Neerlandia. Jaargang 21
(1917)– [tijdschrift] Neerlandia–
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd
[pagina 94]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Nederland.Jaarverslag van Groep Nederland over 1916.Inleiding.Zoolang de wereldoorlog duurt en misschien nog lang daarna zullen de jaarverslagen van bijna alle vereenigingen wel moeten getuigen van den nadeeligen invloed, dien de nood der tijden op haar heeft geoefend. Kon vroeger elk jaar steeds met voldoening gewag worden gemaakt van de aangename samenwerking met de andere groepen, voor zoover wij haar belangen mee konden behartigen, in het bijzonder met Vlaanderen, nu is er nauwelijks eenige aanraking. Het bevorderen der bepaaldelijk aan Groep Nederland toevertrouwde Verbondsbelangen, drieledig omschreven in Art. 2 van het Reglement,Ga naar voetnoot1) gaat met groote bezwaren gepaard, nu er zoo uiteenloopende meeningen heerschen over de wijze, waarop dit in dezen tijd het best kan geschieden. Gelukkig vond de Groep in 1916 ruimschoots gelegenheid zich te wijden aan menschlievenden arbeid, die hieronder nader wordt omschreven. Het Verbondsleven zelf bepaalde zich in de eerste plaats tot de | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Algemeene Vergadering (18 Maart 1916).Zij werd gehouden te Deventer en ondervond groote belangstelling. Tot afgevaardigden der Groep in het Hoofdbestuur werden toen gekozen de Heeren P.J. de Kanter (oud-Algem. Secr. Penningm) en Jhr. Mr. G.A.H. Michiels van Kessenich, herkozen werd de heer N.J. Roelfsema. De heer G.F. Haspels, sedert overleden, nam zijn benoeming om gezondheidsredenen niet aan. De wijzigingen, die het Groepsbestuur onderging, vindt men bij het betreffende hoofdstuk aangegeven. Voor de genomen besluiten verwijzen we naar het in Neerlandia van April 1916 verschenen verslag. De vergadering ontleende haar belangrijkheid aan drie lezingen, van den heer M. Emants, Prof. Dr. H.D.J. Bodenstein en Leo Meert. De beide laatsten waren uitgenoodigd om tegemoet te komen aan het verlangen van een groep leden om over Afrikaanschen en Vlaamschen strijd te worden ingelicht. Wat deze goed geslaagde Algem. Vergadering vooral kenmerkte, was de bijzonder hartelijke ontvangst door de Afd. Deventer en de met eigen krachten ineen gezette zoo echt-Nederlandsche feestavond. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Groepsbestuur.Als Groepsbestuurders werden herkozen de heeren Prof. Dr. L. Knappert en Dr. E.C. Godée Molsbergen; laatstgenoemde bedankte in den loop van het jaar wegens vertrek naar het buitenland. Gekozen werden als lid van het Groepsbestuur de heeren L. Simons en M.A.P.C. Poelhekke; laatstgenoemde nam zijn benoeming wegens drukke werkzaamheden niet aan. Mej. Dr C.C.v.d. Graft nam na 8 jaar lid van het Bestuur geweest te zijn om gezondheidsredenen ontslag. Zij stelde veel belang in het streven van het A.N.V. en heeft ook als lid der Taalcommissie veel bijgedragen om onze beginselen ingang te doen vinden. Het Groepsbestuur bestond op 1 Jan. 1917 nog uit de volgende personen: Dr. H.J. Kiewiet de Jonge, Dordrecht, Voorz.; Marc. Emants, Den Haag, Onder-Voorz.; C. van Son, Dordrecht, Secretaris; Mr. A.L. van Blommestein, Heerenveen, 2e Secr.; N.J. Roelfsema, Den Haag, Penningm.; Mej. E. Baelde Rotterdam; Mevr. D. Bogaert - de Stürler de Frienisberg, Haarlem, Mevr. A.C. Veen - Brons, Zaandam, Dr. F. Buitenrust Hettema, Zwolle; Mr. M.P.M. van Dam, Breda; Mr. W.J.L. van Es, Gouda; J.P.C. Hartevelt, Arnhem; Prof. Dr. L. Knappert, Leiden; Dr. N. Mansvelt, Amsterdam; Mr. K.M. Phaff, 's-Hertogenbosch; L. Simons, Den Haag, Th. van Welderen Baron Rengers, Oenkerk; Prof. Dr. J. Te Winkel, Amsterdam. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Werkzaamheden.Het Groepsbestuur vergaderde in 1916 zeven maal, n.l. op 19 Jan., 16 Febr., 4 Mrt., 17 Mrt., 20 Mei, 26 Juli en 28 Oct., voornamelijk ter bespreking van allerlei plannen en meeningsverschillen over de taak van Groep Nederland, voor een groot deel onderwerpen door de Propaganda-Commissie te berde gebrachtGa naar voetnoot1). Haar omvangrijke voorstellen achtte het Groepsbestuur niet geschikt om zonder nadere bestudeering op de gewone Alg. Vergadering van 1916 besproken te worden. Het wijdde er zelf door vergaderen afzonderlijk en met de Propaganda-Commissie en door rapporten aandacht aan. Waarom ze tot heden nog geen practisch gevolg hadden, leeren de uitvoerige stukken over die voorstellen de vorige maand aan de Afd.