-
5. Japan		1	6	1	6	3	-	1	4
6. Perzie		1	1	-	2	1	-	1	-
7. Portag. koloniën		1	-	-	1	1	-	-	-
8. Rusland		2	2	-	4	3	1	1	1
9. Siam		2	-	1	1	2	-	-	-
10. Turkije		4	9	3	10	4	8	1	3
		31	36	16	51	38	12	16	9
C. Afrika.
1. Belgische koloniën		1	-	-	1	1	-	-	-
2. Britsche koloniën		12	9	3	18	15	2	5	2
3. Duitsche koloniën		-	1	-	1	1	-	-	-
4. Egypte		3	4	1	6	3	3	2	-
5. Fransche koloniën		-	-	-	-	-	-	-	-
	a. Algeriën	1	6	-	7	1	6	-	-
	b. Tunis	-	3	-	3	3	1	-	-
6. Italiaansche koloniën		-	1	-	1	-	-	1	-
7. Liberia		2	-	-	2	2	-	-	-
8. Marocco		2	7	1	8	6	2	-	1
9. Portugeesche koloniën		3	1	-	4	3	-	1	-
		21	32	5	51	35	14	9	3
D. Amerika.
1. Vereenigde Staten		9	26	3	32	25	-	11	3
2. Argentinie		4	5	1	8	6	1	-	2
3. Bolivia		2	1	-	3	1	1	1	-
4. Brazilie		5	12	1	16	5	0	9	7
5. Britsche kolonien		3	18	1	20	4	7	17	4
6. Chili		3	3	1	5	4	-	2	1
7. Columbia		1	4	-	5	1	2	3	-
8. Costa Rica		1	-	-	1	-	-	1	-
9. Cuba		1	2	-	3	2	-	1	-
10. Deensche kolonien		1	-	-	1	1	-	-	-
11. Dominik. republiek		-	4	-	4	-	3	4	2
12. Ecuador		1	-	-	1	1	-	-	-
13. Guatemala		2	-	-	2	2	-	-	-
14. Haiti		4	-	-	4	-	4	2	2
15. Fransche kolonien		4	-	-	4	2	1	1	1
16. Honduras		-	-	-	-	-	-	-	-
17. Mexico		2	4	-	6	3	-	2	2
18. Nicaragua		-	1	-	1	-	1	-	-
19. Panama		2	-	-	2	2	-	-	-
20. Paragua		1	-	-	1	1	-	-	-
21. Peru		-	4	-	4	-	3	1	1
22. Salvador		1	-	-	1	1	-	-	-
23. Uraguay		-	2	-	2	1	1	1	-
24. Venezuela		6	3	-	9	6	-	3	1
		53	89	7	135	68	30	59	26
E. Australië.		4	14	3	15	6	-	12	-
		SAMENVATTING:
A. Europa		59	312	9	362	142	144	149	69
B. Azië		31	36	16	51	38	12	16	9
C. Afrika		24	32	5	51	35	14	9	3
D. Amerika		53	89	7	135	68	30	59	26
E. Australie		4	14	3	15	6	-	12	-
		171	483	40	614	289	200	243	107
		654		654

Van de 654 Nederl. consulaire ambtenaren in 1917 waren er slechts 171 Nederlanders, d.i. 26%!!

Van de 654 Nederl. consulaire ambtenaren in 1917 waren er slechts 40 beroeps-consuls, d.i. ruim 6%!!

Aan 654 Nederl. consulaire ambtenaren in 1917 kan slechts in 't Nederlandsch worden geschreven aan 289, d.i. 42 8%!!

Naar de verschillende werelddeelen is de verhouding als volgt:

Van de 654 Nederlandsche consulaire ambtenaren waren er in percente:
In de wereladdeelen.	Nederlanders.	Beroepsconsuls.	Consulaire ambtenaren met wie in't Nederlandsch, brief-weisseling geoverd kan worden.
A. Europa	15.90	2.42	38.27
B. Azie	46.26	23.88	56.71
C. Afrika	42.86	8.92	62.50
D. Amerika	37.32	4.90	47.88
E. Australië	2.22	16.66	33.33

*) Aan de Consuls, aan wie niet in 't Nederlandsch kan worden geschreven, kan soms in méér dan één taal worden geschreven.

*) Aan de Consuls, aan wie niet in 't Nederlandsch kan worden geschreven, kan soms in méér dan één taal worden geschreven.

*) Aan de Consuls, aan wie niet in 't Nederlandsch kan worden geschreven, kan soms in méér dan één taal worden geschreven.

Verbetering.

Op blz. 147 van 't Sept.-nr. wordt in het verslag der laatste Hoofdbest.-verg. gesproken van Kinderboeken voor de leerlingen van het Belgisch Atheneum te Vlissingen.

Het woord ‘kinder’ moet vervallen, daar de bedoelde instelling een inrichting is voor middelbaar onderwijs in den hoogeren graad en haar leerlingen van 16-18 jaar zijn.

[p. 179]

Nederl. Handels-Hoogeschool te Rotterdam.

Verschenen is het studieplan 1917-'18 dezer Handels-Hoogeschool. Het geeft een overzicht van het algemeen bestuur, de raad van beheer, curatoren, docenten, inrichtingen en verzamelingen.

Het doel der Hoogeschool is een algemeene opleiding te geven voor handels-, rekening- en verzekeringwetenschap en den consulairen dienst, terwijl ze tevens gelegenheid biedt tot het behalen van een doctoraat in de handelswetenschap.

Het geschrift geeft ook alle inlichtingen over de programma's en examens.

Niet alleen voor alle Nederlandsche jongelieden, wier studie in deze richting gaat, maar vooral ook voor onze stamverwanten in het buitenland vestigen wij nadrukkelijk de aandacht op deze Hoogeschool, welke in den korten tijd van haar bestaan haar beteekenis voor de welvaart en ontwikkeling van ons land en zijn wereldhandel reeds heeft bewezen.

Volkszangavonden te Rotterdam.

Onder leiding van Mej. Cato Scholten zijn de oefeningen deze maand weder begonnen. Zij worden gehouden in de Korte Hoogstraat 13, iederen Dinsdagavond van 8 tot half tien.