-Besturen gezonden. De Alg. Vergadering zal hebben uit te maken of ze den grondslag kunnen vormen voor vruchtbaren arbeid van een nieuwe commissie. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 95]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Niet onopgemerkt mag blijven dat de heer Van de Rivière een beslissing in dezen niet heeft afgewacht maar door middel van zijn orgaan ‘Ons Land’ en door advertenties en rondzendbrieven openlijk is overgegaan tot eigen stichting van een Nationaal Secretariaat met een uitvoerig werkprogramma. Onder de punten, die een bespreking in het Bestuur uitmaakten, kunnen in dit jaarverslag worden genoemd de belangen van Zeeuwsch-Vlaanderen, van welke afgelegen en te weinig met Holland in verbinding staande Nederlandsche streek een ernstige studie werd gemaakt. Het eerste gevolg ervan zal zijn, dat de propaganda voor de Verbondsbeginselen binnenkort door Jhr. Von Bose ter hand zullen worden genomen. Zijn waardige uiteenzetting der Verbondsbeginselen heeft ook het laatste jaar de vermindering van het ledental verhoed door mooie aanwinsten in verschillende streken van ons vaderland. Daarbij stuitte hij meermalen op onbekendheid, wanbegrip en onrechtmatige veroordeeling van onze onpartijdige houding. Het eigenmachtig optreden van sommige elementen als bijv. enkele Studenten-Afdn., die een afgevaardigde zonden naar de Opening der Vlaamsche Hoogeschool bleek in verschillende kringen het Verbond een onverdienden naam van partijdigheid te hebben bezorgd. Het Groepsbestuur heeft dan ook niet geaarzeld met de terechtwijzing der bewuste Stud.-Afdn. door het Hoofdbestuur in te stemmen. Ingrijpende handelingen van Afdn. behooren in een goede organisatie in overleg met het algemeen bestuur te geschieden. Het is een organisatorisch beginsel, waaraan te tornen gelijk staat met ondermijning van de grondslagen. Zooals in de inleiding reeds werd opgemerkt vond onze Groep in 1916 ruimschoots gelegenheid steun te verleenen aan lijdende land- en stamgenooten in den vreemde. Aan Volksopbeuring in Vlaanderen werkte de Groep mee, eveneens aan de inzameling voor de verzorging van Ned. kinderen in den Vreemde. Aan verschillende Afdn. gelukte het voor laatstgenoemd zuiver vaderlandsch doel veel geld bijeen te krijgen. Het ijverige Comité, dat voornamelijk door het Dagel. Bestuur onzer Amsterdamsche Burger-Afd. en den oud-Voorzitter der Afd. Berlijn, werd gevormd, slaagde er in korten tijd in bijna een halve ton bijeen te brengen. De verantwoordingslijsten in Neerlandia getuigen er herhaaldelijk van hoe gul de beurzen onzer welgestelde leden opengaan om den nood onzer stamverwanten in verschillende oorden van de wereld te lenigen. Zoo doenlijk werd ook steun verleend aan geinterneerden en een vraag van den Vlaamschen Tak Harderwijk bracht er het Groepsbestuur toe de Nederlandsche Nijverheid aan te sporen zich in dien kring meer bekend te maken, wat later als deze bannelingen naar hun haardsteden zijn teruggekeerd, van groot nut kan blijken. In verband hiermede mag ook gewezen worden op de Eerste Nederlandsche Jaarbeurs, tot stand gekomen op aanstichting van de Vereen. Nederlandsch Fabrikaat, in welks bestuur een onzer bestuurders zitting heeft, terwijl de heer Emants afgevaardigde voor onze Groep is. Met dergelijke vereenigingen onderhoudt onze Groep aangename betrekkingen. Zoo ook met de Algemeen Nederlandsche Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer, waarin het Groepsbestuur als nieuw vertegenwoordiger den heer C. Plokhooy benoemde en de Vereeniging Landverhuizing, waarin Mej. Baelde voor het A.N.V. zitting heeft. Het Groepsbestuur steunt deze vereenigingen evenzeer als Tucht-Unie en Heemschut, omdat haar streven het onze steunt, er meer dan men wel vermoedt een uitvloeisel van is. Cok gaf het een bewijs van belangstelling toen in de zoo historische stad Brielle gedenkteekens werden opgericht voor Coppelstock, den veerman, en den laatsten Metalen Kruisridder. Daarnaast mag de steun genoemd worden die het aan verschillende afdeelingen buiten het haar toekomende verleent, wanneer ze blijken nuttig werk te verrichten, werk dat gerust op het te goed der Groep mag geschreven worden, want wat de leden van het lichaam ten bate van het geheel doen, is immers een daad van dat lichaam-zelf als organisatie. Zoo nu en dan blijkt treffend, hoe de beginselen van het Verbond zonder luidruchtig getuigen doorwerken. Als bewijs daarvan mag in de eerste plaats gelden dat er ministerieele aanschrijvingen kwamen om in ambtelijke stukken vreemde woorden en uitdrukkingen, waarvoor goede Nederlandsche termen bestaan, te vermijden. Waardig sluit zich hierbij aan het rondschrijven van den burgemeester van Utrecht aan de handeldrijvende inwoners om in hun winkelopschriften en aankondigingen zooveel mogelijk de Nederlandsche taal te gebruiken. Teekenend is ook dat we nu eindelijk met een in waarheid Nederlandsch paspoort in het buitenland kunnen reizen. Dit zijn mooie overwinningen voor ons Verbond op een gebied, waaraan onze Taalcommissie voortdurend hare aandacht wijdt. Men achte dit onderdeel van onzen strijd niet gering. Wie toch zijn taal in eere houdt, zal ook in zijn heele karakter het volkseigen zooveel doenlijk van vreemde smetten vrij houden. De daad van Utrecht's burgemeester was het Groepsbestuur aanleiding aan de hoofden der voornaamste Nederlandsche gemeenten het verzoek tot navolging te richten. Alleen de burgemeesters van Zwolle en Maastricht voldeden tot heden aan dit verzoek. Ook in taalopzicht zal de leus ‘in Nederland Nederlandsch’ ongetwijfeld steeds meer aanhangers en in praktijk-brengers krijgen. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Afdeelingen.Haar aantal bedraagt thans 54, verdeeld als volgt: 37 Burger-Afdn-, 8 Studenten-Afdn. en 9 Jongelieden Afdn. Opgeheven werd de Afd. Eindhoven. Nieuwe Afdeelingen werden gesticht te Wageningen | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
[pagina 96]
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(Burger-Afd.), te Alkmaar (Jongel.-Afd.) en te Deventer (Jongel.-Afd.). Te Gouda is een Jongel.-Afd. in wording. Over het nut onzer Afdeelingen zou een heele verhandeling te schrijven zijn Zijn ze ijverig, dat wil meestal zeggen: hebben ze een werkzaam, geestdriftig bestuur, dan bloeien ze en voeren ze het geheele Verbond nieuwe levenskracht toe. Missen ze krachtige leiders, dan lijden ze een kwijnend bestaan en meenen dat alles van het algemeen bestuur moet uitgaan. Toch is het opmerkelijk hoe in de eene streek het Verbondsleven zooveel beter begrepen wordt dan in de andere en hoe in sommige provincies het streven maar geen krachtigen aanhang kan vinden. De beste illustratie hiervan leveren de Afdeelingsverslagen.Ga naar voetnoot1) Daaruit blijkt hoe bijv. in Noord-Holland een der krachtigste polsen van onze Groep klopt, hoe sommige Jongelieden-afdeelingen als b v Rotterdam haar ouders boven het hoofd groeien en hoe er nieuwe geestdrift komt onder de studenten, al dient er voor gewaakt dat deze niet uit den band springen. Dat zij een afzonderlinge regeling vragen voor hun organisatie, die aan zulke andere regelen gewoon is dan welke in de burgermaatschappij gelden, is begrijpelijk. Het Groepsbestuur wil er gaarne toe meewerken. Hier volgt een overzicht van het ledental der Afdn. volgens den toestand in Maart j l:
Voorts zijn er onder de geinterneerde Vlamingen 3 Afdeelingen: Amersfoort met 7, Harderwijk met 69 en Zeist met 87 leden. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ledental.Dit bedroeg op 1 Januari 1917 7337 tegen 7215 het vorig jaar. Met de algemeene leden buiten Nederland, telt onze Groep 8085 leden (vorig jaar 7953). Deze cijfers wijzen dus weder op vooruitgang en geven hoop voor een toekomst van nieuwen bloei.
De Secretaris, C. VAN SON. Dordrecht, April 1917.
* * * |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||